Artykuł wskaże zagadnienie opłacania składek przez wspólników spółek handlowych. Początek opracowania dotyczyć będzie tego, czy wspólnicy spółek opłacają składki ZUS w ogóle, z podziałem na poszczególne rodzaje spółek. Ponadto wskazane zostanie, co w sytuacji, gdy wspólnik jest równocześnie uczniem lub studentem i z tego względu podlega ubezpieczeniu. Czy ma jednak dodatkowy obowiązek odprowadzania składek w związku z byciem wspólnikiem spółki? Jak wyglądają składki ZUS wspólnika spółki, który studiuje?
Czy wspólnicy spółek jawnych, partnerskich i komandytowych mają obowiązek odprowadzania składek ZUS?
Zgodnie z art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby fizyczne, które na terytorium RP są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.
Stosownie do art. 8 ust. 6 pkt 4 i 4a ustawy systemowej za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:
- wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
- wspólników spółki jawnej;
- wspólników spółki komandytowej;
- wspólników spółki partnerskiej;
- akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej wnoszących do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług.
Podlegają oni obowiązkowym ubezpieczeniom społeczno-rentowym.
Wspólnicy spółek opłacają za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty. Jednak kwota ta nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Opłacają oni takie same składki jak przedsiębiorcy prowadzący jednoosobowe działalności gospodarcze, co oznacza, że składki są dla nich obowiązkowe, poza składką na ubezpieczenie chorobowe, która jest fakultatywna. Można ją opłacać po zgłoszeniu odpowiedniego wniosku do ZUS.
Składki ZUS wspólnika spółki komandytowo-akcyjnej
W ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych są, enumeratywnie, wymienione podmioty, które podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i są zobowiązane do opłacania składek ZUS.
Wśród podmiotów nie wymieniono wspólników spółki komandytowo-akcyjnej, których są 2 rodzaje. Wspólnikami spółek komandytowo-akcyjnych są komplementariusze oraz akcjonariusze. Zgodnie z ustawą ani jedni, ani drudzy nie są obowiązani do opłacania składek ZUS.
Stąd też, w sytuacji, gdy wspólnikiem-komplementariuszem lub akcjonariuszem, jest osoba ucząca się – uczeń, student, nie będzie on opłacał składek ZUS.
Składki ZUS wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Sytuacja wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest jednoznaczna. Znacznie ma to, ilu w spółce jest wspólników.
Jeśli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest jednoosobowa, wspólnik jest obowiązany do uiszczania składek ZUS.
Nie ma zaś takiego obowiązku, jeżeli w spółce jest co najmniej 2 wspólników. Wówczas składki nie są obowiązkowe, choć, oczywiście, każdy z nich może zgłosić do ZUS wniosek o objęcie go ubezpieczeniem społecznym oraz wyrazić wolę opłacania składek.
Co, gdy wspólnik się uczy?
Z powyższych uwag wiadome jest, że obowiązek uiszczania składek ZUS ma wspólnik spółki:
- jawnej;
- partnerskiej;
- komandytowej;
- prostej spółki akcyjnej, jeśli jest akcjonariuszem wnoszącym wkład w postaci świadczenia pracy lub usług;
- z ograniczoną odpowiedzialnością, jeśli jest jej jedynym wspólnikiem.
Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych uczniowie szkół ponadpodstawowych lub studenci, do ukończenia 26 roku życia, nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, jeśli wykonują pracę na podstawie:
- umowy agencyjnej;
- umowy zlecenia;
- innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dot. zlecenia;
- współpracowania z osobami, które wykonują pracę na podstawie powyższych umów.
Tylko takich uczniów i studentów obowiązuje zwolnienie od obowiązku opłacania składek.
Nie dotyczy to zatem uczniów i studentów, którzy są wspólnikami spółek jawnych, partnerskich, komandytowych, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcjonariuszy wnoszących wkład w postaci pracy lub świadczenia usług do spółki. Nie dotyczy to także uczniów i studentów, którzy świadczą pracę na podstawie umowy o pracę.
Za takie osoby są odprowadzane składki do ZUS na zasadach ogólnych, nie podlegają one zwolnieniom.
Podsumowanie - składki ZUS wspólnika spółki
Mimo częstego przeświadczenia, że za studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych, do ukończenia przez nich 26 roku życia, nie opłaca się składek ZUS, nie jest ono zgodne z prawdą, a zależy od podstawy świadczenia przez nich pracy.
Składek za nich nie odprowadza się wyłącznie wtedy, kiedy świadczą pracę na zasadzie umów agencyjnych, umów zlecenia, innych umów cywilnoprawnych, albo gdy współpracują z osobą, która świadczy na ich podstawie pracę.
W przypadku wspólników spółek prawa handlowego nie we wszystkich spółkach wspólnicy opłacają składki.
Składek nie odprowadzają wspólnicy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (jeśli jest ich co najmniej 2), a także komplementariusze i akcjonariusze spółek komandytowo-akcyjnych.
Pozostali udziałowcy innych spółek – jawnej, partnerskiej, komandytowej, jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, odprowadzają składki ZUS na zasadach ogólnych.
W tym zakresie nie ma żadnych wyjątków dla uczniów, studentów – są oni obowiązani do analogicznego opłacania składek ZUS.
Często rodzice chcą, aby udziałowcami spółek były ich dzieci, licząc też na to, że pozwoli to zoptymalizować koszty. W świetle obowiązujących przepisów prawa nie dojdzie do tego. Najczęściej aktualnie podejmowane są próby uniknięcia opłacania składek na ubezpieczenie, zwłaszcza ubezpieczenie zdrowotne, które jest uzależnione od wysokości dochodu.
Zgodnie z przepisami tacy wspólnicy opłacają składki tak jak każdy inny wspólnik spółki.
