0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Sposób wyliczenia renty - sprawdź!

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Przepisy emerytalno-rentowe przewidują możliwość uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, przy czym może to być świadczenie o charakterze stałym lub okresowym. W określonych przypadkach uprawnionym osobom przysługuje także prawo do renty rodzinnej oraz renty szkoleniowej. Jakie są najważniejsze zasady wyliczania renty - piszemy na ten temat w artykule. Poznaj sposób wyliczenia renty!

Sposób wyliczenia renty - obowiązujące przepisy

Przepisy, w których określone zostały zasady obliczania rent z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej i szkoleniowej zawarto w Ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504, z późn. zm.), zwanej dalej “ustawą emerytalną”.

Renta z tytułu niezdolności do pracy

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

  1. jest niezdolny do pracy;

  2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

  3. niezdolność do pracy powstała w określonych ustawą emerytalną okresach składkowych i  nieskładkowych oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Przepisu tego nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy;

  4. nie ma ustalonego prawa do emerytury z FUS lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Warunek określony w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej (posiadanie okresów składkowych i nieskładkowych) nie jest wymagany od ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

  • 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

  • 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

  • 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

  • 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

  • 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

W celu ustalenia wysokości renty dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy należy się posłużyć procedurą obliczeniową ustaloną w art. 62 ust. 1 ustawy emerytalnej. Oznacza to, że w tym przypadku renta wynosi: 

  1. 24% kwoty bazowej, oraz

  2. po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych;

  3. po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych;

  4. po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 lat okresów składkowych oraz nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w którym rencista osiągnąłby wiek emerytalny 60 lat.

Przy obliczaniu renty okresy wskazane powyżej w pkt 2-4, ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy. 

Kwota bazowa wspomniana w pkt 1 wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym.

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy stanowi określony ustawowo procent renty dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy - w myśl art. 62 ust. 2 ustawy emerytalnej renta dla osoby częściowo niezdolnej do pracy wynosi 75% renty przysługującej osobie całkowicie niezdolnej do pracy.

Renta rodzinna

Renta rodzinna jest świadczeniem przysługującym uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Jak wynika z art. 66 ustawy emerytalnej, renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takich okolicznościach przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Ponadto, do renty rodzinnej uprawnieni są członkowie rodziny ubezpieczonej osoby wskazani w art. 67-71 ustawy emerytalnej, przy czym warunki nabycia prawa do tego świadczenia są określone w przywołanych przepisach.

Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy (art. 65 ust. 2 ustawy emerytalnej).

Renta rodzinna wynosi:

  • dla jednej osoby uprawnionej - 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu;

  • dla dwóch osób uprawnionych - 90% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu;

  • dla trzech lub więcej osób uprawnionych - 95% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.

Za kwotę świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, uważa się kwotę emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Renta szkoleniowa

Kwestie dotyczące ustalania prawa do renty szkoleniowej oraz jej wysokości zostały uregulowane w art. 64 ustawy emerytalnej.

Renta szkoleniowa wynosi 75% podstawy wymiaru renty i nie może być niższa niż najniższa renta dla osoby częściowo niezdolnej do pracy.

Renta szkoleniowa nie przysługuje w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, do której zalicza się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności, bez względu na wysokość tego przychodu.

Sposób wyliczenia renty - podsumowanie

Ustawa o emeryturach i rentach z FUS przewiduje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinnej i renty szkoleniowej. Postępowanie dotyczące ustalenia uprawnień w zakresie przysługiwania konkretnego świadczenia jest również określone we wspomnianych przepisach. Podobna prawidłowość zachodzi w odniesieniu do sposobu wyliczania rent. Ustawa emerytalna wskazuje zarówno krąg uprawnionych, warunki konieczne do spełnienia w celu nabycia prawa do renty oraz wysokość poszczególnych świadczeń.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów