Podstawowym celem działalności Fundacji Polska Bezgotówkowa jest wsparcie małych i średnich przedsiębiorców w zakresie przyjmowania płatności w formie elektronicznej. Tacy przedsiębiorcy mogą liczyć na dofinansowanie wydatków związanych z nabyciem terminalu płatniczego. Postaramy się wyjaśnić, w jaki sposób otrzymane wsparcie jakim jest dofinansowanie z Fundacji Polska Bezgotówkowa wpływa na kwestie poprawnego rozliczenia podatku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Dofinansowanie z Fundacji Polska Bezgotówkowa a przychód podatkowy
Przedsiębiorcy przystępujący do programu mogą liczyć na pokrycie kosztów związanych z zakupem oraz użytkowaniem terminala płatniczego przez okres 12 miesięcy.
Celem fundacji jest bowiem upowszechnienie i promocja obrotu bezgotówkowego wśród obywateli w Polsce, a także podejmowanie działań w celu rozbudowy i poszerzania sieci akceptantów elektronicznych instrumentów płatniczych w przedsiębiorstwach.
Pojawia się w tym miejscu pytanie, w jaki sposób otrzymane dofinansowanie należy potraktować na gruncie przepisów podatkowych.
Jeżeli chodzi o podatek PIT, to wskażmy, że przychodem z działalności gospodarczej są zarówno kwoty należne, jak i kwoty faktycznie otrzymane.
W kontekście otrzymanego dofinansowania należy zwrócić uwagę na treść art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT, który podaje, że za przychód z działalności gospodarczej uważa się w szczególności dotacje, subwencje, dopłaty, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 13, i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem, gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.
Otrzymane w ramach uczestnictwa w fundacji dofinansowanie można zatem potraktować jako przychód podatkowy. To powoduje, że podatnik powinien z dniem otrzymania dofinansowania rozpoznać przychód podatkowy z tego tytułu.
Taki przychód powinien zostać ujęty w kolumnie nr 8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów – „Pozostałe przychody”.
Konieczność potraktowania dofinansowania jako przychód powoduje, że podatnik może wydatki na nabycie terminala i jego użytkowanie uznać za koszty podatkowe.
Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Dodatkowo podkreśla się, że możliwości uznania wydatku za koszt nie przeszkadza fakt, że faktury są opłacone przez fundację.
Zgodnie bowiem z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Nie ulega wątpliwości, że w tym przypadku zostaje zachowany związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, zatem mamy do czynienia z racjonalnym i ekonomicznie uzasadnionym wydatkiem.
Księgowanie kosztów odbywa się w kolumnie nr 13 PKPiR – „Pozostałe wydatki”.
Kiedy nie powstanie przychód przy skorzystaniu z dofinansowania?
Jednocześnie w doktrynie możemy także spotkać się z innym stanowiskiem wskazującym, że otrzymane dofinansowanie nie powinno stanowić przychodu podatkowego.
Trzeba bowiem mieć na uwadze, że celem fundacji z pewnością nie jest generowanie dodatkowych obciążeń dla podatników w postaci konieczności rozpoznawania przychodu podatkowego.
Przede wszystkim skupmy się na kwestii finansowania wydatku. Powracając bowiem do ogólnej definicji kosztu podatkowego, należy wskazać, że za taki można uznać wydatek, który został faktycznie poniesiony przez podatnika.
Taka teza znajduje również uzasadnienie w wyrokach sądowych, czego przykładem jest treść wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 kwietnia 2014 roku (II FSK 1163/12), gdzie sąd wprost w uzasadnieniu wskazał, że wydatek nieponiesiony w rzeczywistości przez podatnika nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.
Jednym z warunków potraktowania wydatku jako kosztu jest jego rzeczywiste poniesienie. To zatem może prowadzić do wniosku, że otrzymanie faktury, która nie została opłacona przez podatnika, nie uprawnia przedsiębiorcy do ujęcia jej w prowadzonych księgach podatkowych.
To z kolei wpływa również na kwestię potraktowania otrzymanego dofinansowania jako przychodu podatkowego. Otóż zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o PIT do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
Wydatek nie będzie zatem ujmowany w PKPiR, a fakt otrzymania dofinansowania należy odnotować w kolumnie nr 17 „Uwagi”, która ma charakter neutralny i nie wpływa na rozliczenie podatkowe.
Zakup terminala sfinansowanego dofinansowaniem a możliwość odliczenia podatku VAT
Na koniec należy zastanowić się, czy podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT z faktury za zakup terminala płatniczego, jeżeli wydatek ten został sfinansowany przez inny podmiot.
Reguła ogólna stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy VAT).
Bez wątpienia terminal płatniczy jest wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej, co oznacza, że związek wydatku z działalnością jest w takiej sytuacji spełniony.
Co ważne, wskazana norma nie warunkuje prawa do odliczenia podatku naliczonego od źródła finansowania wydatku, a nawet od faktu zapłaty. Na gruncie podatku VAT okoliczności te nie mają znaczenia w kontekście prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Podobnie też wygląda sytuacja z perspektywy sprzedawcy, który zobowiązany jest do odprowadzenia podatku należnego. Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał bądź ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy albo osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Nie ma zatem znaczenia, kto finansuje wydatek.
Pomimo że program Polska Bezgotówkowa funkcjonuje od dłuższego czasu, to wciąż dyskusyjna pozostaje kwestia poprawnego rozliczenia otrzymanego dofinansowania. W praktyce gospodarczej można spotkać się zarówno ze stanowiskiem, że jest to przychód podatkowy, jak również ze zdaniem przeciwnym.
