Ulgi i odliczenia w PIT pozwalają na zmniejszenie należności podatkowych względem urzędu skarbowego. Sprawdzamy, czy w 2022 roku pojawiły się nowe możliwości w tym zakresie i czy da się skutecznie zmniejszyć podatek dochodowy od osób fizycznych.
Czym są ulgi i odliczenia w PIT?
Ulgi i odliczenia w PIT to forma zmniejszenia wysokości należności podatkowej danej osoby. Dzięki nim można zapłacić niższy podatek, a w niektórych przypadkach uzyskać nawet jego zwrot. O tym, czy podatnik może skorzystać z danej ulgi, decydują przepisy, które ją regulują. W praktyce trzeba spełnić konkretne warunki, aby można było pomniejszyć swój podatek. Przykładowo popularna od lat ulga na dzieci jest możliwa do wykorzystania przez jednego rodzica lub obu na raz w ramach wspólnego rozliczenia pod warunkiem, że dzieci nie ukończyły 18. roku życia lub kontynuują edukację.
Skorzystanie z ulg i odliczeń w PIT nie jest obowiązkowe. To podatnik zawsze decyduje o tym, czy zechce zastosować przysługującą mu ulgę. W praktyce bardzo rzadko zdarza się jednak, że ktoś świadomie rezygnuje z przysługującego mu odliczenia podatkowego.
Ulgi i odliczenia mogą ulegać modyfikacjom, co oznacza, że ustawodawca jest uprawniony do ich likwidacji lub wprowadzania nowych zasad ich przyznawania. Istnieje również możliwość wprowadzania nowych ulg i odliczeń. Okazuje się, że w 2022 roku rozbudowany został katalog takich uprawnień, co pozwoli podatnikom obniżyć ich zobowiązania względem urzędów skarbowych aż do 2 maja 2023 roku.
Dodanie nowych ulg podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych nastąpiło wskutek wprowadzenia tzw. Polskiego Ładu. Jedną z ważniejszych zmian tej nowelizacji była modyfikacja zasad rządzących wysokością składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dla wielu osób składka ta stała się po prostu nowym rodzajem podatku. Złą wiadomością jest niestety to, że od 1 stycznia 2022 roku opłacana składka zdrowotna nie podlega odliczeniu przez podatników, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych. W tym zakresie nie ma co liczyć na ulgę w PIT.
Z drugiej strony podatnicy rozliczający się liniowo zyskają prawo do odliczenia od dochodu kwoty 8700 zł za 2022 rok. Osoby rozliczające się zaś ryczałtowo skorzystają z odliczenia 50% poniesionego wydatku na opłacenie składki zdrowotnej. Wynika to z nowelizacji Polskiego Ładu, która weszła w życie 1 lipca 2022 roku.
Ulga 4+
Nowością w zakresie odliczeń podatkowych jest tzw. Ulga 4+. Będzie ona przysługiwała wszystkim podatnikom, którzy wychowują czworo lub większą liczbę dzieci. Ulga ta gwarantuje zwolnienie z podatku dochodowego przychodu do kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik wychowywał co najmniej czwórkę dzieci w 2022 roku. W ramach tej ulgi każde z rodziców zyska prawo do skorzystania z kwoty wolnej od podatku, wynoszącej od stycznia 2022 roku dokładnie 30 000 zł.
Ulga 4+ będzie przysługiwała także wtedy, gdy czwarte dziecko podatnika urodzi się nawet ostatniego dnia 2022 roku. Szacuje się, że dzięki omawianej uldze podatnicy nie zapłacą podatku od przychodów do nawet 231 056 zł.
W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że wychowywanie dzieci, które uprawnia do skorzystania z Ulgi 4+ dotyczy:
- małoletnich,
- pełnoletnich, otrzymujących zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną (niezależnie od wieku),
- pełnoletnich, do ukończenia 25. roku życia, którzy wciąż się uczą lub studiują.
Ulga na powrót i na przeniesienie rezydencji podatkowej do Polski
Kolejna ulga dotyczy podatników, którzy postanowią wrócić do Polski i zmienić swoją dotychczasową rezydencję podatkową. Dzięki temu rozwiązaniu podatnik zyska zwolnienie w zakresie przychodów do kwoty 85 528 zł, choć wymagane jest, aby powrót do Polski nastąpił jeszcze w 2022 roku, ale nie wcześniej niż przed 31 grudnia 2021 roku.
Przypomnijmy w tym miejscu, że za osobę posiadającą nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Ulga na związki zawodowe
Od 1 stycznia 2022 roku podatnik ma prawo do odliczenia ulgi z tytułu składek członkowskich na rzecz związków zawodowych. Dzięki nowelizacji będzie można odliczyć od dochodu kwotę 500 zł, a nie jak było do tej pory 300 zł.
Ulga – innowacyjni pracownicy
Ulga na innowacyjnych pracowników jest rozwiązaniem przeznaczonym dla osób, które osiągnęły zbyt niskie dochody lub stratę w 2022 roku i zatrudniali w tym czasie pracowników. Uprawnieni do omawianej ulgi będą podatnicy posiadający nierozliczoną w latach ubiegłych ulgę B+R (badawczo-rozwojową). Będą ją mogli odliczyć od zaliczek PIT pobieranych od dochodów (przychodów) osób fizycznych, z tytułu:
- stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
- wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło,
- praw autorskich.
Wskazana grupa podatników będzie mogła w 2023 roku odzyskać koszty kwalifikowane za lata 2017-2022. Wysokość odliczenia wynosi:
- iloczyn stawki podatkowej 17% oraz kwoty nieodliczonej ulgi B+R dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych,
- iloczyn stawki podatkowej 19% oraz kwoty nieodliczonej ulgi B+R dla przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym.
Ulga na prototyp
Polski Ład został wprowadzony także z myślą o innowacjach stosowanych przez przedsiębiorców. Ulga na prototyp pozwoli na zwiększenie konkurencyjności naszego przemysłu na rynku światowym. Dotyczy ona bowiem produkcji próbnej i wprowadzania nowych rozwiązań technologicznych. Podatnicy, którzy w wyniku prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej wytworzą nowy produkt, a następnie komercjalizują innowacyjne konstrukcje prototypowe, zyskają prawo na odliczenie 30% poniesionych kosztów na produkcję nowego produktu i wprowadzenia go na rynek. Wysokość odliczenia nie może przekroczyć jednak w roku podatkowym 10% dochodu osiągniętego z prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.
Ulga na ekspansję i wspieranie szkolnictwa
Ulga na ekspansję jest określana mianem ulgi prowzrostowej lub marketingowej, która pozwala na odliczenie kosztów poniesionych w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży własnych produktów, tj. pierwszy raz w ramach standardowego odliczania kosztów uzyskania przychodów, drugi raz w ramach ulgi. Aby skorzystać z tego rozwiązania, ważne jest tworzenie produktów bezpośrednio przez samego podatnika.
Z kolei ulga na wspieranie szkolnictwa pozwala podatnikowi odliczyć od podstawy opodatkowania 50% kosztów podatkowych poniesionych na działalność sportową, kulturalną oraz wspierającą szkolnictwo wyższe i naukę. Kwota odliczenia nie może jednak w danym roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika.
Ulga na nabycie udziałów lub akcji
Osoby fizyczne mogą wchodzić do spółek prawa handlowego jako wspólnicy lub akcjonariusze. Takie działania wiążą się z uzyskaniem prawa do wykorzystania nowej ulgi podatkowej. Pozwala ona na dokonanie odliczenia od podstawy opodatkowania 50% wydatków na nabycie lub objęcie udziałów albo akcji w alternatywnej spółce inwestycyjnej lub spółce kapitałowej (z o.o., akcyjnej lub prostej akcyjnej). Limit odliczenia wynosi w tym przypadku 250 000 zł.
Ulga na zabytki
Podatnicy, którzy zdecydowali się w 2022 roku na zakup zabytku, zyskają możliwość odliczenia zapłaconej ceny od podatku. Odliczyć będzie można tylko wydatki na konserwację, restaurację zabytków bądź roboty budowlane z nimi związane. Warto przy okazji wspomnieć, że omawiana ulga przestanie obowiązywać już od 1 stycznia 2023 roku – jest to więc ostatnia możliwość na skorzystanie z jej dobrodziejstw.
Ulga na terminal
Prowadzenie działalności gospodarczej, w której wykorzystywany jest terminal płatniczy, uprawnia do skorzystania ze specjalnej ulgi. Dotyczy ona wydatków na nabycie terminala oraz tych, które wiążą się z obsługą transakcji płatniczych przy użyciu takiego sprzętu. Limity roczne odliczenia wynoszą:
- 2500 zł – dla podatników zwolnionych z obowiązku rejestrowania przychodów przy użyciu kas rejestrujących,
- 1000 zł – dla pozostałych podatników.
Pamiętajmy, że kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Podsumowanie
Polski Ład wprowadził w 2022 roku sporo zmian w zakresie podatków. Co ważne, prowadzą one nie tylko do dodatkowych obciążeń przy prowadzeniu działalności gospodarczej, ale także wdrażają nowe ulgi podatkowe. Podatnik ma prawo do skorzystania z nowych ulg pod warunkiem, że spełnia konkretne kryteria ustawowe.
