Posiadam lokal użytkowy, w którym jedno z pomieszczeń wynajmuję żonie. Posiadana jest przez nas wspólność majątkowa. Za wynajem lokalu wystawiam jej fakturę. Czy żona ma prawo do odliczenia podatku VAT i zaliczenia faktury do kosztów?
Jurek, Ostróda
Żona ma prawo do odliczenia podatku VAT z faktury, jednak nie może jej zaliczyć do kosztów.
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). Obejmuje ona przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Majątek wspólny obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub jednego z nich. W trakcie trwania tego ustroju żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego, jak również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych należących do niego przedmiotach.
Wspólność majątkowa obejmuje również składniki majątku przedsiębiorstw prowadzonych przez małżonków. Przy czym wśród składników majątku odrębnego małżonków nie są wymienione przedmioty służące do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
W sytuacji gdy jeden z małżonków wynajmuje drugiemu lokal, czynność taką należy opodatkować. Potwierdzają to organy podatkowe, czego przykładem jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 stycznia 2010 r., sygn. IBPP2/443-865/09/WN, gdzie można przeczytać:
(...) pomimo tego, że samochody ciężarowe będące przedmiotem najmu stanowią przedmiot wspólności majątkowej małżeńskiej Wnioskodawcy z ich najemcą (żoną Wnioskodawcy), najem ten podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych, jako świadczenie pomiędzy dwoma odrębnymi podatnikami podatku VAT. Reasumując należy stwierdzić, że wynajmujący (Wnioskodawca) będący podatnikiem podatku od towarów i usług był obowiązany wystawić dla najemcy (żonie – w prowadzonej przez nią działalności gospodarczej) fakturę VAT stwierdzającą wykonanie usługi najmu samochodów ciężarowych i opodatkować powyższe podatkiem od towarów i usług wg właściwej stawki (…).
Co istotne, w sytuacji gdy wynajmowany lokal będzie wykorzystywany wyłącznie do czynności opodatkowanych, małżonkowi będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.
Takie stanowisko potwierdzają również organy podatkowe, czego przykładem może być pismo Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, nr IPTPP4/443-331/13-6/BM, z 30 sierpnia 2013 r., w którym czytamy:
(…) Wnioskodawca - jeżeli zarejestruje się jako czynny podatnik podatku VAT - będzie mógł obniżyć podatek należny VAT ze sprzedaży o podatek naliczony wynikający z faktur zakupu usług od Małżonki, ponieważ nabyte usługi będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych, pod warunkiem, że nie zaistnieją wyłączenia wskazane w art. 88 ustawy. W związku z powyższym wystawione przez Małżonkę faktury dotyczące zakupu usług rolniczych, Wnioskodawca winien wykazać i rozliczyć w swojej ewidencji zakupów, w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego (…).
Na gruncie podatku dochodowego, nie będzie możliwe ewentualne zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów przez żonę wydatków poniesionych w związku z najmem pomieszczenia. Stanowisko takie potwierdzają organy podatkowe, czego przykładem jest pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 grudnia 2014 r. (sygn. IBPBI/1/415-1113/14/ZK), w którym czytamy, że:
(...) zawartą między małżonkami umowę najmu składników majątku stanowiących ich współwłasność, uznać należy za nierodzącą skutków prawnych. W konsekwencji, wydatki poniesione z tytułu przedmiotowego najmu nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodów prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej (…).
Jednak oboje małżonkowie będą mogli dokonywać odpisu amortyzacyjnego. Zgodnie bowiem z art. 22g ust. 11 ustawy o PIT wynika, iż w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta ma zastosowanie również do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, które są wykorzystywane w działalności gospodarczej przez obojga małżonków. Udostępnienie żonie jednego z pomieszczeń spowoduje, iż lokal usługowy stanie się po połowie (przyjmuje się bowiem, że udziały małżonków w majątku wspólnym są równe) środkiem trwałym obojga małżonków. W konsekwencji zarówno Pan, jak i żona będziecie mogli dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wskazanego lokalu.
