Coraz więcej cudzoziemców zostaje legalnie zatrudnionych w Polsce. W ostatnim czasie są to w dużej mierze pracownicy z Ukrainy. Zatrudnienie Ukraińca jest dość długim procesem – jego najszybszą i jednocześnie najbardziej uproszczoną formę stanowi powierzenie cudzoziemcowi pracy na podstawie oświadczenia. Na jaki okres można powierzyć pracę i jakich formalności należy przy tym dochować? Wyjaśniamy w artykule.
Powierzenie pracy – komu i na jak długo?
Wprowadzona w 2018 roku procedura pozwala wykonywać pracę w Polsce bez konieczności uzyskania zezwolenia. Obywatele Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji i Armenii mogą mianowicie być zatrudniani w Polsce na podstawie uproszczonej procedury, polegającej na rejestracji oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Co istotne, na podstawie oświadczenia mogą oni pracować maksymalnie przez 24 miesiące. To obostrzenie dotyczy przy tym konkretnego cudzoziemca, a nie samego pracodawcy. Aby pracodawca mógł skorzystać z tego rozwiązania, muszą jednak zostać spełnione łącznie poniższe warunki:
- cudzoziemiec jest obywatelem jednego z 6 państw: Ukrainy, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Armenii, Republiki Mołdawii;
- praca cudzoziemca nie jest związana z działalnością sezonową;
- okres wykonywania pracy nie jest dłuższy niż 24 miesiące;
- została dokonana opłata za złożenie oświadczenia – wynosi ona 100 zł i nie podlega zwrotowi.
Uproszczona procedura – jak wygląda?
Kiedy przedsiębiorca ma już pewność, że spełnia wszystkie warunki, aby móc zatrudnić obcokrajowca poprzez uproszczoną procedurę, powinien zająć się wymaganymi w tym procesie formalnościami. Należy pamiętać, że nie można zatrudnić Ukraińca przed wpisaniem oświadczenia do specjalnej ewidencji – trzeba więc złożyć dokumenty odpowiednio wcześniej. Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi składa oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy w urzędzie właściwym ze względu na:
- siedzibę podmiotu (dotyczy podmiotów posiadających wpis w rejestrze KRS);
- miejsce stałego pobytu – zameldowania na pobyt stały (dotyczy osób fizycznych, w tym osób prowadzących działalność gospodarczą, posiadających wpis do ewidencji działalności CEIDG).
W zależności od urzędu oświadczenie wraz z załącznikami można uzupełnić internetowo na stronie praca.gov.pl i wysłać elektronicznie do urzędu, lub dostarczyć mu wersję papierową.
Uproszczone zatrudnienie Ukraińca – dokumenty
Podmiot, który chce zatrudnić Ukraińca według uproszczonej procedury, powinien do złożonego oświadczenia załączyć odpowiednie dokumenty. Są to m.in.:
- dowód wpłaty 100 zł za złożenie jednego oświadczenia na każdego cudzoziemca;
- skan ważnego dowodu osobistego lub dokumentu podróży, lub innego ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość cudzoziemca;
- skan oświadczenia pracodawcy o niekaralności;
- aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego – dotyczy spółek, spółdzielni, stowarzyszeń i innych osób prawnych.
Uzyskanie oświadczenia – czy to koniec formalności?
Na uzyskanie wpisu do ewidencji pracodawca poczeka około 7 dni, w szczególnych przypadkach – jeśli urząd będzie chciał przeprowadzić dodatkowe postępowanie – będzie to 30 dni. Nie jest to jednak koniec formalności. Podmiot zatrudniający powinien bowiem poinformować pisemnie powiatowy urząd pracy o podjęciu (najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy) lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca (w terminie 7 dni od planowanej daty rozpoczęcia pracy wskazanej w oświadczeniu). Za brak takiego powiadomienia pracodawcy grozi kara grzywny.
Bardzo ważne jest również, aby po uzyskaniu wpisu do ewidencji podpisać umowę z tym cudzoziemcem, po przedstawieniu mu jej w zrozumiałym dla niego języku. Zatrudnionego Ukraińca należy zgłosić do ubezpieczeń tak samo jak pracownika obywatelstwa polskiego.
Jeśli cudzoziemiec został zatrudniony w związku z oświadczeniem na podstawie umowy o pracę, a pracodawca będzie chciał kontynuować z nim umowę, to już po 3 miesiącach wykonywania przez cudzoziemca pracy może złożyć do wojewody wniosek o wydanie zezwolenia na pracę. Co istotne, zgodnie z artykułem 88 ust. 1a Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy pracodawca po spełnieniu odpowiednich terminów i warunków może legalnie zatrudnić cudzoziemca, pomimo że czeka na pozwolenie na pracę (zezwolenie typu A). Jest to możliwe jedynie wówczas, gdy wniosek nie zawiera braków formalnych lub gdy zostały one uzupełnione w terminie.
Zatrudnienie Ukraińca na podstawie oświadczenia – podsumowanie
Zatrudnienie Ukraińca w Polsce wiąże się z koniecznością przejścia przez odpowiedni proces. Warto przed rozpoczęciem starań o zezwolenie na pracę typu A skorzystać z tzw. uproszczonej procedury. Na jej podstawie cudzoziemcy mogą pracować maksymalnie przez 6 miesięcy, a w trakcie tego okresu pracodawca powinien rozpocząć starania o wydanie pozwolenia na pracę na dłuższy czas, jeśli planuje kontynuować współpracę z takim pracownikiem. Oczekiwanie na wydanie pozwolenia typu A jest bowiem bardzo długie – może trwać nawet kilka lub kilkanaście miesięcy.
