W toku prowadzonej działalności gospodarczej niektórzy przedsiębiorcy podejmują decyzję o czasowym jej zawieszeniu. Inni decydują się na zamknięcie prowadzonej działalności. W przypadku gdy przedsiębiorca uprzednio zwolniony z obowiązku opodatkowania podatkiem VAT planuje ponowne otwarcie działalności, ma wiele wątpliwości z tym związanych. Jedną z nich jest zwolnienie z vat w kolejnej działalności. Sprawdzamy, kiedy przedsiebiorca może znów skorzystać ze zwolnienia z VAT!
Zwolnienie z podatku VAT
Zgodnie z art. 113 ust. 1 Ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 roku poz. 931 zwanej dalej ustawą o VAT) zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą w trakcie roku może skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200 000 zł.
Poza zwolnieniem tzw. podmiotowym z VAT występują również zwolnienia z podatku VAT ze względu na przedmiot (rodzaj) prowadzonej działalności. W myśl art. 43 ust. 1 ustawy o VAT niektóre z owych zwolnień to:
- dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;
- dostawa produktów rolnych dokonywana przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego;
- transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi;
- usługi zarządzania;
- udzielanie licencji;
- usługi w zakresie opieki medycznej;
- usługi świadczone przez uczelnie;
- usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli;
- usługi nauczania języków obcych;
- usługi ubezpieczeniowe;
- usługi kulturalne;
- usługi udzielania pożyczek;
- usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe;
- dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane;
- dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, a pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata;
- dostawa budynków, budowli lub ich części nieobjęta ww. zwolnieniem, pod warunkiem, że w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Zwolnienie z vat w kolejnej działalności - rodzaje
Podatnicy, którzy prowadzili działalność gospodarczą i spełniali warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, mogli być zwolnieni:
- podmiotowo, lub
- przedmiotowo.
Część przedsiębiorców, zamykając jedną firmę, po jakimś czasie otwierają kolejną. Jeżeli poprzednia działalność korzystała ze zwolnienia z VAT, pojawia się wątpliwość, czy zarejestrowana nowa działalność będzie mogła korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.
Okazuje się, że podatnik VAT, który zamknął działalność i rejestruje kolejną, jest postrzegany nie jako nowy podatnik, a jako podatnik kontynuujący wykonywanie działalności pod inną firmą.
Z racji tego w tej sytuacji nie może znaleźć zastosowanie zwolnienia z podatku VAT wobec podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego prowadzenie działalności.
Uwarunkowania podmiotowe ponownego zwolnienia z VAT
Zatem w jaki sposób podatnik powinien podejść do sprawy otwarcia nowej działalności i skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT?
Pierwsza kwestia to nieprzekroczenie wartości sprzedaży w poprzednim roku podatkowym o limicie wynoszącym 200 000 zł. Należy pamiętać, że do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
I tu pojawia się kolejna wątpliwość. Jeżeli podatnik w jednym roku zamknął działalność i otworzył nową to, w jaki sposób analizować ów limit? Odpowiedź na to pytanie zawarto w poniższym przykładzie.
Przykład 1.
Podatnik prowadził pierwszą działalność od początku 2021 roku do końca marca 2021 roku Obrót, jaki uzyskał w tym okresie to 70 000 zł. Z ostatnim dniem marca 2021 roku podatnik zlikwidował działalność. Od 6 września 2021 roku otworzył kolejną. W jaki sposób podatnik miałby ustalić limit uprawniający go do zwolnienia z podatku VAT? Z uwagi na to, że podatnik w tym samym roku otworzył kolejną działalność, to jeżeli łączny obrót z poprzedniej działalności i z nowej do końca 2021 roku nie przekroczy limitu 200 000 zł, podatnik będzie mógł nadal korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.
Jeżeli podatnik w roku, w którym zamknął działalność, nie otworzył nowej firmy, a uczynił to w kolejnym roku, wówczas musi zweryfikować jeszcze jedną rzecz. Mianowicie, czy limit obrotu 200 000 zł w roku, w którym zamknął działalność, nie został przekroczony.
Tego samego zdania jest również Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 15 czerwca 2015 roku (sygn. ILPP5/4512-1-51/15-6/KG), w której stwierdza, że: „[…] W analizowanej sprawie – jak wynika z treści wniosku – świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie są tymi wymienionymi w art. 113 ust. 13 ustawy, a wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty wskazanej w art. 113 ust. 1 ustawy. Jeżeli zatem również w bieżącym roku, wartość sprzedaży nie przekroczyła kwoty 150.000 zł i w chwili założenia przez Wnioskodawcę nowej firmy spełniony jest pierwszy z ww. warunków (tekst jedn.: od końca roku, w którym nastąpiła utrata prawa do zwolnienia od podatku, upłynął co najmniej rok), to Zainteresowany mógł skorzystać ze zwolnienia podmiotowego od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. Ponieważ jednak skorzystanie ze zwolnienia możliwe jest wyłącznie od początku danego miesiąca, zatem Wnioskodawca nabył prawo do tego zwolnienia od dnia 1 marca 2015 r. […]”.
Poza tym przedmiot działalności nowej firmy nie może być zawarty w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, czyli w przepisie określającym, które rodzaje działalności są od początku wyłączone z możliwości zwolnienia z podatku VAT, a przedsiębiorca ma obowiązek od pierwszego dnia zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.
W omawianym przypadku nie znajdą także zastosowania przepisy art. 113 ust. 11 ustawy o VAT, które wprawdzie umożliwiają podatnikowi ponowne skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, jeżeli utracił lub zrezygnował z danego zwolnienia, ale nakładają na niego kilka warunków (m.in. upłynięcie roku, licząc od końca roku, w którym nastąpiła utrata prawa do zwolnienia od podatku lub rezygnacja z tego zwolnienia)
Należy pamiętać, że to jeszcze nie wszystko. Poza podmiotowym zwolnieniem podatnik po zamknięciu pierwszej firmy, otwierając nową działalność, musi zwrócić uwagę, co będzie wykonywał.
Uwarunkowania przedmiotowe ponownego zwolnienia z VAT
Spełnienie warunku podmiotowego ze względu na nieprzekroczenie limitu obrotów 200 000 zł to nie wszystko.
Podatnik, zamykając jedną firmę i otwierając drugą, musi jeszcze pamiętać o tym, że:
- przedmiot działalności nowej firmy zawiera się w wyżej wymienionym katalogu oznaczonym w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, czyli w przepisie, w którym określono rodzaj działalności zwolnionej z obowiązku opodatkowania podatkiem VAT;
- każde rozszerzenie działalności o nową czynność również musi się zawierać w czynnościach zwolnionych określonych w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT i nie zawierać w czynnościach wyłączonych ze zwolnienia z podatku VAT.
Warto podkreślić, że zwolnienie przedmiotowe z podatku VAT będzie funkcjonowało także, jeżeli podatnik zarejestruje się jako czynny podatnik VAT i będzie wykonywał w części lub w całości czynności zwolnione objęte art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.
Powrót do zwolnienia z podatku VAT będzie wyglądał odmiennie, jeżeli podatnik pierwszą działalność, jaką zarejestrował, zgłosił do opodatkowania podatkiem VAT.
