Moja żona jest architektem, prowadzi działalność gospodarczą oraz jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Ja również prowadzę działalność i jestem podatnikiem VAT. Ostatnio żona wykonała dla mnie projekt przebudowy lokalu związanego z działalnością. Wystawiła mi za usługę fakturę. Czy faktura od firmy żony podlega odliczeniu podatku VAT?
Grzegorz, Grudziądz
O ile lokal jest związany z czynnościami opodatkowanymi w podatku VAT, nie ma przeszkód aby dokonać odliczenia.
Z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Gdy kwota VAT naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty VAT należnego, powstała nadwyżka obniża podatek należny za następne okresy rozliczeniowe lub podlega zwrotowi na rachunek bankowy. Prawo do odliczenia przysługuje również wtedy, gdy związek jest pośredni. Poniesione wydatki na notebook związane są z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa, którego działalność jest opodatkowana VAT, a zatem uprawniają do odliczenia VAT.
Jednak otrzymana przez podatnika faktura nie zawsze daje prawo do takiego odliczenia. Przypadki wyłączenia tego prawa, jeżeli występują, muszą być jednoznacznie określone przepisami. W krajowych przepisach o VAT zostały one wymienione przez ustawodawcę w art. 88 ustawy o VAT. We wskazanym katalogu nie zostały wymienione usługi zakupione od małżonka.
Ponadto ustawa o VAT nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Tym samym na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy. Każdy z nich, wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest odrębnym podatnikiem tego podatku. Zatem transakcje dokonywane pomiędzy nimi jako osobami prowadzącymi odrębnie działalność gospodarczą stanowią dostawę towarów lub świadczenie usług, które to czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych. Dlatego też należy uznać, że w sytuacji gdy usługi będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych, będzie żonie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.
Również organy podatkowe nie kwestionują takiego prawa, czego przykładem może być pismo Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, nr IPTPP4/443-331/13-6/BM z 30 sierpnia 2013 r., w którym czytamy: (…) Wnioskodawca - jeżeli zarejestruje się jako czynny podatnik podatku VAT - będzie mógł obniżyć podatek należny VAT ze sprzedaży o podatek naliczony wynikający z faktur zakupu usług od Małżonki, ponieważ nabyte usługi będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych, pod warunkiem, że nie zaistnieją wyłączenia wskazane w art. 88 ustawy. W związku z powyższym wystawione przez Małżonkę faktury dotyczące zakupu usług rolniczych, Wnioskodawca winien wykazać i rozliczyć w swojej ewidencji zakupów, w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego (…).
