Czy można przenieść koszty windykacji na dłużnika?
Chyba każdy wierzyciel chciałby przenieść koszty windykacji na dłużnika. Tym bardziej, jeżeli samodzielne próby odzyskania długu nie pomagają i wierzyciel decyduje się skorzystać z profesjonalnej pomocy windykacyjnej. Czy prawo dopuszcza taką możliwość? Sprawdźmy.
Koszty windykacji - odsetki za opóźnienie
Podstawową karą dla nieterminowo płacących swoje zobowiązania dłużników są odsetki za zwłokę. Idąc za art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.), należy stwierdzić, że gdy dłużnik opóźnia się z zapłatą, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, nawet jeżeli nie poniósł żadnej szkody i opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Ważne! Zgodnie z art. 481 § 2. k.c. jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy zgodnie z umową wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. |
Dodatkowo jeżeli opóźnienie było zawinione przez dłużnika, to oprócz odsetek wierzyciel może żądać także naprawienia szkody, jaka powstała na skutek zwłoki w zapłacie. O zasadach tych mowa w art. 477 k.c.
W powyższej sprawie głos zabrał także Sąd Najwyższy - Izba Cywilna w wyroku z dnia 21 czerwca 2001 r., sygn. akt IV CKN 119/2001, w którym orzekł co następuje: "W przypadku zwłoki dłużnika w spełnieniu świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać nie tylko odsetek za opóźnienie, ale nadto naprawienia szkody na zasadach ogólnych. Musi jednak wykazać, że poniósł szkodę przewyższającą wielkość należnych odsetek".
Kara umowna z tytułu nieterminowej zapłaty jest niezgodna z prawem
W umowach gospodarczych (handlowych) często spotykaną klauzulą jest zastrzeżenie, że w wypadku nienależytego wykonania umowy wierzyciel naliczy dłużnikowi karę umowną, której wielkość określona jest kwotowo lub procentowo. Na zastosowanie tego rozwiązania przyzwala art. 483 k.c.
Ważne! Kara umowna może być stosowana jedynie w odniesieniu do świadczeń niepieniężnych, co oznacza, że nie można wymagać kary umownej za nieterminową zapłatę. |
Ryczałtowa opłata oraz procentowa stawka z tytułu windykacji przeniesiona na dłużnika
Warto również wspomnieć o popularnej praktyce obciążania dłużnika ryczałtowo lub procentowo określonymi opłatami za poszczególne czynności windykacyjne.
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
Ważne! Ryczałtowe pobieranie od dłużnika opłat za windykację jest skuteczne, gdy stronami umowy są tylko i wyłącznie przedsiębiorcy (firmy) - nie będzie skuteczne wobec konsumentów (osób prywatnych). |
W tej kwestii należałoby zapoznać się z postanowieniami nr 978, 1767,1768, 1796, 1955 oraz 1956 w rejestrze postanowień niedozwolonych prowadzonym przez Prezesa UOKIK-u. Urząd konsumenta zakwestionował legalność pobierania zryczałtowanych opłat przez wierzycieli od dłużników będących konsumentami.
Windykacja sądowa może być kosztem przeniesionym na dłużnika - ale nie zawsze!
Przedsiębiorca, dochodząc swoich praw z tytułu zwłoki dłużnika, może także liczyć na sąd. Wierzyciel może wytoczyć powództwo o zapłatę. Po uzyskaniu prawomocnego nakazu zapłaty lub wyroku sprawę kieruje do komornika, który przeprowadzi egzekucję w granicach prawa. Większość kosztów sądowych i dotyczących egzekucji komorniczej przeniesionych jest na dłużnika.
Koszty związane z windykacją nie zawsze mogą być przeniesione na dłużnika, o czym wierzyciel powinien pamiętać, podejmując kroki w celu odzyskania należności.
