Płynność finansowa osób prowadzących działalność gospodarczą zagrożona jest zwiększającą się liczbą dłużników. Aby się przed tym uchronić, przedsiębiorcy korzystają z pomocy profesjonalnych firm windykacyjnych, co wiąże się z poniesieniem dodatkowych kosztów. Koszty windykacji mogą być kosztem uzyskania przychodu.
Koszty windykacji a koszty uzyskania przychodu
Zasady regulujące możliwość ujęcia wydatków w kosztach uzyskania przychodu wynikają z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Zgodnie z tym artykułem kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, z wyjątkiem kosztów wymienionych w ustawie jako obligatoryjnie wykluczonych z możliwości określenia jako koszt (art. 23 ustawy o PIT). Możliwość uznania danego wydatku jako koszt uzyskania przychodu uzależniona jest od powiązania poniesionego wydatku z działalnością podatnika, a dokładniej osiąganymi z niej przychodami. Związek przyczynowy pomiędzy wydatkiem a przychodem musi dążyć do uzyskania przychodu lub zabezpieczenia jego źródła pozyskania.
Koszty windykacji ciężko powiązać z konkretnym przychodem, jednak, co nie podlega wątpliwości, ich poniesienie niejednokrotnie pozwala zabezpieczyć przedsiębiorcę przed utratą płynności finansowej - fizycznego otrzymania zapłaty.
Koszty windykacji w kosztach uzyskania przychodu zdaniem organów
Liczne orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz interpretacje podatkowe jasno wskazują, że koszty windykacji, prowadzonej samodzielnie czy w formie zlecenia zewnętrznego, są kosztem uzyskania przychodu. Co więcej, kosztem mogą być także koszty windykacji, która nie była skuteczna, ale pod warunkiem, że działania windykacyjne były w pełni uzasadnione.
W orzecznictwie początkowo panowała rozbieżność poglądów, którą wyjaśniło pismo Ministerstwa Finansów z dnia 11 marca 2004 r. (sygnatura PB3-530/8214-56/HR/04) przychylające się do linii orzecznictwa zaprezentowanej w wyroku NSA z dnia 15 października 1998 r. (I SA/Po 173/98), który uznał, że "wydatki związane z windykacją należności podatnika są kosztami uzyskania przychodów także wtedy, gdy windykację prowadził inny podmiot niż komornik sądowy." Stanowiska do dnia dzisiejszego nie uległy zmianie.
Prowizja dla firmy windykacyjnej jako koszt uzyskania przychodu?
Kwestią poboczną jest sposób ustalenia wynagrodzenia. W praktyce w przypadku usług windykacji wynagrodzenie dla firmy windykacyjnej stanowi prowizja, która jest określoną częścią ściągniętej należności. Prowizja pobrana przez firmę windykacyjną od wyegzekwowanych należności również może być kosztem uzyskania przychodu (potwierdza to m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 29 lipca 2010 r., IBPBII/1/415-435/10/MZ).
Należy jednak pamiętać, aby w celach dowodowych przechowywać dokumentacje prowadzonej windykacji, przykładowo będą to raporty od windykatora czy e-mail z informacjami o podejmowanych czynnościach.
