Prowadzę działalność gospodarczą w mieszkaniu prywatnym. Czy odsetki od kredytu, który zaciągnęłam na zakup lokalu, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu w mojej firmie?
Katarzyna, Zamość
Odsetki od kredytu na mieszkanie może stanowić koszt uzyskania przychodu. W sytuacji, gdy tylko część mieszkania przeznaczona jest na cele firmowe, należy pamiętać o tym, że do kosztów może trafić tylko część odsetek, obliczona na podstawie proporcji pomiędzy firmową a prywatną częścią lokalu. Ponadto, aby odsetki mogły stanowić koszt podatkowy, muszą być zapłacone. Ujmując odsetki od kredytu na mieszkanie w kosztach podatkowych, należy mieć również na uwadze zakaz amortyzacji lokali mieszkalnych obowiązujący w pełni od 2023 roku. W konsekwencji odsetki od kredytu za zakup mieszkania zaliczonego do środków trwałych poniesione przed przyjęciem mieszkania do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie stanowią kosztu uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej.
Odsetki od kredytu na mieszkanie – czy stanowią koszty uzyskania przychodów?
Kosztami uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy. Odsetki od kredytu na zakup mieszkania przeznaczonego do wykonywania działalności gospodarczej nie zostały ujęte w katalogu wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów, czyli w art. 23 ustawy o PIT. Równocześnie w przypadku tego typu odsetek można uznać, że są to racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.
Odsetki od kredytu na zakup mieszkania wykorzystywanego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej mogą zatem zostać zaliczone jako koszt uzyskania przychodu w proporcji, w jakiej mieszkanie jest wykorzystywane na cele firmowe. Podkreślić należy, że przepisy ustawy o PIT nie uzależniają możliwości zaliczenia tego rodzaju wydatków do kosztów uzyskania przychodów od wyodrębnienia – w dosłownym (fizycznym) sensie – pomieszczenia, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Podatnik powinien określić, jaka część mieszkania rzeczywiście służy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, i wówczas może w odpowiedniej proporcji zaliczyć poniesione wydatki, w tym także odsetki od kredytu na zakup mieszkania, do kosztów podatkowych.
Rozliczając odsetki od kredytu na zakup mieszkania w kosztach podatkowych, należy jeszcze tym pamiętać o dwóch ważnych kwestiach. Pierwszą z nich jest właściwe udokumentowanie poniesionego wydatku, gdyż do uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów konieczne jest nie tylko zaistnienie konkretnego zdarzenia gospodarczego, lecz także jego odpowiednie udokumentowanie. Kolejną kwestią jest to, że w świetle art. 23 ust. 1 pkt 32 ustawy o PIT należy uznać, że dopiero zapłacenie odsetek daje możliwość zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów. Oznacza to, że aby odsetki mogły stanowić koszt podatkowy, muszą być zapłacone – księgując je jako wydatek, przedsiębiorca powinien opierać się na dacie z rzeczywistego dowodu zapłaty, a nie na harmonogramie spłat. Do podatkowej księgi przychodów i rozchodów odsetki stanowiące koszt księguje się na podstawie dowodu wewnętrznego (DW). W praktyce DW związany z kosztem odsetek od kredytów dotyczących działalności gospodarczej stanowi podstawę zapisu w KPiR, którego dokonuje się zwykle na koniec miesiąca. Należy dołączyć do niego potwierdzenie zapłaty danej kwoty, np. wyciąg bankowy.
W przypadku ujęcia w kosztach podatkowych odsetek od kredytu na zakup mieszkania stanowiącego środek trwały w prowadzonej działalności gospodarczej trzeba mieć na uwadze zakaz amortyzacji mieszkań obowiązujący w pełni od 2023 roku. Koszt uzyskania przychodu stanowią wówczas jedynie te odsetki, które zostały poniesione po wprowadzeniu mieszkania do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Ujęcie odsetek od kredytu mieszkaniowego – czy lokal musi zostać zaliczony do środków trwałych?
Co ciekawe, zgodnie z aktualnym stanowiskiem organów podatkowych odsetki od kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup prywatnego mieszkania mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w proporcji, w jakiej mieszkanie wykorzystywane jest na potrzeby prowadzonej działalność gospodarczej nawet wtedy, gdy część mieszkania wykorzystywana na cele firmowe nie została wprowadzona do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Takie stanowisko potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej z 30 listopada 2023 roku (sygn. 0115-KDIT3.4011.659.2023.1.JS).
Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie doradztwa w ramach usług marketingowych oraz usług realizacji materiałów audio i wideo. Ewidencja rachunkowa prowadzona jest za pomocą podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wnioskodawczyni rozlicza podatek dochodowy według zasad ogólnych, tj. na podstawie skali podatkowej. Jedynym miejscem prowadzonej działalności gospodarczej jest mieszkanie zakupione głównie za środki pochodzące z kredytu hipotecznego. Zostało kupione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Mieszkanie ani jego część nie zostało wprowadzone do ewidencji środków trwałych i wnioskodawczyni nie planuje wprowadzić go ani jego części do niej w przyszłości. Współwłaścicielami mieszkania i kredytobiorcami jest wnioskodawczyni wraz z małżonkiem. Odsetki od kredytu płatne są co miesiąc i są odpowiednio udokumentowane. Wnioskodawczyni oszacowała, że na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej korzysta z części mieszkania odpowiadającej 30% jego całkowitej powierzchni użytkowej. Na część 30% składa się jeden pokój, w którym wykonywana jest praca intelektualna i przyjmowani są klienci, drugi wyciszony pokój służący również jako sypialnia w celach prywatnych, w którym wnioskodawczyni nagrywa materiały audio i wideo, oraz część kuchni, łazienki i korytarza. Gdy wnioskodawczyni nie wykonuje działalności gospodarczej, całość mieszkania wykorzystywana jest w celach prywatnych. Obecnie w celu obliczenia należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych Wnioskodawczyni nie zalicza do kosztów uzyskania przychodu odsetek od kredytu hipotecznego, lecz zamierza uznawać te wydatki za koszty uzyskania przychodu w proporcji, w jakiej mieszkanie wykorzystywane jest na cele prowadzonej działalności gospodarczej (tj. 30%).
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że odsetki od kredytu są kosztem, jeśli spełniają następujące przesłanki:
- są faktycznie zapłacone;
- pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami (zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów);
- nie zwiększają kosztów inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.
Aby prawidłowo rozliczyć koszty uzyskania przychodów, istotny jest moment poniesienia przez podatnika wydatków związanych ze spłatą odsetek od kredytu. Zatem mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe i powołane przepisy prawa podatkowego, Dyrektor KIS stwierdził, że odsetki od kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup mieszkania, które w części jest wykorzystywane na prowadzoną działalność gospodarczą, mogą zostać zaliczone jako koszt uzyskania przychodu zarówno w proporcji, w jakiej mieszkanie jest wykorzystywane na prowadzoną działalność gospodarczą, jak i w proporcji, w jakiej powierzchnie pomieszczeń użytku ogólnego wykorzystywane są na prowadzoną działalność gospodarczą.
Przykład 1.
Pani Marzena prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie doradztwa finansowego nabyła lokal mieszkalny o powierzchni 100 m², finansując zakup kredytem hipotecznym. Część mieszkania o powierzchni 30 m² została przez nią przeznaczona na biuro, w którym świadczy usługi doradcze. Pozostała część (70 m²) służy jej celom prywatnym. Przedsiębiorczyni nie wprowadziła lokalu mieszkalnego do ewidencji środków trwałych w swojej działalności gospodarczej i nie planuje tego robić w przyszłości. Opłaca co miesiąc odsetki od kredytu hipotecznego. Pierwsza rata w wysokości 5000 zł składa się z:
- części odsetkowej: 2000 zł,
- części kapitałowej: 3000 zł.
Czy w takim przypadku odsetki od kredytu hipotecznego w proporcji odpowiadającej powierzchni wykorzystywanej na potrzeby działalności gospodarczej (30%) mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów?
Skoro zakupione mieszkanie w określonej części stanowiącej 30% jego powierzchni jest wykorzystywane przez panią Marzenę w prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, to odsetki od kredytu zaciągniętego na jego nabycie w części proporcjonalnie przypadającej na powierzchnię wykorzystywaną w działalności gospodarczej mogą stanowić koszt uzyskania przychodów tej działalności.
Powierzchnia lokalu wynosi 100 m², z czego 30 m² (30%) jest przeznaczone na działalność gospodarczą. W związku z tym do kosztów uzyskania przychodów może zostać zaliczona część odsetkowa, proporcjonalnie do powierzchni wykorzystywanej na działalność:
2000 zł × 30% = 600 zł
Część kapitałowa raty (3000 zł) nie podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.
