Trwają prace nad stworzeniem Krajowego Rejestru Zadłużonych - jawnego rejestru, w którym będą zamieszczane informacje o zadłużonych osobach fizycznych i przedsiębiorcach. Ma on zastąpić inny państwowy rejestr – Rejestr Dłużników Niewypłacalnych, który nie działa prawidłowo i nie umożliwia łatwego sprawdzenia w nim kontrahenta. Gdzie obecnie sprawdzać kontrahentów i co ma zmienić Krajowy Rejestr Zadłużonych od lutego 2019 r.?
Krajowy Rejestr Zadłużonych, czyli co ma się zmienić?
Jeśli Sejm uchwali ustawę o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ), to wyszukiwanie informacji o dłużnikach stanie się znacznie prostsze. Rejestr będzie jawny, dostępny przez internet, a wyszukiwanie w nim bezpłatne. Kryteria wyszukiwania dłużników mają być tak określone, żeby wyszukanie dawało pewny wynik. Mają być nimi m.in. numery identyfikacyjne NIP, Regon i PESEL. Planowany termin uruchomienia nowego rejestru to 1 lutego 2019 r.
Kto trafi do Krajowego Rejestru Zadłużonych?
W Krajowym Rejestrze Zadłużonych znajdziemy przede wszystkim informacje o tych dłużnikach, wobec których toczyło się postępowanie upadłościowe lub bezskuteczna egzekucja komornicza. Dane do rejestru będą przekazywane z sądów i przez komorników.
W Krajowym Rejestrze Zadłużonych nie będą natomiast wpisywani ci dłużnicy, którzy zalegają kontrahentom z zapłatą (wyjątkiem jest sytuacja, gdy za takie zaległości wszczęto egzekucję komorniczą, która okazała się bezskuteczna). Przedsiębiorca nie będzie mógł złożyć wniosku o wpisanie swojego dłużnika do tego rejestru. Do wyszukiwania informacji o takich dłużnikach i wpisywaniu ich służą inne rejestry, prowadzone przez biura informacji gospodarczej (o czym w dalszej części artykułu).
W Krajowym Rejestrze Zadłużonych będą wpisywane informacje o następujących dłużnikach:
-
upadłych lub zagrożonych upadłością, czyli takich, wobec których są lub były prowadzone postępowania restrukturyzacyjne (w rozumieniu ustawy – Prawo restrukturyzacyjne), upadłościowe;
-
wobec których była prowadzona egzekucja, którą umorzono z powodu bezskuteczności;
-
zalegających z zapłatą alimentów za okres dłuższy niż 6 miesięcy, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych;
-
wspólnikach upadłych osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, jeżeli ogłoszono upadłość spółki, wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe lub oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki na podstawie art. 13 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe;
-
wobec których jest lub było prowadzone postępowanie o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej oraz pełnienia funkcji w organach nadzorczych i zarządczych w związku z zawinionym niezłożeniem w terminie wniosku o upadłość lub inne uchybienia związane z postępowaniem upadłościowym.
Wpis w Krajowym Rejestrze Zadłużonych nawet na 10 lat
Wpisanie do Krajowego Rejestru Zadłużonych może popsuć reputację na długie lata. Wpis zostanie usunięty po:
-
10 latach – od dnia prawomocnego zakończenia lub umorzenia postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego, którego wpis dotyczy;
-
3 latach – gdy z dłużnikiem, wobec którego ogłoszono upadłość, został zawarty układ lub plan spłaty, wierzyciel i dłużnik ten układ lub plan spłaty wykonał; termin liczy się od zatwierdzenia układu lub stwierdzenia wykonania planu spłaty;
-
3 latach – po upływie terminu, na jaki orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej lub pełnienia określonych funkcji;
-
7 latach – od dnia wpisu dłużnika alimentacyjnego lub osoby, wobec której egzekucja komornicza była bezskuteczna.
Rejestr Dłużników Niewypłacalnych
Już dziś w ramach Krajowego Rejestru Sądowego funkcjonuje jawny i ogólnodostępny Rejestr Dłużników Niewypłacalnych (RDN). Problem w tym, że jest on w zasadzie nieprzydatny do tego, żeby sprawdzić w nim potencjalnego kontrahenta i ma zostać zlikwidowany po powstaniu Krajowego Rejestru Zadłużonych. Dlaczego?
Rejestru Dłużników Niewypłacalnych nie można przeszukiwać np. po nazwie kontrahenta, numerze NIP, REGON, KRS czy PESEL. Aby uzyskać dane z tego rejestru, należy podać numer, pod jakim szukana osoba została wpisana do RDN. Tyle, że jeśli ktoś zna numer, pod jakim kontrahent został wpisany do RDN, to oznacza, że już wie, że ma do czynienia z zadłużoną osobą. Sprawdzenie jedynie potwierdzi ten fakt. Nie można natomiast wyszukać, czy konkretna osoba w ogóle jest w tym rejestrze wpisana.
Dlatego gdy powstanie Krajowy Rejestr Zadłużonych, zostaną do niego przeniesione dane z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych. Ten ostatni zostanie zlikwidowany.
Biura Informacji Gospodarczej, czyli prywatne rejestry długów
W państwowych rejestrach (obecnym Rejestrze Dłużników Niewypłacalnych i przyszłym Krajowym Rejestrze Zadłużonych) nie ma informacji o firmach i konsumentach, którzy zalegają swoim kontrahentom z zapłatą, ale wobec których nie stwierdzono jeszcze bezskuteczności egzekucji ani nie prowadzono postępowania upadłościowego.
Informacja, czy działająca na rynku firma ma długi, jaka jest jej kondycja finansowa, ma duże znaczenie przed podpisaniem z nią umowy – może od tego zależeć, czy będzie ona w stanie się z umowy wywiązać. Takie informacje udostępniają prywatne biura informacji gospodarczej (BIG).
Do biur informacji gospodarczej można zgłosić informacje o zadłużeniu swojego kontrahenta (wymaga to wcześniejszego zawarcia umowy z BIG). Trzeba przy tym pamiętać, że gdy zadłużenie zostanie spłacone, to wierzyciel, który zgłosił w BIG informację o dłużniku, ma obowiązek doprowadzić do usunięcia danych o zadłużeniu z rejestru.
Zarówno wpisanie dłużnika do rejestru prowadzonego przez biuro informacji gospodarczej, jak i sprawdzenie dłużnika w tym rejestrze jest odpłatne (zgodnie z cennikiem konkretnego biura).
Biura informacji gospodarczej działające w Polsce:
-
BIG Info Monitor S.A.
-
ERIF BIG S.A.
-
Krajowy Rejestr Długów BIG S.A.
-
Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A.
-
Krajowa Informacji Długów Telekomunikacyjnych BIG S.A.
Warunki przekazania do BIG informacji o zadłużeniu osoby niebędącej konsumentem:
-
zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej;
-
łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika niebędącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 500 zł;
-
zobowiązania są wymagalne od co najmniej 30 dni;
-
upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela wezwania do zapłaty zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.
Warunki przekazania do BIG informacji o zadłużeniu konsumenta:
-
zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy o kredyt konsumencki;
-
łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika będącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 200 zł;
-
zobowiązania są wymagalne od co najmniej 30 dni;
-
upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura;
-
nie upłynęło 10 lat od dnia wymagalności zobowiązania, a w przypadku roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub sądu polubownego (lub ugodą przed sądem, sądem polubownym lub mediatorem i zatwierdzoną przez sąd) - nie upłynęło 10 lat od dnia stwierdzenia roszczenia.
-
