Przedsiębiorcy podczas prowadzenia działalności gromadzą spory majątek. Najczęściej kupują samochody, które stanowią u nich środki trwałe. W takim przypadku bardzo często trzeba dokonywać ich napraw. Naprawy blacharsko-lakiernicze samochodów oraz naprawy mechaniczne - jak rozliczać te naprawy w podatku PIT?
Koszty uzyskania przychodu
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.
Ustawodawca nie wskazuje więc enumeratywnie, jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo-skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, zabezpieczenia źródła przychodu lub jego zachowania.
Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:
- pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;
- nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT.
Przykład 1.
Podatnik zakupił samochód osobowy, który stanowi u niego środek trwały. Jest używany jedynie do działalności. Po trzech miesiącach okazało się, że pojazd wymaga naprawy sprzęgła. Podatnik zaprowadził go do warsztatu, gdzie dokonano wymiany sprzęgła. Czy powyższy wydatek może stanowić koszt uzyskania przychodu?
W tym przypadku bez wątpienia naprawa mechaniczna stanowi koszt uzyskania przychodu. Przedsiębiorca dokonał bowiem remontu samochodu. W takim przypadku może powyższy wydatek zaliczyć bezpośrednio w koszty podatkowe.
Kiedy mamy do czynienia z ulepszeniem, a kiedy z remontem?
Na podstawie wypracowanej linii orzeczniczej przyjmuje się, że różnica między nakładami na remont a nakładami na ulepszenie środków trwałych polega na tym, że pierwsze z nich zmierzają do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środków trwałych (naprawy), a drugie do podjęcia czy rozszerzenia działalności w drodze przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, powodującej istotną zmianę cech użytkowych. Wszystkie działania przywracające pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego wraz z wymianą zużytych składników technicznych można uznać za remont.
Przez ulepszenie rozumiemy unowocześnienie (modernizację) środka trwałego, które podnosi jego wartość techniczną, użytkową oraz przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż pierwotne jego przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi innych cech użytkowych.
Adaptacja to przystosowanie, przeróbka składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż jego pierwotne przeznaczenie, albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych; przebudowa to zmiana istniejącego stanu na inny, powodujący dostosowanie do pełnienia innych funkcji, zmianę warunków technicznych lub właściwości użytkowych, a rozbudowa, to powiększenie składnika majątkowego (m.in. wyrok NSA z 16 października 2013 roku, II FSK 2908/12).
Naprawy blacharsko-lakiernicze samochodów – ulepszenie czy remont?
W przypadku, gdy samochód stanowi środek trwały firmy i jest wpisany do ewidencji środków trwałych, wydatki poniesione na remont można co do zasady bezpośrednio zaliczać w koszty. Natomiast w przypadku ulepszenia samochodu podatnik będzie mógł rozliczać wydatek w czasie poprzez odpisy amortyzacyjne.
Wydatki na ulepszenie zwiększają wartość środków trwałych, w naszym przypadku samochodu.
Przykład 2.
Przedsiębiorca kupił samochód zabytkowy, którego stan nie jest dobry. Postanowił go odnowić, aby znów mógł nim się poruszać. W warsztacie lakierniczo-blacharskim dokona stosownych napraw. Wraz z elementami karoserii są one bardzo drogie i znacznie przewyższają wartość zakupionego zabytkowego samochodu. Czy w związku z tym podatnik będzie mógł wydatki zaliczyć w koszty uzyskania przychodów bezpośrednio?
W tym przypadku podatnik nie dokonuje zmian, które można byłoby uznać za ulepszenie. Wydatki są bardzo wysokie, jednak ich celem jest jedynie odtworzenie stanu samochodu. Tym samym podatnik będzie mógł rozliczyć koszty na bieżąco.
Przykład 3.
Przedsiębiorca kupił samochód, który chce przerobić na samochód terenowy. Planuje zmiany w jego konstrukcji. W związku z tym musi dokonać napraw blacharskich. Koszt nie jest znaczny i wynosi 12 000 zł. Powyższe jest niezbędne, aby samochód mógł brać udział w rajdach. Czy w tym przypadku mamy do czynienia z modernizacją?
W tym przypadku dochodzi do napraw, które powodują, że samochód zmieni swoje przeznaczenie. Koszt nie jest duży, jednak nie ma to tutaj znaczenia.
Przedsiębiorca będzie musiał zwiększyć wartość samochodu o poniesione wydatki na naprawę blacharską.
Jak to wykazaliśmy powyżej, winien on za każdym razem analizować, jaki wpływ na samochód ma dokonana naprawa. Co ważne, koszt naprawy nie ma tutaj znaczenia.
W sytuacji, gdy ponoszone koszty udoskonalenia samochodu podwyższają jego wartość początkową, w przypadku przekroczenia limitu wartości samochodu (obecnie 150 000 zł) może to spowodować ograniczenie możliwości zaliczenia takiego wydatku do kosztu uzyskania przychodu.
Koszty naprawy mechanicznej – modernizacja
W przypadku dokonywania napraw mechanicznych najczęściej mamy do czynienia z modernizacją.
Przykład 4.
Podatnik zakupił stary samochód, który nie posiada klimatyzacji. Postanowił ją założyć. Czy powyższy zakup usługi naprawy mechanicznej można uznać za modernizację?
Tak w tym przypadku bez wątpienia dochodzi do modernizacji samochodu. Samochód nie był wcześniej wyposażony w klimatyzację.
W przypadku napraw dużo łatwiej więc określić, kiedy podatnik wydatki na naprawy mechaniczne musi zaliczyć do wydatków na modernizację samochodu.
W przypadku, gdy naprawy mechaniczne tylko służą odtworzeniu wartości użytkowej samochodów, zaliczamy je do wydatków remontowych.
Podsumowując, w przypadku naprawy samochodów musimy bardzo dokładnie przeanalizować, jaki wpływ ma ona na wartość samochodu. W większości przypadków naprawy mają charakter remontowy.
