O nieujawnionych dochodach mówi się w przypadku, kiedy podatnik nie informuje właściwego organu podatkowego o osiąganiu przychodów z danych źródeł. Dotyczy to zarówno przedsiębiorców, ukrywających swoje rzeczywiste zyski, jak i osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Sprawdź, co grozi osobie, która nie ujawnia dochodów, jakie kary może nałożyć na nią urząd skarbowy.
Dochody, których dotyczy obowiązek podatkowy
Co do zasady opodatkowaniu podlegają wszystkie przychody podatnika. Niektóre źródła przychodów zostały wymienione w art.10 ust.1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednak należy pamiętać, że są to tylko przykłady, katalog ma charakter otwarty. W sytuacji, gdy podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, podstawą opodatkowania jest suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów (zastrzeżenia art. 24 ust. 3, art. 29-30c, 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f).
Definicja Dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Oznacza to, iż dochód osiąga podatnik, którego przychody przewyższają koszty. |
Ustawodawca przewidział także pewne dochody, które zwolnione są z podatku. Kwestię dochodów zwolnionych z podatku regulują: art. 21, 52, 52a i 52c oraz Ordynacja podatkowa. Przykładami tego typu przychodów są odszkodowania i zasiłki pogrzebowe, jakie otrzymał podatnik.
Prawidłowe dokumentowanie przychodów
Wypełniając deklarację PIT warto dołożyć wszelkich starań, aby zrobić to poprawnie. Jeśli podatnik posiada dowody na to, iż przychody mają odpowiednie pokrycie i źródła, ma on obowiązek przedstawić te dowody organom skarbowym.
Ważne! Ciężar dowodzenia spoczywa na podatniku, także w sytuacji, gdy termin do przechowywania dokumentów upłynął (art. 86 ust. 1 Ordynacji podatkowej). |
Ponadto warto mieć na uwadze, że:
podatnik nie może (w celu uniknięcia opodatkowania dochodów nieujawnionych), powołać się na przychody wcześniej ukryte przed opodatkowaniem, których termin przedawnienia zobowiązań podatkowych już upłynął (zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 26 września 2011 r. (II FSK 1138/10)),
jeśli zakup pokryty został z opodatkowanych lub wolnych od opodatkowanych źródeł przychodów to na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia tego (jako dowód posłużyć mogą np. umowy o kredycie bankowym, prawomocne orzeczenie sądu o nabyciu spadku, potwierdzenie uzyskania odszkodowania).
Kiedy nieujawnione dochody podlegają opodatkowaniu?
Przychody nieujawnione w źródłach również podlegają opodatkowaniu. Wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych, ustala się na podstawie poniesionych przez podatnika wydatków w danym roku i wartości zgromadzonego w tym roku mienia.
Ważne! Jeśli wydatki dokonane przez przedsiębiorcę nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia pochodzącym z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania, to wtedy mówi się o nieujawnionych dochodach. |
Jak w praktyce wygląda opodatkowanie nieujawnionych dochodów? Po weryfikacji wydatków kasowych poniesionych przez podatnika oraz wartości zgromadzonego majątku różnica podlega opodatkowaniu według stawki 75% (brane są pod uwagę również przychody wolne od podatków i opodatkowane). Podatek ustalany jest na podstawie decyzji wydawanej przez właściwy organ podatkowy. Tak więc jeśli organy podatkowe, w trakcie postępowania skarbowego, doszukają się u podatnika dochodów nieujawnionych, zobowiązany jest on do ich właściwego opodatkowania oraz odprowadzenia należnego podatku dochodowego.
W niektórych przypadkach podatnik może zapłacić mniej. Dzieje się tak w sytuacji, kiedy powoła się na pożyczkę (także darowiznę) otrzymaną na sfinansowanie zakupu nieruchomości, której wcześniej nie ujawnił i nie zapłacił od niej podatku od czynności cywilno-prawnych (PCC). Wówczas zapłaci on podatek w wysokości 20%. Normalna stawka podatku od pożyczki przeznaczonej na ten cel wynosi 2%.
Oprócz kary pieniężnej, przeciwko podatnikowi może być wytoczony proces karno-skarbowy. W takim wypadku grozić mu będzie kara pozbawienia wolności do lat 5 lub grzywna, w wysokości nawet 720 stawek dziennych.
