Dobry klimat dla firm – czyli zapowiedzi rządu na nowy Polski Ład, tzn. na przyszłość Polaków. Zmiany, które zaproponowano w prospekcie, mają wpłynąć m.in. na podatki w jednoosobowej działalności gospodarczej. Sprawdźmy, w jakim zakresie nowy Polski Ład może wpłynąć na opodatkowanie przedsiębiorców.
Zobacz film: Jak Nowy Polski Ład wpłynie na podatki w jednoosobowej działalności gospodarczej?
Nowy Polski Ład a opodatkowanie przedsiębiorców – trzy najważniejsze zmiany
Trzy najważniejsze zmiany, jakie mogą (na razie bowiem są to jedynie szacunkowe zapowiedzi – nie ma jeszcze projektów ustaw, na podstawie których można określić faktyczne skutki zapowiadanych zmian w obciążeniach podatkowych przedsiębiorców) obowiązywać przedsiębiorców według nowego Polskiego Ładu to:
zwiększenie kwoty wolnej od podatku;
podwyższenie progu podatkowego z 85 tys. zł na 120 tys. zł;
koniec ryczałtowej składki zdrowotnej i brak możliwości odliczenia jej od podatku.
Zanim jednak przejdziemy do wyliczeń, warto przypomnieć aspekt historyczny. Na przestrzeni lat 1997–1999 system „budżetowy” zastąpiono nowym, „ubezpieczeniowo-budżetowym” modelem finansowania, a system opieki zdrowotnej oparto na zasadzie solidaryzmu społecznego, powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego oraz równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wydzielono wówczas składkę zdrowotną (której podstawą wyliczenia jest przeciętne wynagrodzenie za rok ubiegły) i „wyciągnięto” ją spod podatku jako odrębne zobowiązanie, ale z przywilejem odliczenia od podatku. Nowy Polski Ład przywraca natomiast składkę jako jeden z elementów podatku. Zobaczmy zatem, jak wpłynie to na podatki.
Najczęściej wybieraną formą opodatkowania przez polskich przedsiębiorców są zasady ogólne – skala podatkowa. Zmiany, jakie wprowadza na tym polu nowy Polski Ład, przedstawiają się następująco:
Próg podatkowy | Dochód od | Dochód do | Jak jest obecnie | Po zmianach nowy Polski Ład – zapowiedź |
do 8000 | brak podatku | brak podatku | ||
8000 | 30 000 | 17% | brak podatku | |
1. próg | 30 000 | 85 528 | 17% | 17% |
85 528 | 120 000 | 14 539 zł 76 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł | 17% | |
2. próg | 120 000 | 1 000 000 | 14 539 zł 76 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł | 20 400 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł |
tzw. „3. próg” | powyżej 1 000 000 | 14 539 zł 76 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł + dodatkowe 4% daniny solidarnościowej (tzw. trzeci próg) | 20 400 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł + dodatkowe 4% daniny solidarnościowej (tzw. trzeci próg) |
*schemat uproszczony z pominięciem stosowania kwoty wolnej
Nowy Polski Ład – opodatkowanie przedsiębiorców w praktyce
Wprowadzenie zmian najlepiej widać na przykładzie, stąd w poniższej tabeli ujęto zestawienie pokazujące szacunkowo, jak zmienią się zobowiązania, gdyby wstępne zapowiedzi rządu zostały wdrożone.
Podatek na zasadach ogólnych, czyli nowy Polski Ład a skala podatkowa
Kontekst | Dochód miesięcznie | Składka zdrowotna | Podatek za miesiąc w uproszczeniu | Roczna kwota wolna od podatku | Roczne obciążenie podatkiem i składka zdrowotna |
Przy niskich zarobkach w nowym Polskim Ładzie – przedsiębiorca oszczędzi 1971 zł | |||||
obecnie | 3 tys. zł | 381 zł | 182 zł | 525 zł | 6231 zł |
Nowy Polski Ład (zapowiedź) | 3 tys. zł | 279 zł | 510 zł | 5100 zł | 4260 zł |
Przy średnich zarobkach w nowym Polskim Ładzie – przedsiębiorcy zwiększone zostanie obciążenie o 2349 zł | |||||
obecnie | 7 tys. zł | 381 zł | 862 zł | 525 | 14 391 zł |
Nowy Polski Ład (zapowiedź) | 7 tys. zł | 630 zł | 1190 zł | 5100 | 16 740 zł |
Przy wysokich zarobkach w nowym Polskim Ładzie – przedsiębiorcy zwiększone zostanie obciążenie o 7028 zł | |||||
obecnie | 20 tys. zł | 381 zł | 3072 zł | – | 67 512 zł |
Nowy Polski Ład (zapowiedź) | 20 tys. zł | 1800 zł | 3400 zł | – | 74 540 zł |
Jak widać na podanych przykładach, na zmianach w zakresie, w jakim Polski Ład zmienia kwotę wolną od podatku, jak również znosi zryczałtowaną składkę zdrowotną (uwaga: może pojawić się jakiś minimalny jej pułap – kwestia zostanie zapewne wyjaśniona dopiero w momencie pojawienia się projektów ustaw zmieniających obecne przepisy) najwięcej zyskują najmniej zarabiający. Podniesiono kwotę 2. progu opodatkowania stawką 32%, natomiast nieco zneutralizowano różnicę, jaką przyniesie zniesienie ryczałtowej składki i brak możliwości jej odliczenia od podatku w przypadku osób o średnich zarobkach. Największe obciążenia czekają zarabiających najwięcej.
W przypadku składek ZUS warto zauważyć, że wysokość składki zdrowotnej oraz obowiązek jej płacenia nie jest obecnie zależny od ulg ZUS-owskich. Stąd niezależnie od tego, czy przedsiębiorca korzysta z ulgi na start, czy też Małego ZUS albo preferencyjnych składek – składka zdrowotna obowiązuje go na takim samym poziomie, jak w przypadku przedsiębiorców działających na rynku od dawna.
Podatek liniowy a nowy Polski Ład
Inaczej zmiany będą się przedstawiać przy opodatkowaniu podatkiem liniowym, gdzie stawka podatku nie zmienia się, zatem różnice będą polegały jedynie na wysokości składek ZUS i braku możliwości jej ewentualnego odliczenia.
Kontekst | Dochód miesięcznie | Składka zdrowotna | Podatek za miesiąc w uproszczeniu | Roczne obciążenie podatkiem i składka zdrowotna |
Przy niskich zarobkach w nowym Polskim Ładzie: dodatkowe obciążenie przedsiębiorcy to 2604 zł – jednak przy tak małym dochodzie nie należy wybierać opodatkowania podatkiem liniowym | ||||
obecnie | 3 tys. zł | 381 zł | 242 zł | 6231 zł |
Nowy Polski Ład (zapowiedź) | 3 tys. zł | 279 zł | 570 zł | 4260 zł |
Przy średnich zarobkach w nowym Polskim Ładzie: dodatkowe obciążenie przedsiębiorcy to 6924 zł – przy takim poziomie dochodu wciąż nie należy wybierać opodatkowania podatkiem liniowym | ||||
obecnie | 7 tys. zł | 381 zł | 1002 zł | 14 391 zł |
Nowy Polski Ład (zapowiedź) | 7 tys. zł | 630 zł | 1330 zł | 16 740 zł |
Przy wysokich zarobkach w nowym Polskim Ładzie: dodatkowe obciążenie przedsiębiorcy to 20 964 zł | ||||
obecnie | 20 tys. zł | 381 zł | 3472 zł | 67 512 zł |
Nowy Polski Ład (zapowiedź) | 20 tys. zł | 1800 zł | 3800 zł | 74 540 zł |
Dodatkowo należy pamiętać, że przedsiębiorcy wciąż będą opłacali składki społeczne, których dla uproszczenia nie ujęto w wyliczeniach, a które u przedsiębiorców działających na rynku już od dawna wynoszą około 1000 zł miesięcznie; w tym zakresie nic się nie zmieni zarówno przy podatku progresywnym, jak i liniowym.
Ryczałt w nowym Polskim Ładzie – na razie dostępny
Ostatnią z form opodatkowania, jaką przedsiębiorcy mogą aktualnie wybrać, jest ryczałt. Z początkiem 2021 roku podniesiono limit uprawniający do płacenia ryczałtu do 2 mln euro oraz rozszerzono katalog osób mogących z niego korzystać, m.in. o prawników, lekarzy, księgowych, inżynierów i tłumaczy. Nie są zapowiadane zmiany w zakresie stawek ryczałtu, których obecnie mamy aż osiem (17%, 15%, 12,5%, 10%, 8,5%, 5,5%, 3% lub 2%), stąd duża część podmiotów wybiera tę formę opodatkowania. Nie wiadomo jednak, jak zostanie przyjęty schemat naliczania składki zdrowotnej. Przy ryczałcie bowiem mamy opodatkowane same przychody. Koszty nie są odliczane, zatem dochodem na ryczałcie jest przychód, czyli to, co zarobimy. Czy zatem na ryczałcie składka zdrowotna będzie liczona od całego przychodu, czy np. od jego ustalonej przepisami procentowo części? Tego dowiemy się jesienią, gdy pojawią się projekty ustaw zmieniających przepisy.
Na koniec warto przypomnieć, iż przytoczone wyliczenia są szacunkowe, bowiem ustalono je jedynie na podstawie wstępnie przedstawionego przez rząd planu, który z pewnością będzie jeszcze dopracowywany i uszczelniany.
