Od 2022 roku jesteśmy świadkami niemałej rewolucji podatkowej. Nowy Polski Ład znacznie wpłynął na wynagrodzenia Polaków. Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku oraz ulga dla klasy średniej to tylko niektóre z nowości, jakie wprowadza Nowy Polski Ład. Co jeszcze Nowy Ład oznacza dla pracodawców i zatrudnionych? Kto zarobi więcej, a kto straci? W artykule przedstawiamy przykładowe wyliczenia wynagrodzeń z ujęciem nowych reform.
Nowy Polski Ład dla pracowników
Nowy Polski Ład ma zmniejszyć nierówności społeczne i stworzyć lepsze warunki do życia dla wszystkich obywateli. Założenie jest bardzo proste – osoby zarabiające najmniej otrzymają po reformie większe pensje, zaś najlepiej zarabiający odprowadzą wyższe podatki, a co za tym idzie – otrzymają znacznie mniejsze wynagrodzenie.
Zmiana Nowy Polski Ład 2022 | Stan prawny do końca 2021 roku |
Kwota wolna od podatku 30 000 zł | Kwota wolna od podatku 8000 zł |
II próg podatkowy do 120 000 zł | obecnie 85 528 zł |
Brak odliczenia składki zdrowotnej | odliczenie 7,75% |
ulga w PIT dla klasy średniej: dla osób zatrudnionych na umowę o pracę osiągających miesięczny przychód od 5701 zł do 11 141 zł brutto | brak ulgi dla klasy średniej |
Nowa kwota zmniejszająca podatek i próg podatkowy
Do końca 2021 roku kwota wolna od podatku wynosiła 8000 zł. Od 2022 roku nastąpił znaczny jej wzrost z 8000 zł do 30 000 zł. Zmiana ta z kolei wpłynęła na kwotę zmniejszającą podatek. Do końca 2021 roku było to 43,76 zł, czyli 1/12 z 525,12 zł, a po zmianach jest to 425,00 zł (30 000 x 17% = 5100 zł / 12 = 425,00 zł). Co ciekawe, kwota zmniejszająca podatek przysługuje również podatnikom znajdującym się w II progu podatkowym, którzy płacą podatek 32%.
Drugą korzystną zmianą jest podniesienie progu podatkowego. Do końca 2021 roku wynosił on 85 528 zł. Obecnie progi podatkowe prezentują się następująco:
- I próg podatkowy, czyli 17% do 120 000 zł, ( do końca czerwca 2022 roku) od lipca 2022 roku 12%
- II próg podatkowy, czyli 32%, dotyczy kwoty dochodu przekraczającego 120 000 zł rocznie.
W praktyce podatnicy zapłacą podatek wyłącznie od nadwyżki ponad 30 000 zł. Nadal obowiązują dwa progi podatkowe tylko ze zwiększonym limitem, stawki podatku wynoszą odpowiednio 12% i 32%.
Brak odliczenia składki zdrowotnej
Jedną z najważniejszych zmian jest brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Do końca 2021 roku było to możliwe i podczas wyliczania zaliczki na podatek płatnik składek mógł ją pomniejszyć o 7,75% podstawy składki zdrowotnej. Nowy Polski Ład całkowicie zmienił mechanizm wyliczeń podatku. To znacząca modyfikacja, na niekorzyść zarówno przedsiębiorców, jak i pracowników. Ma ona jednak zostać nieco zniwelowana dzięki podwyżce kwoty wolnej od podatku z 8000 do 30 000 zł oraz podniesieniu progu podatkowego z 85 000 do 120 000 zł.
Ulga dla klasy średniej - do 30 czerwca 2022!
Ulga dla klasy średniej to kolejne całkiem nowe rozwiązanie, które miało na celu chronić klasę średnią przed skutkami wprowadzonych zmian. W praktyce, jeśli pracownik osiągnie przychód z umowy o pracę od 5701 zł brutto do 11 141 zł brutto, płatnik może zastosować tę ulgę podczas wyliczania podatku.
Kwotę ulgi przy wyliczeniu zaliczki na podatek należało obliczać według wzoru:
- (A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł,
- (A x (–7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł
– w którym A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej. Oznacza to tym samym, że z ulgi dla klasy średniej nie skorzystają przedsiębiorcy czy osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych.
Pracownica zarabia 6000 zł brutto, kwotę ulgi należy wyliczyć według wzoru (A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17, czyli wynosił 119,41 zł. Płatnik pomniejszy dochód o tę kwotę.
Przykład 2.
Pracownik zarabia 10 000 zł brutto, kwotę ulgi należy wyliczyć według wzoru (A x (–7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, a więc wyniesie ona 494,58 zł. Kwotę ulgi trzeba odliczyć od dochodu (gdzie dochód to przychód po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów i składek na ubezpieczenie społeczne).
Nowy Polski Ład 2022 – kalkulator wynagrodzeń dla osób zatrudnionych na umowę o pracę
Ministerstwo Finansów opublikowało oficjalny kalkulator Nowego Polskiego Ładu. Dotyczy wyłącznie osób zatrudnionych na umowę o pracę. Narzędzie to pozwala oszacować, jaką wypłatę otrzyma pracownik po wprowadzonych zmianach. Znajduje się on na stronie: https://www.podatki.gov.pl/polski-lad/kwota-wolna-polski-lad/kalkulator-wynagrodzen-polski-lad/
- obniżenie z 17% do 12% stawki podatku w pierwszym przedziale skali podatkowej przy jednoczesnej likwidacji tzw. preferencji dla klasy średniej.
- upoważnienie nawet 3 płatników (pracodawców, zleceniodawców, ZUS) do zmniejszania zaliczek na PIT (o kwotę wynosząca maksymalnie 3600 zł) -data wejścia 1 styczeń 2023 zł.
- uchylenie podwójnego obowiązku wyliczania zaliczek za 2022 r. Obowiązywać będzie jednolity system obliczania zaliczek.
Wyliczenie wynagrodzeń z ujęciem zmian podatkowych nieco się różni. Przede wszystkim zmieniła się kwota ulgi podatkowej z 43,76 zł na 425 zł. Kolejną ważną kwestią pozostaje brak odliczenia składki zdrowotnej. Jak to wygląda w praktyce?
Przykład 3.
Założenia:
- osoba zatrudniona na umowę o pracę
- powyżej 26. roku życia
- brak PPK
- pracuje w miejscu zamieszkania
Lista płac 2021 r,
Zarobek brutto: 10 000 zł brutto
Podstawa składki zdrowotnej: 10 000 zł – 13,71% = 8629 zł
Składka zdrowotna do odliczenia: 8629 zł x 7,75 % = 668,75 zł
Składka zdrowotna: 8629 zł x 9% = 776,61 zł
Podstawa do opodatkowania: 10 000 zł – 13,71% = 8629 zł – 250 zł (KUP) = 8379 zł
Zaliczka na podatek: 8379 zł x 17% = 1424,43 zł – 43,76 zł (ulga podatkowa) = 1380,67 zł – 668,75 zł (składka zdrowotna 7,75%) = 712 zł
Wynagrodzenie netto: 10 000 zł – 1371,00 zł (składki społeczne) – 776,61 zł (zdrowotna 9%) – 712 zł (zaliczka na podatek) = 7140,39 zł
Lista płac po zmianach do 30 czerwca 2022 r.
Zarobek brutto: 10 000 zł brutto
Podstawa składki zdrowotnej: 10 000 zł – 13,71% = 8629 zł
Składka zdrowotna do odliczenia: BRAK
Składka zdrowotna: 8629 zł x 9% = 776,61 zł
Ulga podatkowa dla klasy średniej dochód powyżej 8549 zł, więc liczymy według wzoru:
(przychód x (– 7,35%) + 819, 08 zł) / 0,17, czyli 10 000 x 7,35% = – 735 + 819,08 zł = 84,08 zł / 0,17 = 494,58 zł
Podstawa do opodatkowania: 10 000 zł – 13,71% = 8629 zł – 250 zł (KUP) – 494,58 (ulga podatkowa dla klasy średniej) = 7884,42 zł, w zaokrągleniu 7884 zł
Zaliczka na podatek: 7884 zł x 17% – 425 zł (ulga podatkowa) = 915 zł
Wynagrodzenie netto: 10 000 zł – 1371,00 zł (składki społeczne) – 776,61 zł (zdrowotna 9%) – 915 zł (zaliczka na podatek) = 6937,39 zł
Przykład 4.
Założenia:
- osoba zatrudniona na umowę o pracę
- powyżej 26. roku życia
- brak PPK
- pracuje w miejscu zamieszkania
- nastąpiło przekroczenie składek emerytalno-rentowych
- czerwiec 2022r.
Zarobek brutto: 10 000 zł brutto
Podstawa składki zdrowotnej: 10 000 zł – 13,71% (tylko chorobowa, czyli 245 zł) = 9755 zł
Składka zdrowotna do odliczenia: BRAK
Składka zdrowotna: 9755 zł x 9% = 877,95 zł
Ulga podatkowa dla klasy średniej dochód powyżej 8549 zł, więc liczymy według wzoru:
(przychód x (–7,35%) + 819, 08 zł) / 0, czyli 10 000 x 7,35%= – 735 + 819,08 zł = 84,08 zł / 0,17 = 494,58 zł
Podstawa do opodatkowania: 10 000 zł – 13,71% = 9755 zł – 250 zł (KUP) – 494,58 (ulga podatkowa dla klasy średniej) = 9010 zł
Zaliczka na podatek: 9010 zł x 17% – 425 zł (ulga podatkowa) = 1107 zł
Wynagrodzenie netto: 10 000 zł – 245 zł (składki społeczne) – 877,95 zł (zdrowotna 9%) – 1107 zł (zaliczka na podatek) = 7770,05 zł
Przykład 5.
Założenia:
- osoba zatrudniona na umowę o pracę
- powyżej 26. roku życia
- brak PPK
- pracuje w miejscu zamieszkania
- nastąpiło przekroczenie progu podatkowego
- czerwiec 2022r.
Zarobek brutto: 10 000 zł brutto
Podstawa składki zdrowotnej: 10 000 zł – 13,71% = 8629 zł
Składka zdrowotna do odliczenia: BRAK
Składka zdrowotna: 8629 zł x 9% = 776,61 zł
Ulga podatkowa dla klasy średniej dochód powyżej 8549 zł, więc liczymy według wzoru:
(przychód x (– 7,35%) + 819, 08 zł) / 0,17, czyli 10 000 x 7,35% = – 735 + 819,08 zł = 84,08 zł / 0,17 = 494,58 zł
Podstawa do opodatkowania: 10 000 zł – 13,71% = 8629 zł – 250 zł (KUP) – 494,58 zł (ulga podatkowa dla klasy średniej) = 7884,42 zł, w zaokrągleniu 7884 zł
Zaliczka na podatek: 7884 zł x 32% – 425 zł (ulga podatkowa) = 2098 zł
Wynagrodzenie netto: 10 000 zł – 1371,00 zł (składki społeczne) – 776,61 zł (zdrowotna 9%) – 2098 zł (zaliczka na podatek) = 5754,39 zł
Przykład 6
Założenia:
- osoba zatrudniona na umowę o pracę
- powyżej 26. roku życia
- brak PPK
- pracuje w miejscu zamieszkania
- wypłata w lipcu 2022 r.
Zarobek brutto: 10 000 zł brutto
Podstawa składki zdrowotnej: 10 000 zł – 13,71% = 8629 zł
Składka zdrowotna do odliczenia: BRAK
Składka zdrowotna: 8629 zł x 9% = 776,61 zł
Ulga podatkowa dla klasy średniej - BRAK
Podstawa do opodatkowania: 10 000 zł – 13,71% = 8629 zł – 250 zł (KUP) = 8379 zł, w zaokrągleniu 8379 zł
Zaliczka na podatek: 8379 zł x 12% – 300 zł (ulga podatkowa) = 705 zł
Wynagrodzenie netto: 10 000 zł – 1371,00 zł (składki społeczne) – 776,61 zł (zdrowotna 9%) – 705 zł (zaliczka na podatek) = 7147,39 zł
Podsumowanie
Nowy Polski Ład jest jedną z największych reform podatkowych w Polsce. Ma on za zadanie wyrównać zarobki Polaków – tracą ci zarabiający więcej, zyskują zaś najbiedniejsi – ulga dla klasy średniej ma zadanie chronić klasę średnią przed skutkami wprowadzonych zmian. Zarobek powyżej 11 141 złotych brutto nie już jednak objęty ulgą, tak więc stracą głównie najbogatsi.
