Działy specjalne produkcji rolnej stanowią osobne źródło przychodów w ramach podatku PIT. Warto przy tym podkreślić, że osoby, którzy zdecydowali się na uzyskiwanie przychodów z tego rodzaju źródła, mają określone obowiązki podatników prowadzących działy specjalne produkcji rolnej. W poniższej analizie przyjrzymy im się bliżej.
Czym są działy specjalne produkcji rolnej?
Na wstępie przypomnijmy, kiedy mamy do czynienia z działami specjalnymi produkcji rolnej.
Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy PIT działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego oraz nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.
Działy specjalne produkcji rolnej jest to zatem szczególny rodzaj działalności rolniczej, który podlega opodatkowaniu podatkiem PIT.
W zakresie rozliczenia podatku dochodowego od przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej istnieje możliwość wyboru jednej z dwóch form rozliczenia.
Po pierwsze podatnik może rozliczać się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. O zamiarze założenia ksiąg jest on obowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku. W tym przypadku podatnik może wybrać zarówno opodatkowanie na zasadach ogólnych, jak i w postaci podatku liniowego.
W powyższym przypadku dochodem z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego.
Druga możliwość to korzystanie z norm szacunkowych. W sytuacji, gdy podatnik nie prowadzi księgi podatkowej, to dochód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2.
Obowiązek złożenia informacji PIT-6
Ta grupa podatników, która decyduje się na wybór opodatkowania w formie norm szacunkowych, musi pamiętać o obowiązku złożenia deklaracji PIT-6. Art. 43 ust. 1 ustawy PIT podaje, że należy taki dokument złożyć w terminie do 20 stycznia roku podatkowego.
Co istotne, termin do złożenia przez podatników uzyskujących dochody z działów specjalnych produkcji rolnej deklaracji PIT-6 jest terminem prawa procesowego. Oznacza to, że może on zostać przywrócony na wniosek podatnika.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 162 Ordynacji podatkowej w razie uchybienia terminu należy przywrócić go na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Podanie o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Jednocześnie z wniesieniem podania należy dopełnić czynności, dla której był określony termin.
Tak też wypowiedział się NSA w wyroku z 26 listopada 2019 roku (II FSK 128/18). Sąd stwierdził bowiem, że określony na 20 stycznia roku podatkowego termin złożenia deklaracji PIT-6 dotyczy określenia daty wszczęcia postępowania podatkowego, a sama deklaracja jest elementem prawnopodatkowego stanu faktycznego sprawy, czyli dowodem w sprawie. Złożenie bądź niezłożenie deklaracji nie wywiera żadnego skutku w sferze materialnych praw lub obowiązków podatnika uzyskującego przychody (dochody) z działów specjalnych.
Brak złożenia PIT-6 w terminie wynikającym z art. 43 ust. 1 ustawy PIT nie powoduje utraty prawa do ryczałtowo-szacunkowego opodatkowania.
Dodatkowo poprzez formularz PIT-6 podatnicy prowadzący działy specjalne produkcji rolnej w formie szacunkowej są zobowiązani zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni o:
- Zaistnieniu zmian w prowadzonej produkcji w stosunku do podanej w deklaracji;
- Zaprzestaniu lub rozpoczęciu w ciągu roku eksploatacji obiektów umożliwiających całoroczny cykl produkcji;
- Rozpoczęciu w ciągu roku podatkowego prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej; w tym wypadku podatnicy ci składają deklaracje o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w tym roku.
Obowiązek opłacania zaliczek na podatek
Ponadto warto podkreślić, że pomimo ustalania dochodu w postaci wartości szacunkowych to nadal na podatnikach spoczywa obowiązek zapłaty zaliczek na podatek.
Jak bowiem możemy przeczytać w art. 43 ust. 4 ustawy PIT, osoby takie są obowiązane wpłacać do kasy lub na rachunek urzędu skarbowego zaliczki miesięczne w wysokości ustalonej decyzją naczelnika tego urzędu skarbowego obniżone o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w tym miesiącu przez podatnika.
Należy zatem zwrócić uwagę, że kwota zaliczki jest ustalana w drodze decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Podatnik nie jest zatem zobowiązany do samodzielnego obliczania jej wysokości (co jest właściwe dla podmiotów prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą).
Wspomniane zaliczki są wpłacane w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za ostatni miesiąc podatnik wpłaca natomiast w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego.
Wysokość miesięcznej zaliczki jest ustalana na podstawie danych zawartych w informacji PIT-6 składanej przez podatnika. Warto także dodać, że kwota zaliczki może być pomniejszona o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne. Co istotne, musi to być opłacona składka zdrowotna.
Z uwagi na fakt, że dochód jest ustalany na podstawie norm szacunkowych, to podatnik ma obowiązek opłacania zaliczek na podatek, niezależnie od tego, czy faktycznie jakikolwiek zysk z prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej osiągnął. Zaliczki te podatnicy są obowiązani opłacać od rozpoczęcia prowadzenia działu specjalnego, a nie dopiero od daty uzyskania z niego dochodu.
Podsumowując nasze ustalenia, należy wskazać, że pomimo korzystania przez podatników z uproszczenia, jakim jest określanie dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej na podstawie normy szacunkowej, to nadal na osobach fizycznych spoczywają określone obowiązki w tym zakresie. Jest to przede wszystkim konieczność składania i aktualizowania deklaracji PIT-6 oraz opłacania zaliczek na poczet podatku.
