0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Odpowiedzialność pełnomocnika za podatki - czym ryzykuje pełnomocnik?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Sprawami podatkowymi przedsiębiorcy może się zajmować pełnomocnik. Jak wygląda odpowiedzialność pełnomocnika za podatki? Co jeśli pełnomocnik popełni błąd? Kiedy urząd skarbowy może żądać zapłaty zaległości od pełnomocnika?

Czy odpowiedzialność pełnomocnika obejmuje podatki?

Przedsiębiorcy mogą udzielić pełnomocnictwa do reprezentowania ich w sprawach podatkowych. Na podstawie pełnomocnictwa pełnomocnik może sporządzić i podpisać deklarację podatkową. Czy jednak pełnomocnik odpowiada za podatki osoby, którą reprezentuje?

Za zobowiązania podatkowe odpowiada podatnik. To, że podatnik udzielił komuś pełnomocnictwa, tej zasady nie zmienia.

Przykład 1.

Przedsiębiorca ustanowił pełnomocnika do sporządzenia i podpisania deklaracji podatkowej. Za zapłatę podatku wynikającego z deklaracji odpowiada podatnik. Urząd skarbowy nie może żądać zapłaty od pełnomocnika.

Od zasady, że urząd skarbowy nie może żądać od pełnomocnika zapłaty zaległości podatnika, są wyjątki - piszemy o nich w dalszej części. Najważniejszy dotyczy pełnomocnika, który dokonał zgłoszenia podatnika do podatku VAT.

Błędy i pomyłki pełnomocników a ich odpowiedzialność

Co jeśli pełnomocnik popełni błąd, np. źle obliczy podatek i złoży błędną deklarację, w wyniku czego przedsiębiorca poniesie szkodę? Z punktu widzenia urzędu skarbowego błędy pełnomocnika są błędami przedsiębiorcy, którego pełnomocnik reprezentuje. Jeśli np. podatek został w deklaracji zaniżony, to przedsiębiorca będzie musiał go zapłacić w prawidłowej wysokości i tłumaczenie, że to błąd pełnomocnika i wskazywanie na odpowiedzialność pełnomocnika nie pomoże w uniknięciu zapłaty podatku.

Jeśli przedsiębiorca w wyniku błędów pełnomocnika poniósł szkodę, może żądać od niego odszkodowania na drodze cywilnej. Musi wtedy wykazać m.in. wysokość poniesionej szkody i jej związek przyczynowy między działaniem pełnomocnika a powstałą szkodą. Szkodą może być np. konieczność zapłaty odsetek za zwłokę, których nie trzeba by płacić, gdyby podatek został od razu prawidłowo obliczony.

Odpowiedzialność pełnomocnika w związku ze zgłoszeniem do VAT-u

Dla pełnomocników najbardziej ryzykowne jest zgłoszenie swojego mocodawcy jako podatnika podatku VAT. Jeden podpis pełnomocnika pod formularzem zgłoszeniowym VAT-R i złożenie formularza w urzędzie skarbowym w imieniu mocodawcy może się skończyć odpowiedzialnością majątkową sięgającą pół miliona zł. Dlaczego?

Żeby walczyć z wyłudzeniami zwrotu VAT-u, zakładaniem firm “na słupa”, wprowadzono w 2017 r. w ustawie o VAT surowe zasady regulujące odpowiedzialność pełnomocnika rejestrującego firmę do VAT-u.

Na ich podstawie pełnomocnik odpowiada za długi podatkowe podatnika, którego zgłosił do VAT-u. Jest to odpowiedzialność pełnomocnika:

  • za zaległości podatkowe podatnika powstałe z tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego;

  • do maksymalnej kwoty 500.000 zł;

  • całym majątkiem pełnomocnika, a nie tylko wybranymi składnikami tego majątku;

  • solidarna z podatnikiem, którego reprezentował pełnomocnik;

  • tylko za te zaległości, które wiązały się z oszustwami podatkowymi podatnika.

Odpowiedzialność pełnomocnika w VAT tylko za oszustwa

Jak widać, uczciwy pełnomocnik sporo ryzykuje, zgłaszając podatnika do podatku VAT. Pełnomocnik nie ma z reguły wpływu na to, jak swoją działalność gospodarczą będzie prowadzić przedsiębiorca i czy nie uwikła się w oszustwa podatkowe związane z wyłudzaniem podatku VAT, np. poprzez wystawianie tzw. “pustych faktur”. A od tego zależy, czy pełnomocnik będzie za długi podatkowe odpowiadać, czy nie.

Surowa, sięgająca 0,5 mln zł odpowiedzialność pełnomocnika, który dokonał zgłoszenia do VAT  nie ma zastosowania, jeżeli powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podatnika w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej, czyli tzw. oszustwie podatkowym. Wynika to z art. 96 ust. 4c ustawy o VAT.

Dla pełnomocnika, którego poproszono o zgłoszenie przedsiębiorcy jako podatnika podatku VAT bezpieczniej jest przygotować dokumenty dla klienta, ale ich nie podpisywać. Jeśli pod formularzem zgłoszeniowym VAT-R podpisze się klient, a nie pełnomocnik, to pełnomocnik nie będzie odpowiadać za zaległości podatkowe powstałe z związku z udziałem podatnika w oszustwie podatkowym.

Przykład 2.

Pełnomocnik w imieniu przedsiębiorcy zgłosił go jako podatnika podatku VAT. Za kolejne pół roku przedsiębiorca nie zapłacił 100.000 zł podatku, bo utracił w międzyczasie płynność finansową. Przedsiębiorca nie brał udziału w wyłudzaniu podatku VAT, nie uczestniczył w procederze “nierzetelnego rozliczania podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej” - utracił płynność w wyniku sytuacji na rynku i zawarcia umów, które okazały się dla niego niekorzystne. Za zapłatę zaległości podatkowej będzie odpowiadać przedsiębiorca. Urząd skarbowy nie może w tej sytuacji żądać zapłaty tej zaległości również od pełnomocnika, który zgłosił przedsiębiorcę do podatku VAT, bo nie mamy tu do czynienia z udziałem przedsiębiorcy w oszustwie podatkowym.

Nie ma natomiast dla odpowiedzialności za długi podatkowe pełnomocnika znaczenia to, czy sam pełnomocnik brał udział w oszustwie podatkowym. Znaczenie ma to, czy w oszustwie brał udział przedsiębiorca, którego pełnomocnik zgłosił do podatku VAT. Nie ma znaczenia, czy tym przedsiębiorcą była spółka, czy osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą.

Przykład 3.

Pełnomocnik pomagał zarejestrować działalność gospodarczą spółki., m.in. w jej imieniu wypełnił i podpisał formularz zgłoszeniowy do podatku VAT. Okazało się, że spółka  po zarejestrowaniu działalności wzięła udział w procederze wyłudzaniu zwrotu podatku VAT, o czym pełnomocnik nie wiedział i na co nie miał żadnego wpływu. W tej sytuacji pełnomocnik i tak może zostać zmuszony przez urząd skarbowy do zapłaty zaległości podatkowych spółki, którą zgłosił do podatku VAT.

Odpowiedzialność pełnomocnika spółki z o.o. bez zarządu

Ryzykowne dla pełnomocnika może się okazać zajmowanie się sprawami spółki z o.o. w organizacji, która nie posiada jeszcze zarządu. Spółka z o.o. w organizacji to spółka w okresie między zawarciem umowy spółki przez wspólników a wpisaniem jej do rejestru przedsiębiorców KRS

W przypadku, gdy spółka z o.o. w organizacji nie posiada zarządu, za zaległości podatkowe spółki odpowiada jej pełnomocnik. Odpowiada on na takich samych zasadach, jak członkowie zarządu spółki z o.o. odpowiadają za długi podatkowe spółki, czyli całym swoim majątkiem.

Co do zasady odpowiedzialność pełnomocnika za długi podatkowe spółki w organizacji obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia obowiązków pełnomocnika. Nie jest to więc odpowiedzialność tylko za ewentualne oszustwa podatkowe podatnika, ale za wszystkie zobowiązania podatkowe. Skoro spółka nie ma jeszcze zarządu, a już działa, to oprócz spółki za ewentualne zaległości podatkowe odpowiada wtedy pełnomocnik. Wynika to z art. 116 § 4 Ordynacji podatkowej.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów