Podczas prowadzenia działalności gospodarczej, dochodzi do różnych sytuacji, które powodują straty lub wyrządzają szkody. W związku z zaistniałymi szkodami przedsiębiorcy mogą ubiegać się o rekompensaty, czyli odszkodowania. Jak jednak rozliczyć je w działalności gospodarczej?
Odszkodowania - są przychodem!
Kwoty odszkodowań z tytułu straty stanowią przychód podatkowy z działalności gospodarczej i nie jest on zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym. Dotyczy to zarówno osób prawnych, jak i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.
W przypadku przedsiębiorców, których dochód opodatkowany jest ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, otrzymane odszkodowanie podlega opodatkowaniu 8,5%.
Momentem powstania przychodu u przedsiębiorców w przypadku odszkodowania jest dzień otrzymania odszkodowania do kasy firmy lub na rachunek bankowy.
Jeżeli chodzi o osoby fizyczne, duże znaczenie ma treść polisy ubezpieczeniowej, ponieważ ubezpieczenia prywatne (zarówno majątkowe, jak i osobowe niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą) są zwolnione z podatku dochodowego.
Odszkodowania - szkody komunikacyjne
Częstą sytuacją jest otrzymywanie przez przedsiębiorców odszkodowań na pokrycie wydatków na naprawę i remont powypadkowy pojazdu.
Wysokość przychodu podatkowego z tytułu otrzymanegoodszkodowania zależy od tego, czy podatnicy mogą poniesione koszty remontu samochodów zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Z przepisów wynika bowiem, że do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć straty powstałe w wyniku utraty lub likwidacji samochodu oraz koszty ich remontów powypadkowych, w przypadku, gdy samochód był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem (AC). W takiej sytuacji podatnik zaliczy do przychodów podatkowych całą kwotę odszkodowania.
W przypadku, gdy samochód nie był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem, przychodem będzie tylko nadwyżka kwoty odszkodowania nad poniesionymi kosztami remontu powypadkowego samochodu.
Odszkodowania - utracone korzyści
Odszkodowanie za utracone korzyści należy się poszkodowanemu, który w następstwie jakichś zdarzeń, utracił możliwość uzyskania określonych korzyści. Tak więc jeżeli przedsiębiorca w wyniku działań osób trzecich traci możliwość uzyskania przychodu z działalności gospodarczej, ma prawo domagać się odszkodowania z tego tytułu od winowajcy. Otrzymane tą drogą odszkodowanie będzie stanowiło przychód przedsiębiorcy z innych źródeł, który należy ująć w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, a co za tym idzie - w rozliczeniu podatkowym.
Odszkodowania od pracowników
W sytuacji, gdy pracownik nie wykonał lub nienależycie wykonał obowiązki pracownicze, grozi mu odpowiedzialność materialna.
Kiedy pracownik przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych wyrządzi szkodę na rzecz osoby trzeciej, wówczas pracodawca pokrywa koszty związane z naprawą szkody. Jednak należy pamiętać, że pracodawca może domagać się od pracownika odszkodowania, ale nie może ono przekraczać trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika, przysługującego mu w dniu powstania szkody.
Istnieją sytuacje, w których pracownik odpowiada za szkodę w pełnej wysokości. Dotyczy to szkód:
które pracownik wyrządził umyślnie,
powstałych w wyniku powierzenia pracownikowi mienia z obowiązkiem zwrotu albo do rozliczenia się.
Odszkodowanie to jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a więc również jest to przychód podlegający opodatkowaniu.
Co do zasady, większość odszkodowań, które przedsiębiorca otrzymuje, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym i należy je wykazać w kolumnie 8. podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
