Prowadzenie własnej działalności gospodarczej jest związane z obowiązkowym opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. To z kolei przekłada się na konkretną wysokość zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Ile wyniesie podstawa zasiłku chorobowego i macierzyńskiego przedsiębiorcy? Sprawdź!
Rodzaje składek przy działalności gospodarczej
Każda osoba, która rozpoczyna swoją przygodę z pozarolniczą działalnością gospodarczą ale nie korzysta z ulgi na start, jest zobowiązana co do zasady do opłacania wszystkich składek do ZUS oraz składki zdrowotnej do NFZ.
Przedsiębiorcy muszą zatem opłacać co miesiąc następujące rodzaje składek:
- na ubezpieczenie emerytalne (w 2020 r. wynosiła ona 152,26 zł);
- na ubezpieczenie rentowe (w 2020 r. wynosiła ona 62,40 zł);
- na ubezpieczenie wypadkowe (w 2020 r. wynosiła ona 13,03 zł);
- na ubezpieczenie chorobowe – opłacanie tej składki jest dobrowolne (w 2020 r. wynosiła ona 19,11 zł);
- na ubezpieczenie zdrowotne (w 2020 r. wynosiła ona 362,34 zł).
- z opłacaniem dobrowolnej składki chorobowej – 609,14 zł;
- bez opłacania dobrowolnej składki chorobowej – 590,03 zł.
Czym jest zasiłek chorobowy i zasiłek macierzyński?
Zasiłek chorobowy i macierzyński są formą wsparcia finansowego pracownika, który z powodu choroby lub urodzenia dziecka nie może być aktywny zawodowo. Dotyczy to także osób, które samodzielnie prowadzą działalność gospodarczą.
Innymi słowy, przedsiębiorca ma takie samo prawo do skorzystania z zasiłku chorobowego, lub macierzyńskiego, jak zatrudniony na etacie pracownik – pod warunkiem jednak, że we właściwym terminie i w stosownej wysokości opłacał wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne.
Podstawa zasiłku chorobowego - jak się ją ustala?
Podstawa zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Za przychód uważa się natomiast kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tej podstawy.
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe odpowiada podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie rentowe oraz emerytalne. Wysokość takiej składki jest jednak obliczana od kwoty, która zostanie zadeklarowana przez samego przedsiębiorcę. Nie może być ona jednak niższa, niż:
- 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (w 2020 r. jest to 3136,20 zł) lub
- 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w przypadku przedsiębiorcy opłacającego mały ZUS (w 2020 r. jest to 780,00 zł);
ani wyższa, niż:
-
250% prognozowanego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek (w 2020 r. jest 13.067,50 zł).
Przedsiębiorca samodzielnie ustala zatem podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, choć musi to zrobić w ustawowo zakreślonych granicach kwotowych.
Przykład 1.
Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą od 1 stycznia 2016 roku i podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Od 5 do 14 października 2019 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim (10 dni). Podstawa zasiłku chorobowego jest równa przeciętnej podstawie wymiaru składek za okres od października 2018 r. do września 2019 r. Przedsiębiorca zadeklarował, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe w powyższych miesiącach będzie kwota 3500 zł (zgodnie z granicami ustawowymi). Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przedsiębiorcy wyniesie 3520,15 zł tj. [(3500 zł – (3500 zł x 13,71%) x 12 miesięcy]: 12 miesięcy = 3520,15 zł
Jak długo przysługuje zasiłek chorobowy?
Zasiłek chorobowy jest wypłacany przez cały okres trwania niezdolności do pracy, która została wywołana chorobą. Przedsiębiorca może pobierać to świadczenie maksymalnie jednak przez 182 dni, w przypadku gruźlicy lub ciąży – nie dłużej, niż przez 270 dni.
Jak ustalić podstawę zasiłku macierzyńskiego?
Podstawa zasiłku macierzyńskiego jest ustalana identycznie, jak w przypadku obliczania podstawy zasiłku chorobowego. Zasiłek macierzyński jest więc uzależniony od wysokości składek na ubezpieczenie chorobowe, które przedsiębiorca opłacał w trakcie wykonywanej działalności gospodarczej.
„Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:
- urodziła dziecko;
- przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;
- przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia”.
Co ważne, w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego, kobieta może nadal prowadzić swoją działalność gospodarczą i uzyskiwać z niej przychody. Nie musi jednak wówczas odprowadzać składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jedyny obowiązek składkowy w tym czasie, to konieczność opłacania ubezpieczenia zdrowotnego.
Jak długo można pobierać zasiłek macierzyński?
Zasiłek macierzyński przysługuje za okres wypłaty, który odpowiada okresowi urlopu macierzyńskiego oraz okresowi na warunkach urlopu macierzyńskiego.
„Pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:
- 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
- 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
- 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
- 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie”.
Czas oczekiwania na zasiłek chorobowy lub macierzyński
Prawo do zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego przysługuje zatem tylko temu przedsiębiorcy, który podlega ubezpieczeniu chorobowemu.
Z drugiej strony należy pamiętać, że prawo do zasiłku chorobowego przysługuje tylko wtedy, gdy przedsiębiorca opłacał składkę co najmniej przez 90 dni. Takiego wymogu nie ma jednak w przypadku zasiłku macierzyńskiego.
Warto wspomnieć, że rząd planował zmiany w obowiązującej regulacji. Planowane było, że od 1 stycznia 2020 r. prawo do zasiłku macierzyńskiego oraz opiekuńczego byłoby udzielane dopiero po upływie 90 dni (dla ubezpieczonych obowiązkowo) albo 180 dni (dla ubezpieczonych dobrowolnie) od nieprzerwanego opłacania składek na to ubezpieczenie. Jednakże zmiana ta nie weszła w życie.
