Firmy często popadają w pułapkę niewypłacalności w wyniku czego korzystają z instytucji ogłoszenia upadłości. W jaki sposób można dochodzić należności od upadłego dłużnika?
Tryb postępowania upadłościowego
Postępowanie upadłościowe, to szczególny rodzaj postępowania sądowego prowadzonego zgodnie z ustawą z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze. Aby wziąć w nim udział, należy dokonać podstawowej dla wierzyciela czynności - zgłoszenia swojej wierzytelności do sędziego - komisarza.
Uwaga: Komisarz to sędzia wyznaczony przez sąd upadłościowy do prowadzenia postępowania upadłościowego - informację dotyczącą tego, kto został wyznaczony na to stanowisko w danej sprawie wynikać będzie z treści postanowienia o ogłoszeniu upadłości. |
Czym jest zgłoszenie wierzytelności?
Zgłoszenie wierzytelności to rodzaj pisma procesowego, które umożliwia wierzycielowi dochodzenie przysługującej mu należności. To jedyna droga pozwalająca na branie udziału w postępowaniu upadłościowym.
Z jakich źródeł dowiemy się o ogłoszeniu upadłości
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości dłużnika podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości przez obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (dalej zwany MSiG) oraz przez opublikowanie informacji o tym fakcie w dzienniku o zasięgu lokalnym. Ponadto syndyk masy upadłości lub nadzorca sądowy (w zależności od opcji postępowania upadłościowego - likwidacyjnego czy układowego) powinien zawiadomić o tym fakcie wierzycieli, których adresy są znane na podstawie ksiąg upadłego. Jednakże często zdarza się, że dokumentacja upadłego jest niekompletna i nie zawiera informacji o niektórych wierzycielach. W takim wypadku niestety pozostaje wierzycielom sprawdzanie treści MSiG lub telefoniczny kontakt z sądem upadłościowym – tj. sądem rejonowym – gospodarczym właściwym dla siedziby upadłego.
Kiedy zgłoszenie wierzytelności nie jest wymagane?
Istnieją wyjątki, dla których zgłoszenie wierzytelności nie jest wymagane. Są to:
wierzytelności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym, hipoteką morską lub przez inny wpis w księdze wieczystej lub w rejestrze okrętowym (art.236 p.u.n.), jednakże pod warunkiem, że upadły jest dłużnikiem osobistym wierzyciela;
należności ze stosunku pracy (art. 237 p.u.n.);
roszczenia Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych o zwrot świadczeń Funduszu wypłaconych pracownikom upadłego (art. 238 p.u.n.).
Jak sporządzić zgłoszenie wierzytelności?
W zakresie wymogów formalnych zgłoszenie wierzytelności powinno odpowiadać ogólnym regułom dotyczącym pism procesowych Określonym w art. 126 Kodeksu postępowania cywilnego.
Art. 126 Kodeks postępowania cywilnego § 1. Każde pismo procesowe powinno zawierać: 1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników; 2) oznaczenie rodzaju pisma; 3) osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności; 4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika; 5) wymienienie załączników. § 2. Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie przedmiotu sporu oraz: 1) oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, 2) numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku lub 3) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku - numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP powoda niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania. |
Szczególne wymogi dla zgłoszenia wierzytelności w opisywanej sytuacji nakłada Ustawa z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze. Nakazuje m.in. sporządzenia zgłoszenia wierzytelności na piśmie w dwóch egzemplarzach, dołączając oryginały lub notarialnie poświadczone odpisy dokumentów naświetlających jego zakres.
W treści zgłoszenia ujmuje się przede wszystkim:
imię, nazwisko bądź nazwę albo firmę wierzyciela i odpowiednio jego miejsce zamieszkania albo siedzibę
określenie wierzytelności wraz z powstałymi kosztami ubocznymi oraz wartość wierzytelności niepieniężnej;
dowody stwierdzające istnienie wierzytelności;
kategorię, do której wierzytelność ma być zaliczona (według art. 342 p.u.n.);
zabezpieczenia związane z wierzytelnością wraz z określeniem ewentualnej sumy, w jakiej prawdopodobnie może zostać niespłacona
przedmiot zabezpieczenia - w razie zgłoszenia wierzytelności, w stosunku do której upadły nie jest dłużnikiem osobistym;
stan sprawy, jeżeli co do wierzytelności toczy się postępowanie sądowe lub administracyjne;
ilość posiadanych udziałów albo akcji oraz ich rodzaj - jeżeli wierzyciel jest wspólnikiem albo akcjonariuszem upadłej spółki.
Podczas określania wierzytelności należy wskazać jej wysokości oraz podstawę faktyczną, jak również wykazać jej poszczególne elementy, tj. kapitał główny, odsetki, koszty.
Uwaga: Odsetki należą się jedynie do dnia ogłoszenia upadłości (art. 92 p.u.n.). |
Na koniec należy pamiętać o terminie na zgłoszenie wierzytelności, który może wynosić od 1 do 3 miesięcy, a wynika z obwieszczenia opublikowanego w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Bieg terminu liczony jest od dnia publikacji postanowienia o upadłości.
