W toku prowadzonej działalności gospodarczej, przedsiębiorcy korzystają z różnych źródeł finansowania. Kapitał własny nie wystarcza na nowe przedsięwzięcia dlatego kierunek poszukiwań skłania się w stronę kapitału obcego. Rosnące stopy procentowe i nieustannie zaostrzane warunki kredytowania skłaniają osoby prowadzące działalność gospodarczą do sięgnięcia po zagraniczne produkty kredytowe. W tym miejscu nasuwa się pytanie jak opodatkowana będzie otrzymana pożyczka lub kredyt od podmiotu zagranicznego.
Różnice pomiędzy pożyczką a kredytem
Pożyczka jest pewnym procesem na który składa się postawienie do dyspozycji pożyczkobiorcy środków pieniężnych o określonej wysokości, przedmiotów lub instrumentów finansowych przez osobę fizyczną lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek lub kredytów na z góry określonych obopólnie warunkach, w zdefiniowanym przedziale czasowym z przeznaczeniem na zaakceptowany przez obie strony i ustalony w umowie cel.
Otrzymanie pożyczki lub kredytu a przychód podatkowy
Przedsiębiorcy, którzy otrzymali pożyczkę lub kredyt nie muszą obawiać się, iż będą musieli opodatkować tę transakcję podatkiem dochodowym, gdyż w myśl art. 14 ust. 3 ustawy o PIT do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się m.in. pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).
Pożyczka lub kredyt od podmiotu zagranicznego a VAT
Nabywając pożyczkę lub kredyt od podmiotu zagranicznego specjalizującej się w udzielaniu pożyczek i kredytów korzystamy z usługi świadczonej przez dany podmiot. Otrzymana pożyczka lub kredyt od podmiotu zagranicznego będzie stanowić dla polskiego przedsiębiorcy (niezależnie czy jest zwolniony z VAT czy nie) import usług, ponieważ posiada on siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce oraz korzysta z usługi otrzymania pożyczki lub kredytu od podmiotu zagranicznego, który nie posiada siedziby lub stałego miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jak stanowi art. 17 ust, 1 pkt 4 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 28b ustawy o VAT w opisywanym przypadku opodatkowanie pożyczki lub kredytu nastąpi w Polsce, gdyż miejscem świadczenia usługi na rzecz polskiego przedsiębiorcy będzie kraj, w którym polski przedsiębiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej albo stałe miejsce zamieszkania.
Z kolei zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1e w przypadku świadczenia usług udzielenia pożyczki obowiązek podatkowy powstanie z momentem otrzymania całości lub części zapłaty. Polski przedsiębiorca nie będzie wiedział, kiedy dokładnie zagraniczna firma otrzyma poszczególne raty kredytu lub pożyczki dlatego przyjmuje się, iż obowiązek opodatkowania podatkiem VAT otrzymanej pożyczki powstanie z chwilą zapłaty raty pożyczki na rachunek bankowy podmiotu zagranicznego.
Obowiązek podatkowy VAT, a podatek od czynności cywilnoprawnych
Kolejną istotną kwestią jest możliwość podlegania opodatkowaniu otrzymanej pożyczki lub kredytu od podmiotu zagranicznego, podatkiem od czynności cywilnoprawnych zwanym dalej PCC. Generalna zasada mówi o tym, że jeżeli umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem VAT to nie podlega opodatkowaniu PCC i odwrotnie.
Stanowisko to jest uwzględnione w interpretacji indywidualnej z 13 lipca 2011 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu o sygn. ILPB2/436-79/11-2/MK.
W myśl art. 1 ust. 4 ustawy o PCC czynności cywilnoprawne podlegają opodatkowaniu podatkiem PCC, jeżeli ich przedmiotem są:
rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Biorąc kredyt lub pożyczkę należy zadać sobie następujące:
czy pożyczka będzie udzielona w kraju czy za granicą oraz
czy czynność udzielenia pożyczki lub kredytu przez kontrahenta zagranicznego będzie opodatkowania podatkiem VAT albo przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z podatku VAT z tytułu dokonania tej czynności.
Przykładowo, jeżeli umowa pomiędzy pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą zostanie podpisana poza granicami kraju, a w dniu jej zawarcia pieniądze będą ulokowane na zagranicznych rachunku bankowym, wówczas przedsiębiorca nie będzie musiał opodatkować tej transakcji podatkiem PCC.
Innym przykładem będzie sytuacja, w której podpisanie umowy pożyczki następuje w Polsce a pieniądze w dniu zawarcia tej umowy byłyby ulokowane na polskim rachunku bankowym, wówczas przedsiębiorca będzie musiał opodatkować daną transakcję podatkiem PCC.
Potwierdzeniem powyższego jest interpretacja indywidualna z 24 sierpnia 2015 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach o sygn. IBPB-2-1/4514-59/15/MD.
Zwolnienie podmiotowe z podatku VAT a rozliczenie otrzymanego kredytu lub pożyczki
Polski przedsiębiorca będący podmiotem zwolnionym z opodatkowania podatkiem VAT oraz korzystający z pożyczki lub kredytu od podmiotu zagranicznego, będzie zobligowany do rozpoznania otrzymanej pożyczki lub kredytu jako importu usług wobec czego będzie musiał rozliczyć podatek VAT od tej transakcji niezależnie od zwolnienia z VAT, któremu podlega.
W tej sytuacji z powodu braku możliwości odliczenia podatku VAT, w polskiej firmie powstanie obowiązek zapłaty podatku VAT do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu opodatkowania danej usługi (miesiącu zapłaty raty). Polski podmiot korzystający z podmiotowego zwolnienia z podatku VAT będzie zobligowany do wypełnienia i złożenia deklaracji VAT-9M z tytułu importu usługi nabycia pożyczki lub kredytu w tym samym terminie co zapłata podatku VAT.
W pozostałych przypadkach, gdy polski przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, uwzględni spłatę raty deklaracji VAT-7 (miesięcznej) lub VAT-7K (kwartalnej).
Należy pamiętać, iż w deklaracjach VAT powinna być ujęta jedynie kwota odsetek należnych w danym okresie rozliczeniowym, gdyż wyłącznie one stanowią obrót w świetle ustawy o VAT oraz są jednocześnie wynagrodzeniem za usługę udzielenia pożyczki.
Powyższe stanowisko jest uwzględnione w interpretacji indywidualnej z 23 lipca 2015 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach o sygn. IBPP4/4512-190/15/PK.
Pożyczka lub kredyt od podmiotu zagranicznego a podatek u źródła
W sytuacjach otrzymywania pożyczek lub kredytów od podmiotów zagranicznych niejednokrotnie występuje sytuacja rozliczenia podatku u źródła z tytułu uzyskania przez zagranicznego kontrahenta przychodu w postaci należnych odsetek, powstałych na terytorium pożyczkobiorcy.
W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT osoby fizycznie nie posiadające miejsca zamieszkania na terytorium Polski, a uzyskujące jednocześnie przychody na jej obszarze, winny je opodatkować w wysokości ryczałtu 20% tegoż przychodu. Przy czym poboru podatku dokonuje pożyczkobiorca, odprowadzając go jednocześnie do polskiego urzędu skarbowego.
Należy jednak zaznaczyć, iż każdą sytuację należy rozpatrzeć indywidualnie, ponieważ oprócz powyższego zastosowanie znajdzie umowa międzynarodowa zawarta z państwem pożyczkodawcy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Nie bez znaczenia będzie również fakt posiadania przez pożyczkodawcę tzw. certyfikatu rezydencji, określającego główny ośrodek interesów życiowych ze względu na opodatkowanie jego działalności.
Polecamy:
