Czy jest możliwy wybór komornika, który będzie prowadził sprawę przeciw dłużnikowi? Wierzyciel ma prawo wyboru komornika, ale jest ono ograniczone. Są też sytuacje, w których komornik musi odmówić przyjęcia sprawy. Do którego komornika można wysłać wniosek o wszczęcie egzekucji? Opisujemy zasady obowiązujące w 2019 r.
Rewiry komornicze i wykaz komorników
Zasadą jest, że komornik działa na obszarze swojego rewiru. Rewirem jest obszar właściwości sądu rejonowego, przy którym działa komornik. W rewirze może działać więcej niż jeden komornik.
Wykaz działających w Polsce komorników, z adresami kancelarii prowadzi Ministerstwo Sprawiedliwości. Dzięki wyszukiwarce można ustalić, jacy komornicy działają w konkretnym rewirze. Informacje o komornikach działających przy danym sądzie rejonowym można też znaleźć na stronie internetowej konkretnego sądu. Wyszukiwarka ułatwia wybór komornika.
Komornik z rewiru dłużnika to “komornik właściwy”
Komornik z którego rewiru jest komornikiem właściwym do prowadzenia danej sprawy? W większości przypadków komornikiem właściwym jest komornik z rewiru, w którym dłużnik ma miejsce zamieszkania (lub siedzibę). Ale np. przy egzekucji z nieruchomości decyduje miejsce położenia nieruchomości.
Jeśli do komornika z rewiru właściwego zostanie wysłany wniosek o wszczęcie egzekucji, to musi on go przyjąć.
To, że komornik z rewiru jest właściwy nie oznacza, że sprawy nie może prowadzić komornik z innego rewiru. Wybór komornika przez wierzyciela jest możliwy, choć prawo to jest ograniczone. Piszemy o tym w dalszej części.
Wybór komornika spoza rewiru
Wierzyciel nie musi wysyłać wniosku o wszczęcie egzekucji do komornika z rewiru właściwego. Może wybrać komornika spoza tego rewiru, ale tylko na obszarze właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się kancelaria z rewiru właściwego. Sporo wierzycieli się na to decyduje, bo np. mają zaufanie do konkretnego komornika, jest skuteczny, został im polecony.
Przykład 1.
Dłużnik ma miejsce zamieszkania w Gnieźnie. Wierzyciel chce złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji z jego wynagrodzenia za pracę, rachunków bankowych, ruchomości. Może wysłać wniosek do któregoś z komorników mających rewir przy Sądzie Rejonowym w Gnieźnie. Może też skorzystać z prawa wyboru komornika w granicach objętych właściwością sądu apelacyjnego, któremu podlega gnieźnieński sąd. Będzie to Sąd Apelacyjny w Poznaniu. Wierzyciel może więc wybrać np. komornika z Poznania czy Konina, ale nie z Warszawy - bo Warszawa podlega pod inny sąd apelacyjny, niż Gniezno.
Jeśli wierzyciel korzysta z prawa wyboru komornika spoza rewiru, to musi wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji złożyć pisemne oświadczenie, że korzysta z prawa wyboru komornika. Wystarczy w tym celu we wniosku o wszczęcie egzekucji zamieścić jedno zdanie (np. “wierzyciel korzysta z prawa wyboru komornika”).
Wybór komornika - kiedy nie jest możliwy?
Nie we wszystkich sprawach jest możliwy wybór komornika spoza rewiru właściwego. Kiedy nie będzie to możliwe?
Wybór komornika nie dotyczy spraw komorniczych o:
-
egzekucję z nieruchomości;
-
wydanie nieruchomości;
-
wprowadzenie w posiadanie nieruchomości;
-
opróżnienie pomieszczeń, w tym lokali mieszkalnych, z osób lub rzeczy;
-
w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio.
W tych sprawach może działać tylko komornik z rewiru, w którym położona jest nieruchomość.
Przykład 2.
Dłużnik ma miejsce zamieszkania w Gdańsku. Jest właścicielem nieruchomości w Koninie. Egzekucję z nieruchomości w Koninie może prowadzić tylko komornik mający rewir na obszarze właściwości Sądy Rejonowego w Koninie. Wybór komornika np. z Gdańska, Warszawy, Poznania nie bedzie możliwy.
Kiedy komornik spoza rewiru musi odmówić?
Komornik wybrany przez wierzyciela spoza rewiru nie zawsze przyjmie sprawę. Komornik spoza rewiru musi odmówić wszczęcia egzekucji, jeżeli spełniony został przynajmniej jeden z warunków:
-
ma duże zaległości: w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaległość przekracza 6 miesięcy, chyba że łączna liczba wszystkich spraw, jakie wpłynęły do kancelarii w roku poprzednim, nie przekroczyła 1000;
-
ma niską skuteczność: wpływ wszystkich spraw w danym roku przekroczył 2500, a skuteczność w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji w roku poprzednim nie przekroczyła 35%;
-
ma dużo spraw w swojej kancelarii: wpływ wszystkich spraw w danym roku przekroczył 5000.
Dotyczy to tylko tych przypadków, gdy taki komornik otrzymał wniosek dotyczący dłużnika, który jest spoza jego rewiru. Jeśli wniosek dotyczy dłużnika z rewiru, to komornik go przyjmie.
Kiedy komornik spoza rewiru może odmówić?
Wcześniej wskazano przypadki, gdy komornik spoza rewiru nie ma wyjścia i musi odmówić przyjęcia sprawy. Jest też przypadek, gdy komornik może, ale nie musi sprawę przyjąć. Komornik wybrany przez wierzyciela (komornik spoza rewiru) może odmówić danemu wierzycielowi przyjęcia sprawy, jeżeli liczba wniosków egzekucyjnych, jakie wpłynęły do kancelarii w danym roku od tego wierzyciela, przekroczyła 100.
Komornik spoza rewiru to dodatkowe koszty
Wybór komornika spoza rewiru może się okazać droższy, jeśli komornik z wyboru, z rewiru "niewłaściwego", będzie musiał jeździć do innej miejscowości, transportować rzeczy. Wydatki te pojawią się przede wszystkim w przypadku egzekucji z ruchomości - bo komornik będzie musiał pojechać do miejsca ich położenia, żeby je zająć, w razie potrzeby przetransportować. Jeśli egzekucja będzie polegać np. na zajęciu wynagrodzenia za pracę czy zajęciu rachunku bankowego, to te dodatkowe wydatki nie wystąpią.
Komornikowi przysługuje zwrot niezbędnych wydatków poniesionych w toku postępowania albo w trakcie innych czynności. Zasadą jest, że te wydatki w ostatecznym rozliczeniu obciążają dłużnika, a nie wierzyciela, choć komornik może zażądać od wierzyciela zaliczki na ich pokrycie. Jeśli wierzyciel wybrał komornika spoza rewiru, to wówczas niektóre wydatki związane z czynnościami poza rewirem obciążają wierzyciela, a nie dłużnika. Chodzi tu o wydatki w postaci:
-
diet przysługujących komornikowi oraz osobom zatrudnionym w kancelarii komorniczej i uczestniczącym w tych czynnościach,
-
kosztów przejazdów i noclegów komornika i tych osób,
-
kosztów transportu specjalistycznego.
Wydatków tych nie wlicza się do kosztów obciążających dłużnika - obciążają one wierzyciela.
