Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zawiera szereg świadczeń, które zaliczają się do tzw. świadczeń chorobowych. Możliwość uzyskania zasiłku uzależniona jest od spełnienia szeregu warunków. Sprawdź, czy zasiłek chorobowy dla żołnierza zwolnionego z czynnej służby wojskowej przysługuje dopiero po okresie wyczekiwania?
Katalog świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa
Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanego dalej ubezpieczeniem chorobowym, obejmują:
- zasiłek chorobowy,
- świadczenie rehabilitacyjne,
- zasiłek wyrównawczy,
- zasiłek macierzyński,
- zasiłek opiekuńczy.
Zasiłek chorobowy
Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:
- po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu;
- po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.
Do okresów ubezpieczenia chorobowego, o których mowa wyżej, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Zgodnie z art. 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:
- nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
- nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Zasiłek chorobowy dla żołnierza zwolnionego ze służby
Zgodnie z art. 7a ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przepis art. 7 stosuje się odpowiednio do żołnierza zwolnionego z czynnej służby wojskowej, z tym że podstawę obliczenia wysokości zasiłku chorobowego stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Prawo do zasiłku chorobowego będzie przysługiwało żołnierzowi, jeśli został zwolniony z czynnej służby wojskowej i jego niezdolność do pracy:
- powstała po zwolnieniu ze służby i trwa nieprzerwanie co najmniej 30 dni;
- powstała nie później niż w ciągu:
14 dni po zwolnieniu ze służby,
3 miesięcy po zwolnieniu ze służby – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Zasiłek chorobowy za okres niezdolności do pracy przypadający po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej przysługuje nie dłużej niż przez 91 dni. Nie dotyczy to niezdolności do pracy:
- powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów;
- spowodowanej gruźlicą;
- występującej w trakcie ciąży.
Łączny okres wypłaty zasiłku chorobowego w trakcie czynnej służby wojskowej i po zwolnieniu z niej nie może być dłuższy niż 182 dni. Wyjątek stanowi niezdolność spowodowana gruźlicą lub przypadająca w okresie ciąży, gdy okres zasiłkowy wynosi maksymalnie 270 dni.
Do jednego okresu zasiłkowego:
wlicza się okresy:
nieprzerwanej niezdolności do pracy,
poprzedniej niezdolności, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności nie przekraczała 60 dni;
nie wlicza się okresów niezdolności przypadających przed przerwą krótszą niż 60 dni, jeśli po przerwie niezdolność wystąpiła w trakcie ciąży.
Zasiłek chorobowy dla żołnierza zwolnionego z czynnej służby wojskowej przysługuje bez okresu wyczekiwania.
Przykład 1.
Pan Jan był czynnym wojskowym. 10 listopada 2023 roku został zwolniony z czynnej służby. 15 listopada 2023 roku uległ wypadkowi. Niezdolność do pracy trwała dłużej niż 30 dni. Czy żołnierz będzie mógł pobierać zasiłek chorobowy?
Odpowiedź jest twierdząca, niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i nie powstała później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego.
Wysokość zasiłku
Zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości:
- 80% podstawy wymiaru zasiłku;
- 100% podstawy wymiaru, gdy niezdolność do pracy:
przypada w okresie ciąży,
powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek, narządów.
Kiedy nie przysługuje zasiłek chorobowy?
Zasiłek chorobowy nie przysługuje, gdy:
- jest już ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, niezależnie od systemu ubezpieczenia/zaopatrzenia, na podstawie którego to prawo zostało ustalone;
- kontynuowana jest działalność zarobkowa lub podjęta została działalność zarobkowa, która stanowi tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewnia prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
- posiadanie uprawnienia do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego;
- podlegania obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników;
- po zwolnieniu ze służby pobierane jest uposażenie – za okres jego pobierania;
- żołnierz otrzymuje uposażenie po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej i równocześnie jest niezdolny do pracy;
- niezdolność do pracy powstała przed zwolnieniem z czynnej służby wojskowej i trwa w ciągłości po zwolnieniu ze służby.
Jak uzyskać zasiłek chorobowy?
Zasiłek wypłacany jest na wniosek. Jeśli żołnierz składa wniosek o zasiłek chorobowy pierwszy raz po zwolnieniu ze służby, należy go złożyć na formularzu ZCZ.
