PFRON - Dofinansowanie do wynagrodzeń

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) to instytucja, której celem jest ułatwienie osobom niepełnosprawnym pełnego uczestnictwa w życiu zawodowym i społecznym. PFRON dąży do wyrównania szans, poszanowania praw osób niepełnosprawnych, ograniczenia barier w życiu codziennym, nauce, pracy i pełnieniu ról społecznych. W obszarze zawodowym PFRON troszczy się o utrzymanie miejsc pracy poprzez dofinansowanie wynagrodzeń dla pracowników, a także wspiera przedsiębiorców dotacjami na założenie działalności gospodarczej i dofinansowuje dla nich składki ZUS.

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych działa od 9 maja 1991 roku, został powołany do życia na mocy ustawy o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Aktualnie podstawą funkcjonowania funduszu jest Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Fundusz jest państwowym funduszem celowym w rozumieniu przepisów o finansach publicznych. Jego przychody pochodzą ze środków publicznych, natomiast wydatki ponoszone są na realizację ustalonych zadań państwowych.

PFRON pomoc i dofinansowanie dla osób niepełnosprawnych

Przedsiębiorcy zatrudniający osoby niepełnosprawne, aby ubiegać się dla nich o dofinansowanie wynagrodzeń z PFRON, muszą posiadać odpowiedni dokument potwierdzający status pracownika jako osoby niepełnosprawnej od pierwszego dnia zatrudnienia.

Zgodnie z art. 2 ust. 10 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Osobą niepełnosprawną nazywamy osobę, której niepełnosprawność została potwierdzona odpowiednim orzeczeniem.

PFRON dofinansowanie do wynagrodzeń – jakie warunki muszą być spełnione?

Uzyskanie dofinansowania wynagrodzeń z PFRON jest możliwe po spełnieniu przez pracodawcę szeregu warunków określonych w przepisach. Pierwszym z nich jest posiadanie przez daną osobę statusu osoby niepełnosprawnej, co zostało szczegółowo opisane w poprzednim paragrafie.

Kolejnym warunkiem, jaki musi spełnić pracodawca wnioskujący o dofinansowanie wynagrodzeń z PFRON, jest zachowanie odpowiedniej formy zatrudnienia osób niepełnosprawnych, dla których występuje o dofinansowanie. Przysługuje ono tylko wtedy, gdy pracodawca zatrudnia osoby niepełnosprawne, dla których ubiega się o dofinansowanie na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. O dofinansowanie wynagrodzeń dla danych pracowników nie mogą starać się zatem przedsiębiorcy, którzy zawarli z tymi osobami umowy zlecenia bądź umowy o dzieło. Wykluczeni z dofinansowania zostali także pracownicy, którzy mają ustalone prawo do emerytury i zostali zaliczeni do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Kolejny warunkiem, jaki musi spełnić pracodawca, by otrzymać dofinansowanie wynagrodzeń z PFRON, jest wykazanie tzw. efektu zachęty. Uznaje się go za spełniony wówczas, gdy zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego powoduje w miesiącu rozpoczęcia pracy przez pracownika niepełnosprawnego wzrost zatrudnienia ogółem w stosunku do średniego stanu zatrudnienia z 12 miesięcy poprzedzających ten miesiąc (metoda ilościowa). Efekt zachęty uznaje się za spełniony także w przypadku, gdy zatrudniono pracownika niepełnosprawnego na wakat zwolniony w wyniku rozwiązania umowy o pracę z innym pracownikiem (metoda jakościowa), o ile rozwiązanie umowy nastąpiło w określony sposób:

• z przyczyn określonych w art. 52 § 1 pkt 1 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy;
• za wypowiedzeniem złożonym przez pracownika;
• na mocy porozumienia stron;
• wskutek przejścia pracownika na rentę z tytułu niezdolności do pracy;
• z upływem czasu, na który została zawarta;
• z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta;
• na skutek wygaśnięcia umowy o pracę;
• na skutek zmniejszenia wymiaru czasu pracy pracownika – na jego wniosek.

Dofinansowanie wynagrodzeń z Państwowego Funduszy Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie przysługuje pracodawcom mającym zaległości wobec niego na kwotę przekraczającą 100 zł.

Wypłata dofinansowanych z PFRON wynagrodzeń

Pracodawca, który otrzymuje dofinansowanie wynagrodzeń z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, musi wypłacać wszystkie elementy kosztów płacy pracownika niepełnosprawnego w terminie bądź z uchybieniem terminu nieprzekraczającym 14 dni. Przepisy dopuszczają dopłatę składek ZUS z uchybieniem terminu powyżej 14 dni, o ile nie przekroczy ona 2% należnych składek za dany okres sprawozdawczy. Wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego powinno być wypłacane ze środków innych niż środki publiczne.

Dodatkowo wynagrodzenie musi być wypłacane na jeden z poniższych sposobów:

• na rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej pracownika;
• na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych.

Od czego zależy kwota dofinansowania do wynagrodzeń?

Kwota miesięcznego dofinansowania uzależniona jest od stopnia niepełnosprawności pracownika oraz od wymiaru czasu jego pracy.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ustala się trzy stopnie niepełnosprawności, które stosuje się do realizacji celów określonych ustawą:

1. znaczny;
2. umiarkowany;
3. lekki.

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Aktualnie przysługują następujące maksymalne kwoty dofinansowań wynagrodzeń:

• 1950 zł – w związku z zatrudnieniem pracownika o znacznym stopniu niepełnosprawności;
• 1200 zł – w związku z zatrudnieniem pracownika o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
• 450 zł – w związku z zatrudnieniem pracownika z lekkim stopniem niepełnosprawności. 

Dodatkowo powyższe kwoty są powiększane w przypadku osób niepełnosprawnych, którym orzeczono chorobę psychiczną (02-P), upośledzenie umysłowe (01-U), całościowe zaburzenia rozwojowe (12-C) lub epilepsję (06-E) oraz niewidomych w stopniu znacznym i umiarkowanym (04-O). Kwoty te zwiększa się o:

• 1200 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
• 900 zł – dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności; 
• 600 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności. 

Miesięczne dofinansowanie wynagrodzeń z PFRON jest ustalane proporcjonalnie do wymiaru etatu pracownika, co oznacza, że podane wyżej kwoty maksymalnego dofinansowania wynagrodzeń w razie zatrudnienia na niepełny etat są odpowiednio pomniejszane.

Dodatkowo w przypadku pracodawców prowadzących działalność gospodarczą kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 75% poniesionych kosztów płacy.