Pracownicze Plany Kapitałowe – potocznie i w skrócie określane jako PPK – to powszechny, dobrowolny, prywatny program systematycznego oszczędzania, którego celem jest zaspokojenie potrzeb finansowych osób po 60. roku życia. Pracownik zgłoszony do PPK automatycznie lub na własny wniosek dokonuje wpłat na poczet omawianego programu na określonych ustawą zasadach. Wpłat na poczet PPK pracownika dokonuje również pracodawca i samo państwo. Zanim jednak pracownik będzie mógł aktywnie działać w ramach programu oszczędnościowego, jego pracodawca zobowiązany jest dokonać weryfikacji aktualnego stanu zatrudnienia w firmie w celu określenia daty przystąpienia do PPK. Jak określa się stan zatrudnienia do PPK? Odpowiadamy w artykule!
Kto zobowiązany jest wdrożyć PPK?
Zgodnie z zapisami ustawy o PPK obowiązek wdrożenia PPK dotyczy przedsiębiorstw, w których zatrudniani są pracownicy oraz inne osoby obowiązkowe zgłoszone do ubezpieczeń emerytalno-rentowych w ZUS-ie.
Do podmiotów zatrudniających zaliczamy:
- pracodawcę, o którym mowa w art. 3 Kodeksu pracy;
- nakładcę;
- rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub spółdzielnie kółek rolniczych;
- zleceniodawców;
- podmioty, w których działa rada nadzorcza.
Istnieją jednak pewne wyjątki od powyższej zasady. Zwolnieni z obowiązku wdrażania PPK są przede wszystkim:
- mikroprzedsiębiorcy, jeżeli wszystkie zatrudnione przez nich osoby złożą pracodawcy deklarację o rezygnacji z wpłat na PPK;
- podmioty zatrudniające będące jednocześnie osobami fizycznymi, które zatrudniają – w zakresie niezwiązanym z prowadzoną działalnością tego podmiotu – osobę fizyczną w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby;
- przedsiębiorcy, którzy wdrożyli w swojej firmie Pracowniczy Program Emerytalny (tzw. „PPE”, szczegóły zostały opisane w art. 133 ust. 1 ustawy o PPK).
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Obowiązek PPK – terminy
Obowiązkowe terminy stosowania ustawy o PPK nie są jednakowe dla wszystkich przedsiębiorców. Rozróżnienie terminów wdrażania PPK w firmach miało na celu ułatwienie przedsiębiorcom przygotowania się do tego wieloetapowego procesu. Termin, od którego podmiot zatrudniający zobowiązany jest wprowadzić PPK, uzależniony jest od stanu zatrudnienia jego firmy.
| Data wprowadzenia PPK w firmie | Stan zatrudnienia |
| 1 lipca 2019 roku | jeżeli firma zatrudniała co najmniej 250 osób według stanu na 31 grudnia 2018 roku |
| 1 stycznia 2020 roku | jeżeli firma zatrudniała co najmniej 50 osób według stanu na 30 czerwca 2019 roku |
| 1 lipca 2020 roku | jeżeli firma zatrudniała co najmniej 20 osób według stanu na 31 grudnia 2019 roku |
| 1 stycznia 2021 roku | wszystkie pozostałe firmy, w tym podmioty należące do sektora finansów publicznych, bez względu na stan zatrudnienia w tych jednostkach |
Stan zatrudnienia do PPK
W celu określenia stanu zatrudnienia w firmie podmiot zatrudniający powinien w pierwszej kolejności zweryfikować, które z osób pracujących w jego firmie spełniają definicję osoby zatrudnionej w kontekście ustawy PPK.
Art. 2 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych
„pkt 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
pkt 18) osoby zatrudnione:
- pracowników, o których mowa w art. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495), z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla, o których mowa w art. 11b ustawy z 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1821), oraz młodocianych w rozumieniu art. 190 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy;
- osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 303 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy;
- członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, o których mowa w art. 138 i art. 180 ustawy z 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 2020 r. poz. 275, 568, 695 i 875);
- osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia;
- członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji;
- osoby wskazane w lit. a–d przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego
– podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów w Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875)”.
Stan zatrudnienia do PPK powinien ujmować zarówno pracowników do 55. roku życia, jak i tych, którzy już przekroczyli tę granicę wieku. Fakt, że osoby po 55. roku życia nie zostają automatycznie objęte obowiązkiem PPK, nie ma wpływu na sposób wyliczenia stanu zatrudnienia przez przedsiębiorcę.
Ważne jest również nieujmowanie w stanie zatrudnienia podwójnie osób, które współpracują z danym przedsiębiorcą na podstawie więcej niż jednego tytułu do ubezpieczeń.
Stan zatrudnienia do PPK – wyjątkowe przypadki
Do stanu zatrudnienia do PPK wliczane są również osoby przebywające na urlopach bezpłatnych, jeżeli w miesiącu ustalania tego stanu osiągnęły one przychód podlegający oskładkowaniu z tytułu ubezpieczeń emerytalno-rentowych.
Zgodnie z przepisami ustawy o PPK do programu tego mogą dołączyć tylko osoby pełnoletnie. W związku z tym młodociani pracownicy nie powinni być uwzględniani przy obliczaniu stanu zatrudnienia przedsiębiorstwa. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy młodociany stanie się osobą pełnoletnią w trakcie trwania nauki zawodu – wówczas powinien zostać ujęty przy ustalaniu stanu zatrudnienia.
Obowiązki związane z wdrażaniem PPK w firmach są liczne i wymagają od przedsiębiorców znajomości przepisów. Poprawne określenie stanu zatrudnienia w firmie jest kluczowe w kontekście wdrażania PPK, dlatego też warto dokładnie zaznajomić się z założeniami programu na cele poprawnych rozliczeń pracowniczych.
