Jednorazowa amortyzacja jest bardzo korzystną formą optymalizacji podatkowej, ponieważ pozwala podatnikom na wygenerowanie wysokich, jednorazowych kosztów podatkowych, które wpływają na zmniejszenie podstawy opodatkowania. W poniższym artykule zaprezentujemy kompleksową analizę tego zagadnienia.
Jednorazowa amortyzacja dokonywana przez podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej oraz małych podatników
Przez wiele lat wyłącznie podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej oraz mali podatnicy mieli możliwość dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych. Regulacje w tym zakresie zawarte są w art. 22k ust. 7-13 ustawy PIT oraz art. 16k ust. 7-13 ustawy CIT. Z przepisów tych wyraźnie wynika, że pojedynczego odpisu od całej wartości środka trwałego mogą dokonać podmioty rozpoczynające prowadzenie działalności w danym roku oraz mali podatnicy, tj. podatnicy, u których wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro.
Zatem w 2020 roku limit ten wynosi 2 000 000 euro × 4,3734 zł = 8.747.000 zł (w zaokrągleniu do 1000 zł).
Jednorazowa amortyzacja przez ww. podmioty może jednak dotyczyć ściśle określonych środków trwałych. Katalog maszyn i urządzeń, które kwalifikują się do jednorazowego odpisu, obejmuje poniższe elementy zgrupowane według Klasyfikacji Środków Trwałych z 2016 r.:
- grupa 3 – kotły i maszyny energetyczne;
- grupa 4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania;
- grupa 5 – maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne;
- grupa 6 – urządzenia techniczne;
- grupa 7 – środki transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych;
- grupa 8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane.
Co więcej podatnicy muszą mieć na uwadze, że łączna wartość jednorazowych odpisów amortyzacyjnych, niezależnie od ilości środków trwałych, w roku podatkowym nie mogła przekroczyć równowartości kwoty 50 000 euro. Ponadto możliwość dokonywania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego przysługuje w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.
Jednorazowa amortyzacja fabrycznie nowych środków trwałych
Na podstawie art. 22k ust. 14-21 ustawy PIT oraz art. 16k ust. 14-21 ustawy CIT z jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych mogą korzystać wszystkie podmioty prowadzące pozarolniczą działalnością gospodarczą: "Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nabytych fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100.000 zł. Kwota 100.000 zł obejmuje sumę odpisów amortyzacyjnych i wpłaty na poczet nabycia środka trwałego, o której mowa w art. 22 ust. 1s, zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów"
Również w myśl powyższych regulacji jednorazowego odpisu można dokonywać od środków trwałych sklasyfikowanych w ramach KŚT z 2016 r. w grupowaniach 3-6 i 8. Należy jednak mieć na uwadze, że obowiązują dodatkowe warunki:
-
jednorazowego odpisu amortyzacyjnego można dokonywać wyłącznie od fabrycznie nowych środków trwałych;
-
wartość fabrycznie nowych środków trwałych musi wynosić co najmniej 10 000 zł;
-
wartość fabrycznie nowych środków trwałych, wynosi mniej niż 10 000 zł (lecz przekracza 3500 zł), jeżeli co najmniej tę kwotę wynosi łączna wartość początkowa dwóch lub więcej fabrycznie nowych środków trwałych nabytych przez podatnika w roku podatkowym.
Przykład 1.
Czy podatnik prowadzący działalność gospodarczą może dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od trzech środków trwałych: laptop, piła łańcuchowa i tokarka, z których każdy ma wartość 4000 zł?
Jednorazowych odpisów amortyzacyjnych na podstawie przepisów podatkowych podatnicy mogą dokonywać w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych. Łączna kwota jednorazowych odpisów amortyzacyjnych dokonanych w ciągu roku podatkowego nie może przekroczyć 100 000 zł. Wielkość ta obejmuje sumę odpisów amortyzacyjnych oraz zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów wpłat na nabycie środków trwałych, zgodnie z powyższym podatnik może dokonać amortyzacji jednorazowej każdego z wskazanych środków trwałych.
Zbieg praw do jednorazowej amortyzacji
Z uwagi na okoliczność, iż prawo do jednorazowej amortyzacji przysługuje również podatnikom rozpoczynającym działalność gospodarczą oraz małym podatnikom, może dojść do sytuacji zbiegu przepisów. Regulacje ustawowe zakładają jednak, że z powyższych regulacji nie można korzystać jednocześnie i podatnik musi dokonać wyboru, według jakich zasad chce dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego (art. 22k ust. 20 ustawy PIT i art. 16k ust. 20 ustawy CIT).
Przykład 2.
Podmiot posiadający status małego podatnika zakupił w 2020 r. fabrycznie nową maszynę o wartości 30 000 zł. W rezultacie dotyczą oby dwie zasady w ramach których może dokonać jednorazowej amortyzacji. Przedsiębiorca musi jednak podjąć decyzję i wybrać, które reguły będzie stosował przy dokonywaniu odpisu.
