Polscy podatnicy coraz częściej dokonują zakupów towarów od kontrahentów spoza Unii Europejskiej. Oprócz tego wskaźniki dynamiki przyrostu eksportu towarów dokonywanego przez polskie firmy ciągle notują tendencję zwyżkową. Przeprowadzenie importu jak i eksportu a więc zakupu i sprzedaży towarów dla kontrahentów spoza Wspólnoty Europejskiej wymaga załatwienia wielu formalności. Jednym z najważniejszych jest złożenie wniosku o numer EORI w systemie celnym.
Czym jest i jakie znaczenie ma numer EORI
Skrót EORI oznacza unijny system funkcjonujący dla potrzeb celnych przepływu towarów, służący zarejestrowaniu i zidentyfikowaniu podmiotów gospodarczych. System ten jak sama nazwa wskazuje działa w każdym kraju członkowskim Unii Europejskiej i zawiera regulacje celne dla ruchu towarów pomiędzy obszarami celnymi, tzn. między państwami Wspólnoty Europejskiej a krajami trzecimi, (czyli spoza UE). Poza podstawową funkcją obsługi ruchu towarów celnych pomiędzy UE a państwami spoza UE, system EORI ma ułatwiać:
- procedurę składania wniosków o nadanie numeru EORI,
- otrzymanie niezbędnej dokumentacji dla celów importu oraz eksportu towarów,
- sprawną i szybszą realizację odprawy celnej,
- przepływ towarów pomiędzy krajami UE a spoza UE.
Z kolei numer EORI stanowi identyfikator (numer identyfikacyjny), niezbędny do uzyskania, jeżeli podmiot gospodarczy będzie chciał w przyszłości dokonywać eksportu towarów do krajów spoza UE czy importu również z krajów spoza UE. Zatem numer EORI jest identyfikatorem funkcjonującym wyłącznie na potrzeby celne i w związku z realizację ustaw celnych przepływu towarów w ramach ich importu oraz eksportu z i do krajów trzecich. Przepisy celne w ramach, których funkcjonuje system EORI to m.in.:
- dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej,
- wspólnotowy kodeks celny,
- ustawa prawo celne,
- Ustawa o służbie celnej.
- Ustawa o podatku od towarów i usług,
- inne.
Kto musi posiadać numer EORI
Numer identyfikacyjny EORI jest zobligowany posiadać każdy podmiot gospodarczy, który posiada siedzibę działalności gospodarczej na terenie Unii Europejskiej oraz zamierza wykonywać import lub eksport towarów. Numer EORI należy wyrobić zanim jeszcze podmiot dokona pierwszego zakupu lub sprzedaży do krajów poza Wspólnotą Europejską. Podmiotem gospodarczym może być osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, spółka osobowa, kapitałowa albo inny podmiot dokonujący importu lub eksportu towarów.
Przykład 1.
Polski podatnik będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, chce dokonać importu towarów (niedopuszczonych przepływu w ramach wolnego obszaru celnego UE) z np. z USA, Szwajcarii czy może z Rosji lub RPA, to ma obowiązek zarejestrować się do systemu EORI i uzyskać identyfikator EORI.
Przykład 2.
Polska spółka z o.o., prowadząca działalność gospodarczą chciałaby dokonać sprzedaży towaru dla klienta prywatnego i firmowego z Ukrainy. Zanim tego dokona ma obowiązek zarejestrować się w systemie EORI, wyznaczyć osobę fizyczną uprawnioną do reprezentowania spółki oraz złożyć wniosek o nadanie numeru identyfikacyjny EORI przed wykonaniem danej sprzedaży.
Należy jednak podkreślić, że nie tylko podatnik prowadzący działalność gospodarczą na terenie Wspólnoty Europejskiej (który chce sprzedawać lub kupować towary z krajów trzecich) jest zobligowany do uzyskania numeru EORI. Także podatnik prowadzący działalność gospodarczą w państwie spoza UE, który zamierza eksportować lub importować towary na terytorium Wspólnoty Europejskiej, będzie zobowiązany do rejestracji w systemie EORI.
Numer EORI - cechy
Jak już wyżej wspomniano numer EORI jest niezbędny w celu zakupu lub sprzedaży towarów poza obszar celny Unii Europejskiej. Ponadto muszą dysponować nim również podmioty spoza Wspólnoty Europejskiej, którzy będą sprzedawać towary do krajów UE lub importować towary z tych państw.
Zasadniczą cechą numeru EORI jest to, że jest nadany dla jednego podmiotu gospodarczego tylko i wyłącznie jeden raz. Podmiot gospodarczy, który chce przeprowadzić pierwszą transakcję importu lub eksportu towarów ma obowiązek posiadać numer EORI nie później niż w momencie dokonywania pierwszej operacji celnej.
W jaki sposób otrzymać numer EORI
Podmiot gospodarczy, który chce starać się o wydanie numeru EORI może złożyć niezbędne wnioski wysyłając je pocztą lub kurierem na adres Centralnej Rejestracji Celnej.
Może również udać się z wnioskami rejestracyjnymi osobiście (osoba upoważniona przez dany podmiot) do izby administracji skarbowej, urzędu celno-skarbowego czy wojewódzkiego urzędu celno-skarbowego.
Należy jednak podkreślić, że w przypadku obu metod podmiot ubiegający się o wydanie numeru EORI będzie musiał wysłać (przynajmniej jeden raz) osobę go reprezentującą do dowolnego organu celno-skarbowego w celu potwierdzenia tożsamości osoby obsługującej wnioski rejestracyjne o nadanie numeru EORI i być może w celu potwierdzenia innej kwestii celnej. Ostatnią metodą ubiegania się o wydanie identyfikatora EORI jest złożenie elektronicznego wniosku za pomocą platformy PUESC. Ostatnia metoda uzyskania numeru EORI została szeroko omówiona w drugiej części publikacji.
