Polski Ład spowodował znaczące podniesienie obciążeń podatkowych dla osób lepiej zarabiających. W celu zniwelowania tych obciążeń ustawodawca wprowadził ulgę dla klasy średniej. Założenia ulgi należy uznać za słuszne, jednak wprowadzenie jej było obarczone licznymi błędami, które spowodowały, że ustawodawca musiał wydać rozporządzenie. Odpowiadamy, jak wygląda obliczanie ulgi dla klasy średniej za poszczególne miesiące.
Czym jest ulga dla klasy średniej?
Na wstępie przypomnijmy, że w 2022 roku zlikwidowana została możliwość odliczania od podatku składek na ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku osób, które najmniej zarabiają, powyższą negatywną zmianę rekompensuje podwyższenie kwoty zmniejszającej podatek.
Jednak w przypadku osób lepiej zarabiających zmiana ta jest niezwykle niekorzystna.
Części z tych podatników postanowiono ulżyć, wprowadzając tzw. ulgę dla klasy średniej.
Powyższa ulga jest skierowana do:
- osób fizycznych uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy;
- osób fizycznych uzyskujących opodatkowane według skali podatkowej przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Ulgę stosujemy za miesiące, w których podatnik uzyskał w tym zakładzie pracy przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w wysokości wynoszącej od 5701 zł do 11 141 zł, które podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej. W przypadku osiągania przez pracownika takiej kwoty przychodów płatnik pomniejsza dochód z działalności gospodarczej o kwotę ulgi dla pracowników w wysokości obliczonej według poniższych 2 wzorów.
(A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17
dla A wynoszącego co najmniej 5701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł.
Wzór drugi:
(A x (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17,
dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł.
Litera A w obu wzorach oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej.
Ulga dla klasy średniej jest zatem stosowana przez płatnika przy ustalaniu zaliczek na podatek dochodowy od przychodów ze stosunku pracy.
Ulgę dla klasy średniej będziemy stosować miesięcznie obligatoryjnie. W przypadku gdy pracownik nie chce, aby ulga dla klasy średniej stosowana była w trakcie roku (miesięcznie), powinien o tym poinformować swojego pracodawcę. Nie ma urzędowego wzoru wniosku o niestosowanie ulgi, ale musi on zostać złożony na piśmie.
W przypadku złożenia wniosku ulga przestanie być stosowana najpóźniej od następnego miesiąca po złożeniu wniosku.
Co istotne, ulgę wyliczamy, uwzględniając wyłącznie podlegające opodatkowaniu przychody ze stosunku pracy. Czyli w przychodach nie uwzględnia się zasiłków, które pochodzą one z innych źródeł, pomimo że nie są wypłacane przez pracodawcę. Ponadto ulgi nie stosujemy do przychodów zwolnionych np. diet z tytułu podróży służbowej.
Obliczanie ulgi dla klasy średniej za poszczególne miesiące
W dalszej części na przykładach postaramy się przybliżyć stosowanie ulgi dla klasy średniej.
Przykład 1.
Pracownik w styczniu zarobił kwotę 13 500 zł. W tym przypadku płatnik nie stosuje ulgi dla klasy średniej, ponieważ kwota przychodu jest zbyt duża.
Przykład 2.
Pracodawca zatrudnia kierowców i wypłaca im tygodniówki. W pierwszym tygodniu pracodawca wypłacił 2000 zł. W takim przypadku nie liczymy ulgi, ponieważ kwota jest zbyt niska. W następnym tygodniu wypłata wyniosła 4000 zł. W tym przypadku ulga już przysługuje podatnikowi (stosujemy wzór A x (6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17). W następnym tygodniu wypłata wynosi 4000 zł, a tym samym narastająca wypłata już wynosi 9000 zł. W trzecim tygodniu podatnikowi też przysługuje ulga liczona według wzoru (A x (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17; wypłaca tygodniówki w kwocie 3000 zł. W czwartym tygodniu wypłata wyniosła 900 zł. W tym przypadku także należy dokonać wyliczenia ulgi według wzoru (A x (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17.
Podsumowując powyższy przykład, w sytuacji wielu wypłat pracodawca może mieć znacznie więcej pracy przy naliczaniu ulgi dla klasy średniej.
Przykład 3.
Pracodawca w lutym wypłacił pracownikowi pensję w wysokości 7000 zł. Od powyższej pensji została wyliczona ulga zgodnie ze wzorem A x (6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17. Ulga w tym przypadku wyniosła 512,35 zł. W lutym także wypłacono pracownikowi trzynastą pensję w wysokości 6900 zł. Powyższe spowodowało, że pracodawca nie powinien stosować ulgi w lutym. Jak ma zachować się pracodawca w takiej sytuacji? W tym przypadku kwota przychodu jest zbyt wysoka i płatnik przy dokonywaniu drugiej wypłaty powinien do podstawy obliczenia zaliczki (dochodu) przy drugiej wypłacie dodać kwotę ulgi 512,35 zł.
Przykład 4.
Pracodawca zatrudnia pracownika, który zarabia 6000 zł. Od początku roku pracodawca stosował wobec podatnika ulgę dla klasy średniej. Pracownik w kwietniu postanowił zrezygnować z naliczania ulgi. Czy w takim przypadku pracodawca musi potrącić wcześniej rozliczoną ulgę pracownikowi? Nie, w tym przypadku pracodawca nie musi nic robić. Wcześniej rozliczona ulga była zgodna z prawem. Czyli pracownik nie ponosi żadnych negatywnych konsekwencji rezygnacji ze stosowania ulgi podczas roku podatkowego.
Podsumowując, ulga dla klasy średniej nadal jest problematyczna. Płatnicy nadal mają liczne problemy z jej rozliczaniem. Co istotne, ulga dla klasy średniej ma także objąć przychody z innych źródeł np. umów zlecenia czy emerytury. Wielu pracowników nadal boi się stosować ulgę, ponieważ w przypadku gdy ich przychody będą zbyt wysokie, będą musieli zwrócić wcześniej odliczoną ulgę przez pracodawcę.
