Wedle obowiązujących przepisów, zanim zostanie obliczony podatek dochodowy podlegający wpłacie do urzędu skarbowego, podatnicy mogą dokonać odliczeń w postaci zapłaconych składek, które wpływają na niższy wymiar podatku. Od 2008 r. podatnicy mogą także odliczać składki na ubezpieczenie zapłacone za granicą. Odliczenie składek zapłaconych za granicą ma określone zasady.
Odliczenie składek zapłaconych za granicą - zasady
Od wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi w państwie wykonywania pracy, pracodawca pobiera składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Osoba będąca rezydentem w Polsce i wykonująca pracę na obszarze Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii swoje dochody ze stosunku pracy rozlicza w Polsce.
W celu prawidłowego obliczenia podatku podatnik uwzględnia w rozliczeniu zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Podstawowa różnica polega na tym, że składki na ubezpieczenie społeczne są odliczane od dochodu podatnika, natomiast składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejszają obliczony podatek.
Należy pamiętać, że odliczenie dotyczy składek bezpośrednio zapłaconych przez podatnika lub potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika od przychodów podlegających opodatkowaniu.
| Przykład 1. Podatnik w danym roku podatkowym zobowiązany był do zapłaty składek ZUS w wysokości 2000 zł. Rzeczywiście zapłacił jednak jedynie 500 zł. Oznacza to, że jest uprawniony do odliczenia kwoty 500 zł. |
Ważne jest to, że składki na ubezpieczenia społeczne odprowadzane do ZUS nie są na trwałe przypisane do jednego źródła przychodów. W konsekwencji podatnik opłacający składki z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej może odliczyć je od dochodu i podatku z tytułu świadczonej pracy.
| Przykład 2. Podatnik pracuje w oparciu o umowę o pracę i dodatkowo prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Z tytułu prowadzonej działalności w roku podatkowym zapłacił składki w wysokości 770 zł. Składki te może odliczyć zarówno od dochodu z prowadzonej firmy, jak i od dochodu uzyskiwanego na podstawie umowy o pracę. |
Podkreślenia wymaga, że podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą przyznano możliwość wyboru, w jaki sposób dokonać odliczenia zapłaconych składek. Po pierwsze mogą oni uwzględnić wysokość składek w obliczaniu wysokości podatku, po drugie mogą je uwzględnić w kosztach uzyskania przychodu. Drugie rozwiązanie jest korzystne w przypadku, gdy w ramach prowadzonej działalności podatnik nie wykazuje żadnego dochodu.
Składki zapłacone za granicą mogą obniżać odpowiednio podstawę opodatkowania albo podatek, jeżeli podstawy ich wymiaru nie stanowi dochód zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeśli nie zostały one odliczone w innym należącym do EOG państwie lub w Szwajcarii od dochodu albo podatku, a także istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy międzynarodowej dotycząca wymiany informacji pomiędzy państwami-stronami umowy.
Ponadto składki na ubezpieczenie społeczne podlegają odliczeniu od dochodu jedynie w przypadku, gdy nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (przy działalności gospodarczej) lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub od dochodu na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
| Przykład 3. Podatnik prowadzący działalność gospodarczą zaliczył zapłacone składki do kosztów uzyskania przychodów. Z racji tego, kwoty składek nie może wykorzystać w toku obliczania wysokości podatku dochodowego. |
Odliczenie składek zapłaconych za granicą a składki na ubezpieczenie społeczne
Odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają składki na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika zapłacone przez podatnika lub potrącone przez płatnika w danym roku podatkowym. Dodatkowo odliczenie od podstawy opodatkowania dotyczy również kwoty składek zapłaconych w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub w Konfederacji Szwajcarskiej.
Odliczenie składek zapłaconych za granicą a składki na ubezpieczenie zdrowotne
W świetle przepisów Ordynacji podatkowej wyliczony podatek dochodowy w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę opłaconej przez podatnika lub pobranej przez płatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Powyższa regulacja dotyczy również składki zapłaconej w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego bądź w Konfederacji Szwajcarskiej.
Uwzględniając regulacje dotyczące poboru składek na ubezpieczenie zdrowotne, należy zauważyć, iż płatnicy zobowiązani są generalnie do poboru składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9%, natomiast odliczeniu podlega jedynie jej część – do wysokości 7,75% podstawy wymiaru.
