Kierowcy międzynarodowi od 2 lutego 2022 roku są rozliczani na nowych warunkach. Wśród głównych zmian, jakie wprowadzono, jest likwidacja podróży służbowej, natomiast sama podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest pomniejszana o równowartość diety. W artykule dowiesz się, jak ustalić podstawę składek w przypadku kierowcy międzynarodowego oraz jak wyliczyć wynagrodzenie. Poznaj zasady tzw. pakiet mobilności.
Zmiany w przepisach od 2 lutego 2022 roku
Do 1 lutego kierowca, który wyjeżdżał poza miejscowość będącą siedzibą pracodawcy, wyjazd ten realizował w ramach podróży służbowej. W związku z tym przysługiwały mu należności na pokrycie kosztów łączących się z jej wykonywaniem. Co ważne, w tym przypadku diety i koszty nie były wliczane do podstawy składek na ubezpieczenie społeczne. Od 2 lutego 2022 roku:
kierowca, który wykonuje zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, nie jest w podróży służbowej w rozumieniu przepisów art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy;
podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jako kierowcy w transporcie międzynarodowym jest ustalana zgodnie z przepisami, które dotyczą pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców.
Kabotaż i cross trade
Pakiet mobilności należy stosować, gdy kierowca realizuje operacje:
kabotażowe, czyli przewóz towarów lub pasażerów wyłącznie na terenie jednego kraju wykonywany przez przewoźnika zarejestrowanego w innym kraju;
typu cross-trade, czyli przewóz towarów lub pasażerów między dwoma krajami wykonywany przez przewoźnika zarejestrowanego w kraju trzecim, gdzie załadunek i rozładunek następuje z pominięciem kraju macierzystego.
Nowymi regulacjami nie są objęte tranzyty, czyli przejazdy przez terytorium danego kraju bez załadunku lub rozładunku oraz przejazdy bilateralne (dwustronne), tzn. transport międzynarodowy do lub z Polski wraz z maksymalnie dwoma dodatkowymi załadunkami/rozładunkami.
Pakiet mobilności a ustalenie podstawy składek u kierowcy międzynarodowego
Rozliczenie wynagrodzenia należy rozpocząć od ustalenia łącznej kwoty przychodu, biorąc pod uwagę przychód zarówno uzyskany w Polsce, jak i za granicą. Co ważne, w samej podstawie nie uwzględnia się następujących świadczeń i przychodów:
- zasiłków z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia wypadkowego;
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy lub wskutek choroby.
Po ustaleniu kwoty przychodu trzeba zweryfikować, czy jest on wyższy, czy taki sam jak prognozowane przeciętne wynagrodzenie. W roku 2022 jest to 5922 zł. Jeśli przychód pracownika jest wyższy, należy:
- pomniejszyć przychód o równowartość diety (dieta tzw. wirtualna) za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej;
- porównać otrzymaną kwotę z kwotą prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, przy czym porównania dokonuje się zawsze do pełnej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia;
- jeśli kwota przychodu po odjęciu diet będzie niższa niż 5922 zł, wówczas podstawę wymiaru składek stanowi kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia;
- jeśli przychód ustalony zgodnie z pkt 1 nie przekroczy prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (w roku 2022 – 5922 zł), płatnik nie odejmuje równowartości diet ani nie porównuje przychodu do kwoty przeciętnego wynagrodzenia.
Kierowcy międzynarodowi mają prawo do dwóch ulg przy spełnieniu odpowiednich warunków:
- do ulgi w podatku dochodowym w wysokości 30% równowartości diety – wolna od podatku dochodowego jest część przychodów w kwocie odpowiadającej 30% diety określonej w przepisach o podróżach służbowych, za każdy dzień pobytu za granicą;
- do ulgi w składkach na ubezpieczenia społeczne – w przypadku osób zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, których przychód jest wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, wyłączona jest część wynagrodzenia w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach.
Przykład 1.
Pracownik wykonywał pracę w firmie transportowej. Jego łączne wynagrodzenie wynosi 6000 zł. Pracownik złożył PIT-2, nie przynależy do PPK, nie obowiązuje go ulga dla klasy średniej, gdyż złożył z niej rezygnację. Za granicą przebywał 7 dni. Hipotetyczny kurs euro wynosi 4,50. Dieta w państwie, gdzie dokonywano przejazdu, wynosi 50 euro.
Krok 1.
Przychód do oskładkowania:
Ustalenie kwoty „wirtualnej diety” (dieta 50 euro, przyjęty kurs euro 4,50 zł)
7 dni x 50 euro x 4,50 = 1575 zł
6000 – 1575 zł = 4425 zł
4425 zł < 5922 zł – podstawa jest niższa niż prognozowane wynagrodzenie, wówczas podstawę wymiaru składek będzie stanowić kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
Krok 2.
Przychód do opodatkowania:
50 euro x 30% x 7 dni x 4,50 zł = 472,50 zł
6000 zł – 472,50 zł = 5527,50 zł
Podstawa do opodatkowania wynosi 5528 zł.
Krok 3.
Wyliczenie wynagrodzenia:
Wynagrodzenie za pracę: 6000 zł brutto
Podstawa składek społecznych: 5922 zł
Składki społeczne: 5922 zł x 13,71% = 811,91 zł
Podstawa składki zdrowotnej: 5922 – 811,91 zł = 5110,09 zł
Składka zdrowotna: 5110,09 zł x 9% = 459,91 zł
KUP: 250 zł
Przychód do opodatkowania: 5528 zł jest niższy niż podstawa do oskładkowania, więc od tej kwoty wyliczamy składki na ubezpieczenie społeczne
5528 x 13,71% = 757,89 zł
Podstawa zaliczki na podatek: 5528 zł – 250 zł – 757,89 zł = 4520,11 zł
4520 zł x 12% – 300 zł = 242,40 zł w przybliżeniu 768 zł – 425 zł = 242 zł
Wynagrodzenie netto: 6000 zł – 811,91 zł – 459,91 zł – 242 zł = 4486,18 zł.
Przykład 2.
Kierowca firmy transportowej wykonywał przewóz ładunku we Francji. Pracownik złożył PIT-2, nie przynależy do PPK. Za granicą przebywał 7 dni. Jego wynagrodzenie wynosi 7100 zł.
Krok 1.
Podstawa oskładkowania:
Ustalenie kwoty „wirtualnej diety” (dieta 50 euro, przyjęty kurs euro 4,45 zł)
7 dni x 50 euro diety = 350 euro
350 euro x 4,45 zł = 1557,50 zł
Ustalenie podstawy oskładkowania:
7100 zł – 1557,50 zł = 5542,50 zł
5542,50 < 5922 zł
Podstawa oskładkowania: 5922 zł.
Krok 2.
Przychód do opodatkowania:
7 x 50 euro = 350 euro
350 euro x 30% = 105 euro
105 euro x 4,45 zł = 467,25 zł
7100 – 467,25 zł = 6632,75 zł
Krok 3.
Wyliczenie wynagrodzenia:
Wynagrodzenie za pracę: 7100 zł brutto
Podstawa składek społecznych: 5922 zł
Składki społeczne: 5922 zł x 13,71% = 811,91 zł
Podstawa składki zdrowotnej: 5922 zł – 811,91 zł = 5110,09 zł
Składka zdrowotna: 5110,09 zł x 9% = 459,91 zł
KUP: 250 zł
Przychód do opodatkowania: 6632,75 zł
Podstawa zaliczki na podatek: 6632,75 – 250 zł – 811,91 zł = 5795,84 zł → 5796 zł
5796 zł x 12% – 300 zł = 395,52 zł w przybliżeniu 396,00 zł
Wynagrodzenie netto: 7100 zł – 811,91 zł – 459,91 zł – 396,00 zł = 5432,18 zł
Od 2 lutego 2022 roku zmieniły się przepisy ustawy o czasie pracy kierowców. Ustalanie podstawy do wyliczeń powinno odbywać się stopniowo. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pomniejszana jest o równowartość diety określonej w przepisach o podróżach służbowych, za każdy dzień pobytu za granicą, i w roku 2022 nie może być niższa od kwoty 5922 zł. Wolna od podatku dochodowego jest natomiast część przychodów w kwocie odpowiadającej 30% diety określonej w przepisach o podróżach służbowych, za każdy dzień pobytu za granicą.
