Sprzedaż mieszana - jak obliczać podatek?
Choć zazwyczaj sprzedawane przez przedsiębiorcę towary czy usługi są opodatkowane podatkiem VAT, zdarzają się sytuacje, w której podatnik może przy sprzedaży korzystać ze zwolnienia z VAT. Wtedy też mamy do czynienia ze sprzedażą mieszaną - a co za tym idzie, ze specyficznymi sposobami rozliczania podatku. Pomimo tego, że jest on czynnym podatnikiem VAT nie przy każdym zakupie będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku od towarów i usług.
Podatnik, przy zakupie towarów i usług, wykorzystywanych do czynności zwolnionych z podatku nie może odliczyć naliczonego podatku VAT. Opłata ta zwiększa w tym przypadku jego koszt i wydatek powinien zostać w kwocie brutto zaksięgowany do odpowiedniej księgi rachunkowej. Natomiast jeśli nabytek będzie wykorzystywany dla uzyskania przychodu opodatkowanego, podatek VAT może zostać odliczony.
W przypadku niektórych zakupów nie jest problemem określenie, któremu rodzajowi przychodów służą - wówczas jasny jest sposób rozliczania naliczonego do nich podatku. Jeśli jednak taki podział jest niemożliwy - np. wydatki na prąd czy telefon trudno będzie rozdzielić - należy zastosować odpowiednią proporcję.
Pierwszą proporcję - tzw. wstępną - przedsiębiorca ustala jako stosunek obrotu uzyskanego z czynności zwolnionych do całego rocznego obrotu. Pod uwagę bierze się dane z poprzedniego roku. Następnie wyliczoną proporcję stosuje się przy odliczaniu podatku od wszystkich zakupów “nieokreślonych”, uwzględniając w rejestrze zakupów VAT wyłącznie tę część, która teoretycznie odnosi się do sprzedaży opodatkowanej. Kwotę nieodliczonego od zakupów podatku VAT razem z ceną netto ujmuje się w koszty.
Od powyższej zasady zostały wyróżnione dwa wyjątki, zgodnie z którymi wartość podatku do obliczenia należy ustalić w inny sposób. Pierwszy taki wyjątek dotyczy sytuacji, w której podatnik w roku poprzednim nie uzyskał obrotu ze sprzedaży mieszanej lub też obrót ten był niższy niż 30 000 zł. W takim przypadku kwotę proporcji wstępnej ustala się szacunkowo, według prognozowanej wartości sprzedaży zwolnionej, uzgadaniając takie wyliczenie z naczelnikiem urzędu skarbowego.
Drugi wyjątek dotyczy natomiast sytuacji, gdy proporcja mieści się w pewnych, określonych w ustawie o VAT, wartościach. Pierwsza, gdy proporcja przekroczyła 98% - wtedy też podatnik ma prawo odliczenia całego podatku naliczonego od wydatków. Jeśli natomiast proporcja pójdzie w zupełnie drugą stronę i jej wartość nie przekroczy 2%, wtedy przedsiębiorca całkowicie traci prawo, do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.
Po zakończeniu roku podatkowego przedsiębiorca ponownie oblicza proporcję, tym razem właściwą, na podstawie obrotu z zakończonego już roku. Wynik będzie stanowił podstawę do skorygowania podatku VAT - w zależności od tego, czy proporcja wstępna była wyższa od właściwej, czy też niższa podatnik może uzyskać zwrot podatku lub też mieć obowiązek dopłaty zobowiązania do urzędu.
Korekta podatku naliczonego
Zdarzenia losowe i pomyłki zdarzają się zawsze, nie oszczędzając także kwestii podatkowych. Dlatego też w przepisach przewidziano możliwość skorygowania podatku naliczonego, który nie powinien był zostać odliczony.
Korektę należy złożyć do urzędu w postaci deklaracji korygującej. Kwota podatku naliczonego, o którą został bezpodstawnie pomniejszony podatek należny, powinna także zostać do urzędu odprowadzona.
Zgodnie z aktualnymi przepisami bardzo istotną kwestią jest konieczność skorygowania odliczonego podatku VAT od wydatków, które nie zostały zapłacone. Przedsiębiorca, jak już wspomniano, podatek VAT może odliczyć w okresie otrzymania faktury lub w dwóch kolejnych. W praktyce najczęściej faktury zakupowe są księgowane z datą ich wystawienia, nawet kiedy płatność jest odroczona. W momencie, kiedy takie zobowiązanie zostanie uregulowane, problem nie istnieje. Jednakże, jeśli przedsiębiorca nie ureguluje długu w terminie 150 od dnia, w którym upłynął termin płatności dokumentu, jego obowiązkiem jest skorygowanie podatku odliczonego. W tym celu nie składa się deklaracji korygującej, ale sumę podatku wykazuje na deklaracji VAT-7 lub VAT-7K, składanej w okresie, w którym upłynął wyżej wskazany termin.
Jak widać, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego to przywilej, z którego warto korzystać. Dzięki niemu można znacząco zmniejszyć kwotę podatku należnego, który przedsiębiorca musi odprowadzać do urzędu, nie bacząc, czy korzystał z prawa odliczenia.
