W dzisiejszych czasach prowadzenie działalności gospodarczej bez samochodu lub innego środka transportu wydaje się wręcz niemożliwe. Aby zakupiony na firmę samochód wprowadzić do środków trwałych oraz poddać amortyzacji, konieczne jest ustalenie jego wartości początkowej. Czym właściwie jest wartość początkowa samochodu oraz co powiększa jej kwotę? Jaki wpływ na wartość początkową mają opłaty rejestracyjne i recyklingowe? Wyjaśniamy.
Czym jest środek trwały?
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych środek trwały to składnik majątku wykorzystywany w celach działalności gospodarczej, o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, który jest także:
własnością lub współwłasnością podatnika,
kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia go do użytkowania.
Czym jest wartość początkowa?
Co do zasady od środków trwałych (oraz wartości niematerialnych i prawnych) wpisanych do ewidencji podatnicy mają prawo dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Jednak aby z takiej możliwości skorzystać, niezbędne jest ustalenie wartości początkowej danego środka trwałego.
Wartość początkową środka trwałego ustala się według:
ceny nabycia (cena, jaką należy zapłacić zbywcy powiększona o koszty związane z zakupem, które podatnik poniósł do czasu przekazania środka trwałego do używania),
kosztu wytworzenia - w przypadku wytworzenia środka trwałego we własnym zakresie,
wartości rynkowej - jeżeli nie ma możliwości ustalenia ceny nabycia.
Wartość początkowa samochodu
Zgodnie z przepisami wartość początkową środka trwałego powiększać będzie każdy koszt poniesiony przed przyjęciem środka trwałego do używania, związany z jego nabyciem i przystosowaniem do używania.
Katalog kosztów powiększających wartość początkową samochodu jest katalogiem otwartym. To podatnik, biorąc pod uwagę rodzaj nabywanego środka transportu oraz jego specyfikę, zobowiązany jest powiększyć wartość początkową samochodu o wszelkie koszty związane z jego zakupem.
Opłaty recyklingowe a wartość początkowa samochodu
Wydatkami, które powiększą wartość początkową samochodu, są np. bezpośrednio związane z zakupem opłaty recyklingowe. Zwrot “związane z zakupem” ma jednak w tym przypadku kluczowe znaczenie.
Opłaty rejestracyjne a wartość początkowa samochodu
Aby zakupiony samochód mógł stanowić środek trwały, musi należeć do przedsiębiorcy oraz być kompletny i zdatny do użytku. Zgodnie z przyjętą praktyką samochód może być wykorzystywany w działalności gospodarczej zazwyczaj tylko wtedy, gdy jest zarejestrowany, czyli dopuszczony do ruchu.
Opłaty rejestracyjne powiększają z zasady wartość początkową samochodu, jeżeli rejestracji lub przerejestrowania danego pojazdu podatnik dokona jeszcze przed jego ujęciem w kartotece środków trwałych. Poniesione opłaty rejestracyjne znajdują wówczas odzwierciedlenie w kosztach podatkowych w postaci odpisów amortyzacyjnych.
Jeśli jednak zakupiony samochód jest już zarejestrowany na poprzedniego właściciela (dopuszczony do ruchu), a opłaty na jego przerejestrowanie przedsiębiorca poniesie dopiero po wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych, wówczas nie powiększają one wartości początkowej samochodu. W takim przypadku opłaty rejestracyjne księgowane są bezpośrednio do kosztów podatkowych w dacie ich poniesienia.
Wyjątek: Samochód przeznaczony na leasing operacyjny
Odstępstwem od reguły są m.in. samochody, nabywane przez przedsiębiorców oferujących leasing. W leasingu operacyjnym amortyzacji przedmiotu leasingu dokonuje finansujący, czyli leasingodawca. W tym przypadku opłaty rejestracyjne nie mają wpływu na wartość początkową pojazdu, czyli przedmiotu leasingu. Nie są one bowiem związane z zakupem samochodu, a od samej rejestracji pojazdu nie zależy w tym przypadku możliwość jego użytkowania (przekazania leasingobiorcy). Co do zasady przedsiębiorca może bowiem oddać w leasing także samochód, który nie posiada dowodu rejestracyjnego.
Zgodnie z interpretacją indywidualną z 25 lutego 2015 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (sygn. IPTPB3/423-404/14-4/KC):
“(...) wydatki związane z dopuszczeniem nabytych pojazdów do ruchu drogowego/wodnego, takie jak opłaty rejestracyjne, nie są (...) związane z rozpoczęciem używania tych pojazdów, ani nie mają związku z zakupem tych środków trwałych (...). Czynią jedynie możliwym używanie przedmiotu leasingu przez Korzystającego, przede wszystkim zaś powodują, że oferowane przez Wnioskodawcę usługi są bardziej atrakcyjne. Jak zostało wykazane powyżej, ich ponoszenie nie będzie związane z zakupem przedmiotu leasingu. Tym samym te wydatki mogą być bezpośrednio zaliczane w ciężar kosztów uzyskania przychodów.”
W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi poruszone zostały także opłaty recyklingowe związane z importem do kraju samochodów przeznaczonych na leasing operacyjny. Zgodnie z interpretacją, w przypadku samochodów przeznaczonych na leasing operacyjny opłaty recyklingowe także nie powiększają wartości początkowej środka trwałego.
“[...] używanie pojazdów przez Wnioskodawcę nie będzie polegać na używaniu ich do jazdy, a na czynieniu z nich przedmiotów stosunków prawnych - leasingu, które generują dla niego powstanie przychodu. Rejestracji pojazdu i ponoszonym w związku z tym, wydatkom na opłaty rejestracyjne i recyklingowe przyświeca bowiem jeden cel - zawarcia umowy leasingu. A co za tym idzie - czynność taka nie ma związku z nabyciem pojazdu, co mogłoby stanowić podstawę do ich wliczenia do wartości początkowej.”
W tym przypadku zarówno opłaty rejestracyjne, jak i opłaty recyklingowe leasingodawca bezpośrednio zaliczy do kosztów uzyskania przychodu.
Reasumując, podczas ustalania jaka jest wartość początkowa samochodu kluczowe znaczenie ma przede wszystkim to, w jakim charakterze samochód będzie użytkowany w działalności.
