Przedsiębiorca, dokonując zakupu składników majątkowych, może od ich wartości początkowej dokonać odpisów amortyzacyjnych. Jednak, aby odpisy te mogły stanowić koszt uzyskania przychodu, muszą zostać naliczone zgodnie z przepisami prawa podatkowego. Zobacz, jak prawidłowo powinna być naliczana amortyzacja.
Amortyzacja składników majątku
Amortyzacja składników majątku może odbywać się w postaci comiesięcznych odpisów w równych ratach, kwartalnie lub też jednorazowo. Odpisów amortyzacyjnych można dokonać w przypadku, gdy wartość początkowa środka trwałego przekracza 3500 zł (dla osób będącym czynnym podatnikiem VAT jest to kwota netto, zaś dla osób zwolnionych z VAT - kwota brutto). Natomiast jeżeli wartość początkowa środka trwałego jest niższa niż 3500 zł, można zamortyzować go jednorazowo lub wprowadzić bezpośrednio do kosztów.
Zgodnie z ustawą środek trwały to składnik majątku nabyty lub wytworzony we własnym zakresie, który stanowi własność lub współwłasność podatnika. W dniu przyjęcia do użytkowania musi być on kompletny i zdatny do użytku.
Składniki majątku, od których można dokonywać odpisów amortyzacyjnych:
budynki, budowle oraz lokale, będące odrębną własnością,
maszyny, urządzenia i środki transportu,
inne przedmioty o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do użytkowania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu.
Amortyzacji podlegają również, niezależnie od przewidywanego okresu użytkowania:
inwestycje w obcych środkach trwałych,
budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
składniki majątku, które nie stanowią własności lub współwłasności podatnika, są jednak wykorzystywane przez przedsiębiorcę na potrzeby, związane z jego działalnością gospodarczą, na podstawie zawartej z właścicielem lub współwłaścicielem tych składników umowy leasingu. Jest to możliwe jedynie w przypadku, gdy odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający.
Ulepszenie i remont środka trwałego
Ulepszony środek trwały to taki, który uległ przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji. Dokonując ulepszenia środka trwałego, trzeba pamiętać o tym, że wydatki, poniesione w tym celu, nie zaliczają się bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Ulepszenie środka trwałego zwiększa jego wartość początkową, dlatego też wydatki będą kosztem w postaci comiesięcznych odpisów amortyzacyjnych. Ulepszenie nie wpływa jednak na przyjętą wcześniej metodę amortyzacji. Jeżeli wcześniej amortyzowaliśmy dany składnik majątku np. metodą degresywną, nadal należy ją stosować, ale już od podwyższonej wartości początkowej.
Natomiast remont według prawa budowlanego to wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych, niż użyto w stanie pierwotnym. Tak więc remont to przywrócenie stanu pierwotnego środka trwałego, który uległ zmianie poprzez eksploatację. Należy jednak pamiętać, że remont nie może wpłynąć na zmianę charakteru i funkcje środka trwałego. W przeciwieństwie do sum przeznaczonych na ulepszenia, koszty, poniesione przy naprawie lub wymianie zużytych elementów, trafiają bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, bez względu na wartość.
Amortyzacja inwestycji w obcym środku trwałym
Inwestycja w obcym środku trwałym to nakłady poniesione na obcy środek trwały, który jest wykorzystywany na cele prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie umowy, np. najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze. Inwestycje w obcych środkach trwałych, po przyjęciu do używania, podlegają amortyzacji niezależnie od okresu ich używania.
Ważne! Budynki lub budowle, wybudowane na cudzym gruncie, stanowią własność, dlatego też nie uznaje się ich za inwestycje w obcym środku trwałym! |
Odpisów amortyzacyjnych w obcych środkach trwałych można dokonywać, uwzględniając standardowe stawki lub poprzez ustalenie indywidualnych okresów:
inwestycji w obcych budynkach, lokalach lub budowlach - okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat,
inwestycji w obcych środkach trwałych zaliczanych do grupy 3-6 i 8 KŚT - okres amortyzacji nie może być krótszy niż:
24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25.000 zł,
36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25.000 zł i nie przekracza 50.000 zł,
60 miesięcy - w pozostałych przypadkach,
inwestycji w obcych środkach transportu, w tym samochodach osobowych - okres amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy.
Ważne, by wydatki związane są z przystosowaniem obcego środka trwałego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, powodowały jego ulepszenie. Dlatego też podatnik, ponosząc koszty na obcy środek trwały, powinien rozliczać je w kosztach podatkowych za pomocą odpisów amortyzacyjnych.
Jeśli okres umowy najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze jest krótszy niż okres amortyzacji, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się do końca miesiąca, w którym została rozwiązana stosowna umowa.
Wartość niezamortyzowana środka trwałego przy likwidacji
Amortyzacja środków trwałych polega na dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych tak długo, aż ich suma nie będzie równa wartości początkowej. Zdarza się jednak, że w czasie trwania okresu amortyzacjiśrodek trwały ulegnie zniszczeniu lub zostanie sprzedany. W takiej sytuacji środek trwały powinien zostać zlikwidowany.
Niezamortyzowana część wartości środka trwałego, który został wycofany z ewidencji firmy (a jego likwidacja została potwierdzona protokołem), może stanowić koszt uzyskania przychodu. Wydatki, poniesione w celu likwidacji środka trwałego np. demontaż lub zezłomowanie zniszczonej maszyny, także mogą stanowić koszt podatkowy.
Ważne! Niezamortyzowana wartość środka trwałego poddanego likwidacji może być kosztem podatkowym, jeżeli likwidacja nie jest związana ze zmianą rodzaju prowadzonej działalności. |
