Przedsiębiorcy prowadzący piekarnie mogą spotkać się z problematyczną kwestią dotycząca obowiązku przejścia z tradycyjnej kasy fiskalnej (z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii) na kasę fiskalną online. Z uwagi na niejednoznaczną treść przepisów pojawiało się na gruncie takiego stanu faktycznego wiele rozbieżności. W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie, czy kasa fiskalna online w piekarni jest obowiązkowa?
Kto ma obowiązek przejścia na kasę fiskalną online?
Jak wiadomo, obowiązek posiadania kasy fiskalnej obejmuje podatników prowadzących sprzedaż na rzecz konsumentów oraz na rzecz rolników ryczałtowych.
Należy jednak wskazać, że dla pewnych kategorii podatników przewidziano obowiązek stosowania kas fiskalnych online. Chodzi o branże stricte określone w ustawie. Natomiast podatnicy prowadzący działalność w innych obszarach niż te wskazane ustawowo zostali zwolnieni z obowiązku posiadania kas fiskalnych online. W ich przypadku ewidencja sprzedaży może być prowadzona z wykorzystaniem dotychczas stosowanych „tradycyjnych" kas fiskalnych, jak również mogą oni dobrowolnie zmienić kasę fiskalną na wersję online.
Kasy online wyposażone są w nowe funkcjonalności umożliwiające – oprócz zapisu w pamięci fiskalnej i chronionej kasy – również przekazywanie w sposób ciągły, zautomatyzowany i bezpośredni danych rejestrowanych przy ich użyciu z prowadzonej ewidencji oraz danych o zdarzeniach mających znaczenie dla pracy kas do systemu teleinformatycznego Centralnego Repozytorium Kas.
W zakresie w interesującej nas działalności piekarni wskażmy, że zgodnie z art. 145b ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o VAT podatnicy mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii w terminie do 30 czerwca 2020 roku – do świadczenia usług związanych z wyżywieniem wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz usług w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania.
Na mocy rozporządzeń termin ten przedłużono do końca 2020 roku.
To oznacza, że podatnicy świadczący usługi związane z wyżywieniem świadczone wyłącznie przez stacjonarne placówki gastronomiczne ograniczeni zostali w możliwości prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu tradycyjnych kas rejestrujących do 31 grudnia 2020 roku. Po tej dacie (czyli począwszy od 1 stycznia 2021 roku) podatnicy świadczący tego rodzaju usługi powinni obowiązkowo stosować kasę fiskalną online.
Czy kasa fiskalna online w piekarni jest obowiązkowa?
Aby ustalić, czy podmioty prowadzące piekarnie mają obowiązek przejścia na kasy fiskalne online, należy wyjaśnić dwa pojęcia, a mianowicie „usługi związane z wyżywieniem” oraz „stacjonarna placówka gastronomiczna”.
Zgodnie z PKWiU 56 usługi związane z wyżywieniem obejmują usługi łączące się z zapewnieniem pełnego wyżywienia przeznaczonego do bezpośredniej konsumpcji w restauracjach, włączając restauracje samoobsługowe i oferujące posiłki „na wynos”, z miejscami lub bez miejsc do siedzenia. Nie jest przy tym istotny rodzaj obiektu serwującego posiłki, ale fakt, że są one przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji.
Placówki gastronomiczne dzielą się na:
- placówki ogólnie dostępne;
- placówki nastawione na obsługę określonych grup konsumentów.
Placówki gastronomiczne mogą być prowadzone m.in. w obrębie hoteli, moteli, zajazdów, schronisk, pól campingowych, w pensjonatach, domach wypoczynkowych i innych miejscach krótkotrwałego pobytu, jak też w wagonach kolejowych wchodzących w skład pociągu oraz na statkach pasażerskich.
Do placówek gastronomicznych nie zalicza się ruchomych punktów sprzedaży detalicznej i automatów sprzedażowych. Z kolei punktem gastronomicznym jest placówka gastronomiczna prowadząca ograniczoną działalność gastronomiczną, taką jak: smażalnia, pijalnia, lodziarnia, bufet w kinie, na stadionie itp. Jednocześnie stała placówka gastronomiczna to placówka czynna w ciągu całego roku kalendarzowego, ewentualnie pracująca z pewnymi przerwami, wynikającymi z takich przyczyn, jak remont, okresowy brak personelu (z powodu urlopu lub choroby), okresowa inwentaryzacja itp.
Natomiast sezonowa placówka gastronomiczna to placówka uruchamiana okresowo i działająca nie dłużej niż sześć miesięcy w roku kalendarzowym.
W kontekście tak przedstawionych definicji należy wskazać na istotną różnicę pomiędzy „produktem” a „posiłkiem”.
Podkreślenia wymaga, że nie każda piekarnia będzie świadczyć usługi związane z wyżywieniem. Ta okoliczność zależna jest od modelu sprzedaży.
Przykładowo w interpretacji Dyrektora KIS z 20 maja 2022 roku, nr 0114-KDIP1-3.4012.135.2022.2.KP, analizowano przypadek podatnika zajmującego się produkcją wyrobów piekarniczych i ciastkarskich takich jak: drożdżówki, pączki, paluchy, gniazda itp.
Dyrektor KIS przyjął, że przy takim profilu działalności mamy do czynienia z „produktem” przeznaczonym do bezpośredniej konsumpcji i nie można równocześnie przyjąć, że jest to „posiłek”. Dostawa wyrobów cukierniczych po ich wyprodukowaniu (tj. drożdżówki, pączki, paluchy, gniazda) nie wymaga od sprzedawcy wykonania żadnych dodatkowych czynności, tj. ich przetworzenia – tak jak w przypadku usług związanych z wyżywieniem – przygotowania posiłku, potrawy nadającej się od razu do spożycia. Tym samym w opinii fiskusa taki podatnik nie świadczy usług związanych z wyżywieniem.
Dodatkowo możemy też wskazać, że sama piekarnia nie spełnia definicji stacjonarnej placówki gastronomicznej. Piekarnia posiada bowiem nie tylko część sprzedażową, ale i część produkcyjną.
Gotowy produkt będący efektem działalności produkcyjnej nie jest poddawany żadnej obróbce, dlatego też sprzedaż gotowych produktów nie stanowi usług związanych z wyżywieniem, jak również punkt sprzedażowy nie wpisuje się w zakres pojęcia stacjonarnej placówki gastronomicznej.
W takim przypadku podatnik prowadzący piekarnię nie jest zobligowany do obowiązkowego prowadzenia ewidencji przy pomocy kasy fiskalnej online.
A contrario możemy przywołać treść interpretacji Dyrektora KIS z 15 kwietnia 2021 roku, nr 0114-KDIP1-3.4012.75.2021.2.MPE, odnoszącą się do podatnika prowadzącego piekarnie, który dokonywał sprzedaży w sklepach stacjonarnych firmowych, gdzie sprzedawane były na wynos uprzednio przygotowane przez niego gorące napoje, tj. kawa, herbata czy gorąca czekolada. Organ podatkowy ocenił, że podatnik w takim przypadku świadczy usługi związane z wyżywieniem w stacjonarnych placówkach gastronomicznych (sklepy stacjonarne firmowe), co obliguje go do stosowania kasy fiskalnej online.
Przykład 1.
Przedsiębiorca prowadzi piekarnię, w ramach której sprzedaje gotowe produkty. Produkty nie są poddawane żadnej obróbce. W piekarni podatnik nie sprzedaje żadnych napojów ani posiłków. W tych okolicznościach nie ma on obowiązku przejścia na kasę fiskalną online i może korzystać z kasy tradycyjnej.
Przykład 2.
Przedsiębiorca prowadzi piekarnię, w zakresie której świadczy usługi podawania posiłków wraz z napojami oraz deserami. W tych okolicznościach mamy do czynienia ze świadczeniem usług związanych z wyżywieniem, co powoduje, że podatnik musi przejść z ewidencjonowania sprzedaży przy pomocy kasy tradycyjnej na kasę fiskalną online.
Podsumowując dokonane rozważania, należy zaznaczyć, że nie każda piekarnia jest zobligowana do przejścia na stosowanie kasy fiskalnej online. Taka powinność pojawia się bowiem tylko w przypadku tych placówek, które świadczą usługi związane z wyżywieniem.
