Strata z działalności gospodarczej z pewnością nie jest wyczekiwanym zdarzeniem dla przedsiębiorców, często jednak stanowi konsekwencję prowadzonej działalności. Gdy firma posiada środki trwałe, miesięczne odpisy amortyzacyjne mogą jedynie ją powiększać. Pojawia się pytanie, czy dozwolone jest wówczas przejściowe zawieszenie amortyzacji?
Środki trwałe i amortyzacja
Podstawowym warunkiem ujęcia składnika majątku w ewidencji środków trwałych jest to, aby spełnił on definicję środka trwałego. Zgodnie z nią za środek trwały uważa się składnik majątku, który:
stanowi własność lub współwłasność podatnika,
został nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
przewidywany okres jego używania przekracza rok oraz
wykorzystywany jest przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo został oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Kosztem uzyskania przychodu przy wykorzystaniu środków trwałych są miesięczne odpisy amortyzacyjne. Jak wynika z powyższej definicji, aby możliwe było dokonywanie odpisów amortyzacyjnych, składnik majątku powinien spełnić wymienione warunki i dodatkowo jego wartość powinna przekraczać 3 500 zł.
Obowiązek ustalenia kosztów z tytułu odpisów amortyzacyjnych narzucają na podatnika przepisy podatkowe. Potwierdza to wyrok NSA z 15 października 2010 r., sygn. akt II FSK 759/09, w którym sąd zaznaczył, że dokonywanie odpisów amortyzacyjnych i wliczanie ich do kosztów uzyskania przychodów jest obowiązkiem podatnika, a nie przywilejem uzależnionym od jego woli.
Co istotne, do środków trwałych podlegających amortyzacji można zaliczyć przedmioty niestanowiące własności podatnika, jeżeli są to:
przyjęte do użytkowania inwestycje w obcych środkach trwałych,
budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
przedmioty oddane podatnikowi w leasing finansowy.
Amortyzacja środków trwałych rozpoczyna się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym dany środek został wprowadzony do ewidencji środków trwałych.
Czy dozwolone jest przejściowe zawieszenie amortyzacji?
Na ogół zawieszenieamortyzacji, nawet przejściowe, nie jest dozwolone przez przepisy. Wyróżnia się jednak wyjątkowe okoliczności jako odstępstwa od ogólnej zasady, przez które odpisy amortyzacyjne mogą zostać wstrzymane (zawieszone). Są to:
zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej lub
zaprzestania działalności, w której używane były środki trwałe, a które na dzień likwidacji nie zostały zamortyzowane.
Wystąpienie jednej z wyżej wymienionych sytuacji powoduje zawieszenie amortyzacji od kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym zawieszono lub zaprzestano działalności.
Obowiązek dokonywania odpisów amortyzacyjnych ustaje również wtedy, gdy:
postawiono dany środek trwały w stan likwidacji,
zbyto (np. sprzedano, darowano) środek trwały,
stwierdzono niedobór środka trwałego.
W innych przypadkach nie ma możliwości zaprzestania amortyzacji. Nie przerywając amortyzacji, można jednak skorzystać z innego korzystnego rozwiązania - alternatywą jest obniżenie stawek amortyzacyjnych.
Obniżenie stawek amortyzacyjnych a zawieszenie amortyzacji
Obniżenie stawek amortyzacyjnych umożliwia podatnikom ustawodawca. Co istotne, nie są określone warunki, które należy spełnić, aby takie rozwiązanie było możliwe. W związku z tym stawki amortyzacyjne można obniżyć niezależnie od okoliczności lub przyczyn, z powodu których są one obniżane, dla każdego środka trwałego.
Podatnik ma prawo sam zadecydować o tym, do jakiej wysokości zostanie obniżona stawka amortyzacyjna.
Ważne! W stosunku do posiadanych już środków trwałych stawkę amortyzacyjną można obniżyć tylko na początku roku. Z kolei dla środków trwałych nabytych w trakcie roku podatkowego już od miesiąca, w którym zostały one wprowadzone do ewidencji. |
Stawka amortyzacyjna 0%?
W związku z tym, że podatnik sam może zdecydować o wysokości, w jakiej zostanie obniżona stawka amortyzacyjna oraz tym, że nie jest narzucone spełnienie dodatkowych warunków można stwierdzić, że istnieje możliwość zastosowania stawki amortyzacyjnej 0%. Miałoby to wówczas podobny rezultat, jak przejściowe zawieszenie amortyzacji.
W tym miejscu warto przytoczyć interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 lipca 2013 r., nr ITPB3/423-153/13/MK: “[...] Spółka może obniżyć stawki amortyzacyjne dla wybranych środków trwałych wykorzystywanych w działalności gospodarczej, przy czym wysokość obniżenia stawki dla danego środka trwałego jest dowolna i pozostaje w gestii Wnioskodawcy (również do wysokości 0%), co w efekcie spowoduje wydłużenie okresu amortyzacji środków trwałych. (…) Należy jednak zauważyć, że konsekwencją obniżenia stawki amortyzacyjnej do poziomu 0% jest niedokonywanie w danym okresie odpisów amortyzacyjnych".
Mając na uwadze powyższą interpretację, organy podatkowe przewidują możliwość obniżenia stawki amortyzacyjnej do poziomu 0%. Zaznaczono jednak, że zastosowanie stawki 0% jest jednoznaczne z zaprzestaniem dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Jednocześnie jest to odmienne stanowisko od tego, które prezentują przepisy podatkowe, w związku z tym generalnie rzecz ujmując, zastosowanie maksymalnie obniżonej stawki amortyzacyjnej w wysokości 0% może być ryzykowne.
Warto wiedzieć! Skutecznym rozwiązaniem dla podatnika byłoby przyjęcie minimalnej stawki amortyzacyjnej wyższej niz 0% - przykładowo 0,1%. |
