E-biznes - czyli jak Internet zmienił oblicze firm

Rozwój nowoczesnych technologii, a wraz z nimi gospodarki, zmienia sytuację biznesową przedsiębiorstw. Przeobrażeniu ulega sposób dotychczasowego prowadzenia i zarządzania firmą. Nowo zakładane przedsiębiorstwa w coraz większym stopniu wykorzystują nowoczesne technologie, uzależniając rdzeń swojej strategii biznesowej właśnie od nich. Dlatego coraz częściej mamy do czynienia z działalnością określaną jako e-biznes.

E-biznes - historia rozwoju

Początki działań, które obecnie określa się jako e-biznes, związane są z wykorzystaniem komputerów w gospodarce. Dostęp do technologii informatycznych pozwolił prywatnym przedsiębiorcom w latach 60. dwudziestego wieku na wprowadzenie usprawnień oszczędzających ich czas i pieniądze. Na optymalizację pracy pozwoliła metoda EDI (Electronic Data Interchange), czyli elektroniczna wymiana dokumentów. Pierwszymi firmami korzystającymi z dobrodziejstw EDI stały się banki amerykańskie, wprowadzając system ERMA (Electronic Recording Machine Accounting). Korzyści takiego rozwiązania okazały się bardzo praktyczne - dzięki udoskonaleniom technicznym tę samą pracę mogła wykonać ponad pięć razy mniejsza liczba pracowników niż dotychczas.

W latach 70. i 80. nastąpił rozwój systemów elektronicznych i zaczęły być wykorzystywane do wymiany dokumentów pomiędzy odrębnymi podmiotami handlowymi - kontrahentami powiązanymi zależnościami biznesowymi.

W tym ujęciu e-biznes związany jest z rozpowszechnianiem technologii informatycznych dla celów komercyjnych, co z kolei możliwe się stało dzięki wykorzystaniu komputerów w organizacjach biznesowych. Jednak samo pojęcie e-biznesu zostało po raz pierwszy użyte przez firmę IBM w 1995 roku. Termin ten pochodzi od angielskiego słowa e-business i najprościej mówiąc, oznacza biznes elektroniczny (electronic business).

Czym jest e-biznes współcześnie?

Trudność z precyzyjnym określeniem pojęcia e-biznes jest taka, że jego znaczenie - wraz z dynamicznym rozwojem technologii teleinformatycznych - ulega ciągłym zmianom. Badacze i praktycy próbują nadążyć za rzeczywistością, dlatego powstają rozmaite definicje tego terminu.

Wiemy już, że początki biznesu elektronicznego związane są z elektroniczną wymianą dokumentów. Natomiast guru marketingu Philip Kotler pisze o ewolucji pojęcia e-biznesu w związku z rozwojem internetu. Uszczegóławia opis tego zjawiska, podając - według niego - lepiej go określające poszczególne elementy biznesu internetowego. Pisze o e-handlu jako możliwości sprzedaży poprzez handlowe platformy internetowe (np. typu Amazon.com). Z kolei e-zakupy mają dotyczyć tego, co oferują współcześnie sklepy internetowe, czyli możliwości dokonywania zakupów od rozmaitych dostawców w sieci. W Polsce terminem opisującym ten rodzaj handlu jest po prostu e-commerce.

P. Kotler z kolei e-marketing odnosi do firm, które zarówno sprzedają przez internet, jak i promują swoje produkty tą drogą. Inne podane przez niego przykłady aktywności "elektronicznej" to e-finanse, e-szkolenia czy e-usługi. Niezależnie od przytoczonych tu przykładów, można je mnożyć, rozszerzając na każdą aktywność, z którą mamy na co dzień do czynienia, wymieniając jeszcze takie jak: e-sklep, e-gospodarka, e-aukcja, e-księgowość, e-dziennik, e-uczelnia, e-szkoła itd., itp.

W literaturze branżowej spotyka się także inne ujęcie opisujące e-biznes jako rodzaj bądź odmianę biznesu elektronicznego. Jednak ze względów praktycznych taki podział współcześnie nie posiada racji bytu. Obecnie każdy rodzaj aktywności związanej z przedrostkiem "e" powszechnie odbierany jest jako działalność w taki czy inny sposób związana z internetem. Ma to bardzo praktyczne podłoże. Po prostu dostęp do sieci internetowej w bardzo szybkim tempie staje się powszechny. Według danych Gemius w ciągu 10 lat liczba użytkowników internetu w Polsce wzrosła o 15,27 mln osób (z 9,55 mln w 2005 r. do 24,82 mln w 2015 r.).

Zmiany w liczebności internautów w ciągu 10 lat wyglądają następująco: 

Pochodzenie danych: Megapanel PBI/Gemius realizowany przez firmę Gemius na zlecenie Polskie Badania Internetu. Internauci w wieku 7+.

Inne badanie Gemius (raport "E-commerce w Polsce 2016") z kolei podaje, że 47% polskich użytkowników sieci robi zakupy w e-sklepach.

Trudno się zatem dziwić, że internet staje się nieodłączną częścią codziennych aktywności i działań. W sieci kupujemy bilety do kina, artykuły spożywcze, ubrania, zabawki, meble, rowery, komputery, sprzęt elektroniczny, książki, sprzęt AGD i RTV itp. itd.

Sieć internetowa zastąpiła nam powszechną niegdyś encyklopedię w wydaniu drukowanym, dlatego kiedy szukamy informacji na dowolny temat, robimy to w internecie. Media społecznościowe, które coraz częściej zastępują lub są namiastką bezpośrednich kontaktów międzyludzkich, mogą istnieć wyłącznie dzięki funkcjonowaniu sieci internetowej. Czego się obecnie nie dotkniemy, jest najczęściej w jakiś sposób połączone z siecią lub dostępne tylko poprzez nią.

Rola internetu w świecie biznesu

Obecnie na świecie korzysta z internetu ponad 3,3 mld osób co przekłada się na ogromny potencjał biznesowy w szczególności dla e-handlu. Znaczna część firm właśnie za pomocą sieci internetowej buduje relacje z klientami. Za pomocą monitoringu możemy mieć stały wgląd do wystawianych opinii i komentarzy na temat naszej działalności. Dodatkowo istnieje możliwość wejścia w bezpośrednią interakcję z konsumentem, z której możemy uzyskać wiele cennych danych. Nie można zaprzeczyć, że Internet nieodwracalnie odmienił tradycyjną formę biznesu oraz stał się jego nieodłączną częścią.

Sieć internetowa wpłynęła na działalność firm w następujących obszarach:

• kontakt z klientem - Internet umożliwia szybki przepływ informacji, dzięki czemu kontakt osobisty z przedstawicielem firmy staje się zbędny. Dzięki wysoko rozwiniętym kanałom komunikacji w kilka chwil możemy uzyskać cenne dla nas informacje. Odległość między sprzedającym a kupującym po prostu przestała mieć znaczenie. 
• wiedza i przepływ informacji - łatwy dostęp do wiedzy i możliwość szybkiego przekazu informacji sprawia, że firmy mogą dużo sprawniej funkcjonować. Możliwości internetu mogą zostać odpowiednio wykorzystane tylko pod warunkiem umiejętnego posłużenia się dostępnymi narzędziami. Dzięki temu można znacznie zredukować koszty a uzyskana z monitoringu wiedza może być podstawą do prowadzenia skutecznych kampanii marketingowych. 
• sprzedaż bezpośrednia - dzięki sieci internetowej wiele firm mogło zrezygnować z dodatkowych pośredników, aby dotrzeć do określonej grupy odbiorców. Internet daje możliwości większej ekspansji i eliminacji wielu etapów dotarcia do klienta.
• marketing - Internet sprawił, że marketing na przestrzeni lat przeszedł totalną rewolucję. E-biznes, jak i handel tradycyjny, już dawno odkrył znaczenie tego obszaru działań i mocno wykorzystuje jego potencjał.

Działalność biznesowa przeniosła się do sieci i w dużej mierze jest od niej zależna albo opiera się tylko na niej. Z tego względu nie ma możliwości obecnie używania pojęcia e-biznes bez rozumienia tego terminu, jako przede wszystkim biznesu internetowego. W związku z tym kolejne cykle naszej Akademii E-biznesu będą poruszały temat prowadzenia firmy w internecie oraz metod na zarabianie w sieci.