Czas pracy, jak reguluje Kodeks pracy, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Okres rozliczeniowy przyjęty w danej firmie, stanowi ramy czasu pracy i to na jego podstawie, wyliczany jest wymiar czasu pracy pracownika oraz dokonuje się ustalenia, czy nie zostaną przekroczone normy czasu pracy.
Ile wynosi okres rozliczeniowy?
Co do zasady okres rozliczeniowy w firmie nie może przekraczać 4 miesięcy. Pracodawcy na ogół stosują następujące okresy rozliczeniowe:
- 1-miesięczne,
- 2-miesięczne,
- 3-miesięczne,
- 4-miesięczne,
- 12-miesięczne.
Okres rozliczeniowy określony w miesiącach, rozpoczyna się z początkiem pierwszego dnia i kończy się z upływem ostatniego dnia ostatniego miesiąca danego okresu rozliczeniowego. To, jaki okres rozliczeniowy będzie obowiązywał w danej firmie, ustala zakładowa organizacja związkowa. Jeśli natomiast firma nie posiada takiej organizacji, to sam pracodawca ustala okres rozliczeniowy i wskazuje go w regulaminie pracy lub jeśli nie tworzy regulaminu, to w obwieszczeniu.
Przykład 1.
Pracodawca posiada 3-miesięczny okres rozliczeniowy, w II kwartale 2024 roku wymiar czasu pracy wynosi:
kwiecień - 168 godzin
maj - 160 godzin
czerwiec - 160 godzin
Razem = 488 godzin
W tym wypadku w II kwartale pracodawca ma do rozdysponowania 488 godzin na jednego pracownika. Oczywiście liczba godzin zaplanowanych na dany miesiąc w harmonogramie, może być różna od tej nominalnej, jednak łącznie po przepracowanych 3 miesiącach, aby nie wykazano żadnych nadgodzin, pracownik powinien mieć przepracowane łącznie 488 godzin.
Czy można wydłużyć czas okresu rozliczeniowego?
Od 23 sierpnia 2013 roku, jak stanowi ustawa (z 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy kp oraz ustawy o związkach zawodowych), istnieje możliwość wydłużenia okresu rozliczeniowego, jednak nie dłużej niż do 12 miesięcy. Wydłużenie okresu musi być jednak podyktowane szczególnymi potrzebami pracodawcy, np. technicznymi lub organizacyjnymi. Dodatkowo nie może wpłynąć negatywnie na bezpieczeństwo oraz zdrowie pracowników.
Dzięki zapisom ustawy antykryzysowej pracodawcy mogą skorzystać z wydłużenia okresu rozliczeniowego czasu pracy do 12 miesięcy, Czyli gdy jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technologicznymi, lub dotyczącymi organizacji czasu pracy, pracodawca może wydłużyć obowiązujący w jego zakładzie pracy okres rozliczeniowy do 12 miesięcy. Możliwość ta dotyczy wszystkich systemów czasu pracy (art. 9 ust. 1 ustawy z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców.
Dłuższe okresy rozliczeniowe - swobodne planowanie czasu pracy
Bez wątpienia dłuższe okresy rozliczeniowe pozwalają pracodawcom na bardziej optymalne planowanie pracy. Istnieją bowiem zakłady pracy, gdzie np. w związku z warunkami atmosferycznymi, istnieją miesiące wzmożonej pracy, ale zaraz po nich okresy spowolnienia pracy lub tzw. “martwy sezon”. Pracodawca dzięki dłuższemu okresowi rozliczeniowemu może swobodnie dostosować czas pracy pracowników do tych zależności i uniknąć tym samym nadgodzin, co stanowi dla niego sporą oszczędność.
Najczęstsze pytania
Dlaczego warto wprowadzić 3 miesięczny okres rozliczeniowy czasu pracy?
Czy 3 miesięczny okres rozliczeniowy oznacza brak nadgodzin?
