Definicja kosztu uzyskania przychodu
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszty uzyskania przychodów uznaje się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Należy przy tym pamiętać, że zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów musi mieć przede wszystkim właściwe uzasadnienie. Każdy wydatek należy ocenić nie tylko z perspektywy powyższych paragrafów ale także pod kątem celowości i racjonalności ekonomicznej.
Likwidacja środka trwałego w kosztach
Wspomniany powyżej art. 23 updof zawierający katalog wydatków, których nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów wskazuje, że nie uważa się za koszty podatkowe strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Oznacza to zatem, że jeśli likwidacja danego środka trwałego następuje na skutek zmiany rodzaju działalności, to związane z tym straty (niezamortyzowana wartość środka trwałego) nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Jeśli więc likwidacja środka trwałego nie jest związana ze zmianą działalności, a wynika z innych przyczyn np. rozszerzenie zakresu działalności, wytworzenie nowego środka trwałego etc. to nieumorzona część likwidowanego środka trwałego może zostać zaliczona do kosztów. Świadczy o tym między innymi interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16.09.2011 (IBPBI/2/423-718/11/AK) oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29.10.2009 (IPPB1/415-684/09-2/AM). W obu przypadkach organy podatkowe orzekły, iż możliwym jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości likwidowanego środka trwałego. Likwidacja tych składników majątku nastąpiła bowiem, nie z powodu zmiany rodzaju działalności, ale ze względów ekonomicznych, bądź chęci poszerzania zakresu działalności, ponadto uzasadniony był cel poniesienia wydatków - osiągnięcie, zachowanie bądź zabezpieczenie źródła przychodów.
Reasumując, fakt czy nieumorzona wartość środka trwałego może zostać zaliczona do kosztów należy rozstrzygać przez pryzmat przyczyny jego likwidacji. To od motywu likwidacji zależy sposób rozliczenia kosztów, a tym samym możliwość uznania ich za koszty podatkowe.
Jeśli zatem zarówno powód likwidacji, jak i wszelkie dotyczące go przesłanki, spełniają warunki art. 22 updof nieumorzoną wartość środka trwałego można co do zasady zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodów.
Jak zatem należy ująć w kosztach stratę z likwidacji nie w pełni zamortyzowanego środka trwałego? Otóż, koszty niezwiązane bezpośrednio z działalnością gospodarczą należy ujmować jednorazowo w dacie ich poniesienia. Likwidacja środka trwałego jest zdarzeniem pośrednio związanym z działalnością, stąd też nieumorzona wartość likwidowanego składnika majątku stanowić będzie koszt uzyskania przychodów potrącony w dacie poniesienia (dacie likwidacji). Koszt ten zatem zostanie ujęty jednorazowo, w kwocie odpowiadającej niezamortyzowanej wartości składnika majątku.
