Nasi pracownicy niezwykle często wyjeżdżają w podróże służbowe. Postanowiliśmy im wykupić ubezpieczenie, które dotyczyć będzie kosztów leczenia za granicą w przypadku choroby powstałej podczas podróży zagranicznej, a także ubezpieczenie kosztów transportu zwłok do kraju w razie zgonu pracownika za granicą. Czy ubezpieczenie pracownika w podróży służbowej będzie stanowiło dla niego przychód?
Janusz, Szczecin
Ubezpieczenie pracownika w podróży służbowej nie będzie powodowało powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Przez nieodpłatne świadczenie należy zatem rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tych osób, mające konkretny wymiar finansowy.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż z tytułu zagranicznej podróży służbowej swoich pracowników, zamierza Pan wykupić indywidualne polisy ubezpieczeniowe dla pracowników oraz wykupienie ogólnej polisy ubezpieczeniowej, której będzie właścicielem i jedynym podmiotem wskazanym jako uprawniony do otrzymania całego świadczenia ubezpieczeniowego.
Planowane jest, aby zakres ubezpieczenia obejmował ubezpieczenie kosztów leczenia za granicą w przypadku choroby powstałej podczas podróży zagranicznej, jak również ubezpieczenie kosztów transportu zwłok do kraju w razie zgonu pracownika za granicą.
Ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13. TK uznał, że nieodpłatnymi świadczeniami są wyłącznie przysporzenia majątkowe o indywidualnie określonej wartości, otrzymane przez pracownika. Dopiero wtedy po stronie zatrudnionego powstaje przychód, który podlega opodatkowaniu. Zdaniem Trybunału to, czy pracownik uzyskał dochód, zależy natomiast od tego, czy skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę w pełni dobrowolnie i czy leżało to w jego interesie; gdyby świadczenia ze strony pracodawcy nie było, to pracownik musiałby sam ponieść wydatek.
W konsekwencji Trybunał uznał, że przychodem pracownika mogą być tylko świadczenia, które:
- zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie);
- zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i
- przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, a korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich).
Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż równowartość wydatków na pokrycie kosztów wykupienia polisy ubezpieczeniowej nie będzie stanowiła przychodów dla pracownika odbywającego podróż służbową.
Stanowisko takie potwierdza także orzecznictwo sądowe, czego przykładem może być wyrok NSA z 30 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3295/12, gdzie skład orzekający potwierdził, iż świadczenie polegające na wykupieniu przez pracodawcę polisy ubezpieczeniowej na czas zagranicznej podróży służbowej pracowników nie stanowi u nich przychodu. Taka polisa chroni bowiem pracodawcę, wobec którego pracownikom przysługiwałoby roszczenie odszkodowawcze. Niezasadne jest więc twierdzenie, że pracownicy uzyskali korzyść majątkową.
