Pracodawca może udzielić osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę urlop wychowawczy. Jednak, czy każdy pracownik może z niego skorzystać? W jakim wymiarze przysługuje ten urlop? Czy pracodawca musi wykazywać taką osobę na deklaracjach rozliczeniowych do ZUS? Odpowiadamy poniżej.
Kto może skorzystać z urlopu wychowawczego?
Urlop wychowawczy może zostać udzielony zarówno matce, jak i ojcu, którzy chcą sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem. Warunkiem udzielenia pracownikowi tego urlopu jest posiadanie przez niego co najmniej 6-miesięcznego stażu zatrudnienia. Przy czym warto podkreślić, że do stażu wliczają się również poprzednie okresy zatrudniania.
Wymiar urlopu wychowawczego
Urlop wychowawczy przysługuje w wymiarze 36 miesięcy (przy czym co najmniej 1 mieisąc musi wykorzystać drugi z rodziców dziecka), jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 6. roku życia. Istotne jest również, że jeden rodzic nie może wykorzystać całych 3 lat urlopu. Każdy rodzic ma wyłączne prawo do wykorzystania co najmniej jednego miesiąca urlopu wychowawczego i nie może go przenieść na drugiego rodzica.
Urlop wychowawczy - wykazanie pracownika na deklaracji ZUS
Co ważne, okres urlopu wychowawczego to okres przerwy w opłacaniu za niego pracowniczych składek ubezpieczeniowych. Sytuację taką należy uwzględnić w raporcie ZUS RSA, wykazując pracownika z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 oraz podając kod świadczenia/przerwy. Do dyspozycji są w tym wypadku dwa kody - to, który z nich będzie właściwy dla danego pracownika, zależy od rodzaju urlopu wychowawczego udzielonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy:
- kod 121 - urlop wychowawczy udzielony na podstawie art. 186 § 2 - udzielany pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.
- kod 122 - urlop wychowawczy udzielony na podstawie art. 186 § 3 - udzielany pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy, w wymiarze do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika.
Ubezpieczenia podczas urlopu wychowawczego
Warto zaznaczyć, iż pracownik przebywający na urlopie wychowawczym podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom:
- emerytalnemu i rentowym - jeżeli nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innych tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych,
- zdrowotnemu - jeżeli nie ma innego tytułu do tego ubezpieczenia.
