VAT marża przy imporcie samochodów używanych - czy można skorzystać?

Sprzedaż używanych pojazdów na podstawie procedury VAT-marża może okazać się bardzo korzystna pod względem podatkowym. Trzeba jednak mieć na uwadze, że zastosowanie wspomnianej procedury odbywa się wyłącznie przy założeniu spełnienia wszystkich warunków ustawowych. W naszym artykule zastanowimy się, czy można zastosować procedurę VAT marża przy imporcie samochodów używanych?

Na czym polega procedura VAT-marża?

Nie uzyskamy odpowiedzi na przedstawiony problem bez przybliżenia zasad i warunków stosowania VAT-marży.

Przede wszystkim wskazać należy, że jest to szczególna procedura opisana w ustawie VAT.

Jak stanowi jej art. 120 ust. 4, w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku.

Przez kwotę sprzedaży rozumie się całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7 (art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy).

Natomiast przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w pkt 5, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika (art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy).

Dla potrzeb stosowania szczególnej procedury w zakresie dostawy towarów używanych ustawodawca w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy określił, że przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1–3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

W ramach procedury VAT-marża możliwe jest zatem rozliczenie transakcji sprzedaży używanych samochodów. W takim przypadku podstawą opodatkowania nie jest kwota otrzymanego wynagrodzenia, ale jedynie różnica pomiędzy ceną sprzedaży a ceną zakupu (marża).

Takie rozwiązanie pozwala zatem podatnikom uwzględnić w rozliczeniu podatkowym wszelkie wydatki związane z zakupem samochodów używanych.

Kiedy można stosować procedurę VAT-marża?

Opodatkowanie w systemie marży jest ograniczone do pewnej kategorii towarów używanych, oraz istotne jest przy tym, od kogo zostały one nabyte.

Stosownie do art. 120 ust. 10 ustawy przepisy dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
2. podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
3. podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;
4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
5. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca ma dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Jak widać z przedstawionych regulacji, ta szczególna procedura dotyczy wyłącznie dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od określonej kategorii podmiotów. 

Ponadto należy podkreślić, że zastosowanie VAT-marży będzie dopuszczalne wyłącznie w przypadku nabycia towarów używanych w celu dalszej odsprzedaży, przy czym nabycie to musi być nieopodatkowane z uwagi na status sprzedającego.

VAT marża przy imporcie samochodów używanych

Na podstawie art. 2 pkt 7 ustawy VAT przez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej.

Na importerze spoczywa obowiązek rozliczenia podatku należnego z tytułu dokonania tej czynności (art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT).

W rezultacie czynność importu towarów używanych nie jest przypadkiem nieopodatkowanym. Ponadto nie jest to okoliczność wymieniona w art. 120 ust. 10 ustawy VAT, a jak wskazaliśmy, katalog ten ma charakter zamknięty, w związku z czym nie można rozszerzać jego zakresu.

Ustawodawca nie wymienił w art. 120 ust. 10 ustawy VAT importu towarów używanych jako dopuszczalnego sposobu nabycia towarów używanych w celu dalszej odsprzedaży.

W szczególności należy wskazać na wyrok TSUE z 3 marca 2011 roku w sprawie C-203/10, w którym stwierdził, że procedura marży nie ma zastosowania do dostaw dotyczących takich towarów, jakie są przedmiotem niniejszej sprawy, które zostały osobiście zaimportowane do Unii przez podatnika-pośrednika na podstawie zasad ogólnych VAT. 

Stanowisko to w pełni popierają również polskie organy podatkowe, czego przykładem może być treść interpretacji Dyrektora KIS z 20 marca 2019 roku (nr 0114-KDIP1-3.4012.38.2019.1.MT), gdzie organ podatkowy jednoznacznie wskazał, że do sprzedaży samochodów używanych na terytorium Polski sprowadzonych z USA podatnik nie będzie mógł zastosować procedury szczególnej VAT-marża, o której mowa w art. 120 ust. 4 ustawy o VAT.

Powyższe oznacza, że zastosowanie procedury VAT marża przy imporcie samochodów używanych nie jest możliwe.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie ma znaczenia, do którego kraju UE samochód zostanie zaimportowany. Również w sytuacji, gdy import odbędzie się na terenie innego państwa członkowskiego, podatnik nie ma prawa do zastosowania procedury VAT-marża. Potwierdza to treść interpretacji Dyrektora KIS z 24 czerwca 2020 roku (nr 0114-KDIP1-3.4012.193.2020.3.MT).

Przedsiębiorcy dokonujący importu używanych samochodów na teren UE z myślą o ich dalszej odsprzedaży muszą mieć świadomość, że w takim przypadku wykluczona jest opcja opodatkowania odpłatnego zbycia na podstawie procedury VAT-marża. Rozliczenie podatku VAT może nastąpić wyłącznie na zasadach ogólnych.