Często zdarza się, że właściciele małych i średnich przedsiębiorstw nie zdają sobie sprawy z obowiązków narzuconych przez przepisy, które muszą wypełniać względem urzędu skarbowego. Prowadzi to do nieprzyjemnych sytuacji, kiedy nagle okazuje się, że nie dopełnili pewnych czynności i muszą się wytłumaczyć przed fiskusem.
Czynny żal
Podczas prowadzenia działalności gospodarczej nietrudno o popełnienie wykroczenia bądź przestępstwa skarbowego, jednak nie zawsze musi się to wiązać z karą. Gdy przedsiębiorca zda sobie sprawę, że popełnił czyn zabroniony, ale nie był tego świadom w momencie jego popełniania, kodeks karny skarbowy przewiduje ratunek - jest nim instytucja czynnego żalu.
Czynny żal polega na złożeniu dobrowolnego oświadczenia, w którym podatnik przyznaje się do niedozwolonego czynu wraz z wyjaśnieniem okoliczności jego popełnienia. Należy podać również osoby mające udział w zdarzeniu - współsprawców. W zamian za to, o ile urząd skarbowy sam w pierwszej kolejności nie wykrył popełnienia czynu zabronionego, podatnik otrzymuje gwarancję, że nie zostanie ukarany.
Jak odróżnić wykroczenie skarbowe od przestępstwa skarbowego?
Wykroczeniem jest taki czyn zabroniony, za który przewidywana grzywna jest wyrażona kwotowo. Natomiast za przestępstwo skarbowe uznaje się niezapłacone zobowiązania w wysokości lub przewyższające pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia z okresu popełnienia przestępstwa.
Przykład 1. Minimalne wynagrodzenie w 2015 roku wynosi 1750 zł. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca zobowiązany był zapłacić fiskusowi kwotę 8750 zł i więcej, a tego nie zrobił - popełnił przestępstwo skarbowe. |
Najczęściej spotykanym rodzajem popełnianych wykroczeń skarbowych jest niezłożenie deklaracji w terminie lub nieuiszczenie, bądź zmniejszenie należnego podatku.
Warunki rozpatrzenia czynnego żalu
Uznanie czynnego żalu może nastąpić jedynie wtedy, gdy przedsiębiorca ureguluje zaległe obowiązki, np. złoży deklarację, bądź opłaci należności względem urzędu skarbowego.
Jeżeli czynny żal zostanie złożony w sytuacji, w której organ ścigania posiada już informację o popełnionym wykroczeniu lub przestępstwie oraz gdy rozpoczął już czynności związane z ujawnieniem czynu zabronionego - samooskarżenie nie zostanie uznane. Podobnie w sytuacji, kiedy złoży je osoba kierująca grupą odpowiedzialną za popełnienie wykroczenia, która została stworzona na potrzeby jego dokonania. Wyjątek stanowi złożenie czynnego żalu przez całą grupę.
Czynny żal nie zawsze konieczny
Istnieją sytuacje, w których nie ma konieczności składania czynnego żalu. Dzieje się tak w przypadku, kiedy dochodzi do złożenia korekty deklaracji (np. VAT, PIT, PCC), w której na przykład zaniżono kwotę podatku należnego. Takie działanie automatycznie nie podlega dodatkowemu ukaraniu podatnika poza naliczeniem odsetek za zwłokę.
