Członkowie rodzin, bliższa i dalsza rodzina przekazuje pomiędzy sobą środki pieniężne w drodze darowizny. Czasem są one darowane w formie jednorazowego przelewu, czasem są podzielone na dwie, trzy lub więcej części bądź wypłacane w ratach. Jak w takiej sytuacji powinien zachować się podatnik, aby prawidłowo i we właściwym momencie opodatkować otrzymaną darowiznę? Sprawdź, czy darowizna przekazana w ratach wiąże się z ulgami podatkowymi!
Darowizna przekazana w ratach a zwolnienia i ulgi podatkowe
Ojciec zawarł z synem umowę darowizny, która przybrała formę aktu notarialnego. Kwota darowizny opiewa na 52.000 zł i zgodnie z aktem notarialnym będzie od marca 2018 r. przelewana na konto bankowe syna w 15 częściach o takiej samej wysokości do 10 dnia każdego miesiąca. Ojciec będzie dysponował potwierdzeniami przelewu wszystkich części w postaci dokumentu elektronicznego wygenerowanego z portalu bankowego. Syn, który otrzymuje co miesiąc część darowizny zastanawia się czy przekazywana w częściach kwota darowizny będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania?
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż obowiązek zgłoszenia otrzymania darowizny do właściwego urzędu skarbowego nie dotyczy sytuacji, w której nabycie darowizny następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Ponadto zwalnia się od podatku od spadków i darowizn otrzymanie przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (a więc większość rodziny należącej do 1 grupy podatkowej) darowizny w postaci środków pieniężnych w przypadku, gdy ich łączna kwota nabyta od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości środków pieniężnych ostatnio nabytych, przekroczyła kwotę wolną 9.637 zł jeżeli obdarowany udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
W tym przypadku obdarowany syn nie jest zobowiązany zgłosić otrzymaną darowiznę do urzędu skarbowego z uwagi na zachowanie aktu notarialnego jak również dysponowanie potwierdzeniami bankowymi otrzymywania w częściach darowizny. Obdarowany syn będzie także zwolniony z opodatkowania otrzymywanej darowizny podatkiem od spadków i darowizn.
Darowizna przekazana w ratach - pierwsza rata przed zawiązaniem umowy
Podatniczka spisała 7 marca 2018 r. u notariusza z rodzicami (wspólność majątkowa) umowę darowizny w formie aktu notarialnego. Umowa przewiduje, iż będzie ona otrzymywała od nich przez 2 lata co miesiąc do 12 dnia każdego miesiąca ratę darowizny w postaci środków pieniężnych opiewających na 66.000 zł. Raty będą dokonywane przelewem bankowym na osobiste konto podatniczki. Takie rozwiązanie jest konieczne z uwagi na to, że ojca podatniczki nie było stać na przekazanie takiej sumy darowizny w sposób jednorazowy. Podatniczka otrzymała już dwie raty każda po 2.750 zł odpowiednio 12 kwietnia oraz 11 maja 2018 r. jednakże otrzymała także 2 marca 2018 r. kwotę 2.750 zł. Rodzice podatniczki przekazywali już jej w ciągu 5 lat środki pieniężne w drodze darowizny w kwocie 24.000 zł. Darowizna przekazana w ratach była zgłaszana do właściwego urzędu skarbowego. Podatniczka w omawianej sytuacji zastanawia się na obowiązkiem zgłoszenia jak i skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania.
Obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Ponadto należy zaznaczyć, iż jeżeli nabycia środków pieniężnych następuje w ratach, wówczas obowiązek opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn powstaje z dniem nabycie każdej raty.
Jeżeli nabywcą środków pieniężnych w drodze darowizny jest podatnik z 1 grupy podatkowej czyli małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie to opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł.
W związku z powyższym w tej sytuacji podatniczka będzie mogła zastosować preferencje podatkowe z uwagi na spełnienie poniższych warunków, tzn:
-
umowa darowizny została spisana w formie aktu notarialnego,
-
obdarowana będzie dysponować potwierdzeniami bankowymi otrzymania każdej kolejnej raty.
Należy jednak podkreślić, iż w przypadku niespełnienia powyższych przesłanek podatniczka byłaby zobligowana do opodatkowania otrzymanej darowizny na ogólnych zasadach przewidzianych dla 1 grupy podatkowej.
W tym wypadku, gdy obdarowany otrzymuje darowiznę w postaci środków pieniężnych więcej niż jeden raz to nabywca darowizny:
-
sumuje wartość darowizn otrzymanych od jednej i tej samej osoby w okresie 5 lat przed rokiem otrzymania kolejnej darowizny,
-
sumuje otrzymaną w roku następnym po ww. 5 roku ostatnią darowiznę lub darowizny i dodaje do łącznej sumy darowizn z punktu
- oraz oblicza podatek od łącznej sumy otrzymanej darowizny (w ciągu ostatnich 5 lat i w roku bieżącym) przy czym od otrzymanej wielkości podatku odlicza uprzednio zapłacone podatki. Niestety jeżeli nawet wyniknie nadwyżka podatku to nie podlega ona do zwrotu podatnikowi czy też rozliczeniu na poczet kolejnych zobowiązań podatkowych.
Powyższe należy uzupełnić o kwestię otrzymania 2 marca 2018 r. jednej raty w kwocie 2.750 zł przed zawarciem aktu notarialnego w związku z przekazaniem darowizny. Z uwagi, że rata ta wpłynęła jeszcze przed spisaniem ww. dokumentu podatniczka chcąc skorzystać ze zwolnienia dokonać zgłoszenia tej raty do właściwego urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2.
