CIT estoński jako wybór nowej dostępnej dla spółek kapitałowych formy opodatkowania jak każda nowość podatkowa wzbudza wiele wątpliwości i pytań. Przede wszystkim przedsiębiorcy, ale i księgowi, chcą znać korzyści i zagrożenia, by odpowiedzieć sobie na pytanie: czy to się opłaca? Przyjrzyjmy się zatem podstawowym zagadnieniom, które mogą pomóc w tej ocenie.
Główny cel estońskiego CIT-u – brak podatku na bieżąco
Odroczenie zapłaty podatku, a niekiedy nawet jego uniknięcie, to główna korzyść z wprowadzenia ryczałtu od dochodów spółek, czyli CIT-u estońskiego. Podatek w przypadku wyboru ryczałtu od dochodów spółek, czyli estońskiego CIT-u, uiszczany jest dopiero wtedy, gdy wypłaca się zysk, co najczęściej występuje w formie dywidendy. W praktyce zatem zanim nie nastąpi wypłata dywidendy, nie ma co do zasady konieczności opłacania bieżących zaliczek na podatek.
Niższa niż tradycyjna efektywna stawka podatku
Wybierając CIT estoński, zyskać można na oprocentowaniu podatku. Efektywna stawka podatku pokazuje, ile oszczędza przedsiębiorca na CIT estońskim. U małego podatnika oszczędność na podatku to ponad 6%, a u dużego oszczędność wynosi prawie 10%:
Tytuł zobowiązania | Tradycyjne opodatkowanie | CIT estoński | ||
Mały podatnik | Duży podatnik | Mały podatnik | Duży podatnik | |
CIT | 9% | 19% | 10% | 20% |
Podatek PIT od dywidendy | 19% | 19% | 10% | 5% |
Łączna, efektywna stopa podatku | 26,29% | 34,39% | 20% | 25% |
Sprawdźmy, z czego wynikają te różnice na efektywnej stopie podatku.
Stawka podatku CIT-u estońskiego
Sama stawka podatku CIT jest wyższa o 1% od stawek podatku w ujęciu tradycyjnym. To jednak nie przesądza o wysokości ostatecznego obciążenia podatkowego. Ważne bowiem jest jeszcze:
1) co się wlicza w podstawę opodatkowania oraz
2) jak opodatkowana jest wypłata zysku
– dopiero wówczas znamy ostateczne obciążenie, jakie ponoszą wspólnicy spółki.
Przykład 1.
Zysk netto w spółce XYZ będącej małym podatnikiem wyniósł 1 mln zł, a spółka w całości przeznaczyła go na wypłatę dywidendy. Ile wyniesie podatek CIT od dywidendy?
Tradycyjne opodatkowanie:
1 000 000 zł x 9% = 90 000 zł
CIT estoński:
1 000 000 zł x 10% = 100 000 zł
Przykład 2.
Zysk netto w spółce ABC będącej dużym podatnikiem wyniósł 1 mln zł, a spółka w całości przeznaczyła go na wypłatę dywidendy. Ile wyniesie podatek CIT?
Tradycyjne opodatkowanie:
1 000 000 zł x 19% = 190 000 zł
CIT estoński:
1 000 000 zł x 20% = 200 000 zł
Brak podatkowych limitów kosztów na CIT estońskim – opłaca się mieć drogie samochody
Podstawa opodatkowania przy tradycyjnym CIT a CIT estońskim będzie się różnić. Przy tradycyjnym CIT spółka skupia się na zasadach podatkowych ujmowania przychodów i kosztów, stąd np. przy drogich samochodach do kosztów obniżających dochód do opodatkowania tradycyjnym CIT-em stosuje się limity 150 tys. zł (odpowiednio 225 tys. zł dla samochodów elektrycznych). Przy CIT estońskim nie stosujemy podziału na ewidencję podatkową a bilansową. Oznacza to, że jeżeli pojazd jest wykorzystywany wyłącznie w działalności, to nawet gdy jego wartość przekroczy 150 tys. zł (odpowiednio 225 tys. zł), to w całości wpływać będzie na obniżenie podstawy opodatkowania CIT-em estońskim.
Stawka podatku – wypłata dywidendy z obniżonym podatkiem
W zakresie podatku od dywidendy widoczna będzie duża różnica między tradycyjnym opodatkowaniem a opodatkowaniem przy CIT estońskim. Wypłata z zysku na rzecz wspólników podlega opodatkowaniu podatkiem PIT w wysokości 19% (zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych). Mimo że stawka podatku przy wypłatach dywidendy na CIT estońskim jest taka sama, czyli 19%, to podatek ten podlega obniżeniu o:
90% zapłaconego wcześniej CIT (czyli tych 10%) – u małych podatników i rozpoczynających działalność;
70% zapłaconego CIT (czyli tych 20%) u dużych podatników.
Przykład 3.
Zysk netto w spółce XYZ będącej małym podatnikiem wyniósł 1 mln zł, a spółka w całości przeznaczyła go na wypłatę dywidendy. Ile wyniesie podatek PIT od dywidendy?
Tradycyjne opodatkowanie:
Dla celów wypłaty dywidendy przy tradycyjnym CIT pozostaje 910 000 zł (zysk netto – zapłacony podatek CIT, czyli 1 000 000 zł – 90 000 zł).
PIT od dywidendy: 910 000 zł x 19% = 172 900 zł
CIT estoński:
Dla celów wypłaty dywidendy przy CIT estońskim do wypłaty jest cały zysk netto 1 000 000 zł.
PIT od dywidendy: (1 000 000 zł x 19%) – (90% x 100 000 zł) = 100 000 zł
Spółka, będąc na opodatkowaniu estońskim CIT-em, oszczędza więc na podatku z tytułu dywidendy aż 72 900 zł (a ostatecznie po odjęciu różnicy na samym CIT estońskim 62 900 zł).
Przykład 4.
Zysk netto w spółce ABC będącej dużym podatnikiem wyniósł 1 mln zł, a spółka w całości przeznaczyła go na wypłatę dywidendy. Ile wyniesie podatek PIT od dywidendy?
Tradycyjne opodatkowanie:
Dla celów wypłaty dywidendy przy tradycyjnym CIT pozostaje 810 000 zł (zysk netto – zapłacony podatek CIT, czyli 1 000 000 zł – 190 000 zł).
PIT od dywidendy: 810 000 zł x 19% = 153 900 zł
CIT estoński:
Dla celów wypłaty dywidendy przy CIT estońskim do wypłaty jest cały zysk netto 1 000 000 zł.
PIT od dywidendy: (1 000 000 zł x 19%) – (70% x 200 000 zł) = 50 000 zł
Spółka, będąc na opodatkowaniu estońskim CIT-em, oszczędza więc na podatku z tytułu dywidendy aż 103 900 zł (a ostatecznie po odjęciu różnicy na samym CIT estońskim 93 900 zł).
Uproszczenie formalności podatkowych – brak konieczności prowadzenia ewidencji podatkowej
Wybór estońskiego CIT-u powoduje, że spółka nie musi prowadzić ewidencji podatkowej. Oznacza to, że nie muszą być dokonywane odrębne wyliczenia, a co za tym idzie – spółka nie musi zajmować się budowaniem analityk dla wydzielania kont podatkowych i bilansowych. Brak konieczności zapłaty podatku od bieżącego zysku potwierdza uproszczenie formalności, pozostaje bowiem do prowadzenia jedynie księgowość rachunkowa, a nie jak przy tradycyjnym CIT – konieczność równoległego prowadzenia ewidencji podatkowej i rachunkowej.
Brak dodatkowej składki zdrowotnej na CIT estońskim
Kolejną kwestią, jakiej warto się przyjrzeć, jest składka zdrowotna, która po zmianach przepisów stanowi – szczególnie u podatników prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze – dodatkowe obciążenie podatkowe, mimo że nie jest wprost nazywana podatkiem.
Remanenty roczne – wpływ na wymiar składki zdrowotnej – niektórzy mogą się zdziwić!
Dla przypomnienia – w przypadku podatników prowadzących jednoosobową działalność na zasadach ogólnych składka zdrowotna wynosi 9% dochodu (odpowiednio 4,9% w przypadku podatników, którzy wybrali podatek liniowy). Oznacza to, że poza odprowadzeniem 12%/32% (+4% danina solidarnościowa, jeżeli przekroczono próg 1 mln) podatku PIT od dochodu dodatkowo odprowadza się składkę zdrowotną również liczoną od dochodu. Rok 2022 jest pierwszym, w którym ta zasada obowiązuje. Zdziwić się więc mogą przedsiębiorcy po zamknięciu roku 2022, u których wystąpią dodatnie różnice remanentowe, czyli te zwiększające dochód (zakupione, a niesprzedane do końca roku towary). Różnica ta powiększy dochód, a co za tym idzie – spowoduje konieczność odprowadzenia większej składki ZUS. Dla tych przedsiębiorców przechodzenie na ryczałt zwykle nie jest opłacalne, gdzie być może ZUS jest niższy, bo liczony nie od faktycznych przychodów, a według określonych sztywno przepisami przedziałów, ale za to nie pozwala on na ujęcie kosztów, które w przypadku firm handlowych są jednak znaczące.
Wypłata dywidendy bez składki zdrowotnej
CIT estoński w momencie wypłaty dywidendy nie wymaga dodatkowych obciążeń z tytułu ZUS. Wypłata dywidendy nie powoduje bowiem konieczności potrącania składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Niska bariera wejścia w CIT estoński
Wybór niektórych form opodatkowania czy też korzystania z niektórych ulg podatkowych obwarowany jest wieloma obostrzeniami, które ostatecznie stają się niejednokrotnie barierami wejścia nie do przeskoczenia. Zobaczmy, jak to wygląda w CIT estońskim.
Brak limitu przychodów
Aby wybrać CIT estoński, nie trzeba spełniać żadnego warunku co do wielkości przychodów czy dochodów. Dostępny jest on więc dla wszystkich – mikro, małych, średnich i dużych. Choć w początkowej wersji przepisów widniało ograniczenie do 100 mln – ostatecznie je zniesiono.
Tylko dwa warunki wejścia w CIT estoński
Przyglądając się warunkom wejścia w CIT estoński, w zasadzie wyróżniamy dwa główne:
prosta struktura firmy – wspólnikami mogą być jedynie osoby fizyczne, zatem wyklucza się wybór estońskiego CIT-u przy spółkach, w których wspólnikiem jest inna spółka;
konieczność utrzymania minimalnego poziomu zatrudnienia – docelowo są to 3 osoby, które muszą być zatrudnione w spółce na umowę o pracę lub na umowę zlecenie (tutaj przewiduje się jednak uproszczenia dla spółek rozpoczynających działalność/małych podatników, gdzie np. startujące firmy mają w zasadzie aż 4 lata na to, by ten zakładany limit osiągnąć).
