Estoński CIT to rozwiązanie wprowadzone w Polsce od 2021 roku. W 2022 roku ustawodawcy zdecydowali się na ograniczenie warunków do spełnienia pozwalających na skorzystanie z tej formy opodatkowania, w szczególności zlikwidowane zostało kryterium przychodowe. Po zmianach wprowadzonych w ramach Nowego Ładu coraz więcej przedsiębiorców korzysta lub rozważa w przyszłości opodatkowanie estońskim CIT. W dzisiejszym artykule wyjaśniamy, kiedy należy rozpoznać dochód z przekształcenia przy estońskim CIT.
Opodatkowanie estońskim CIT
Od 2021 roku w Polsce obowiązuje podatek dochodowy od osób prawnych w formie ryczałtu od dochodów spółek, nazywany także estońskim CIT lub podatkiem estońskim. Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w formie ryczałtu od dochodów spółek zostały zawarte w art. 28c-28t ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Firmy, które wybrały jako formę opodatkowania podatek dochodowy od osób prawnych w formie ryczałtu od dochodów spółek, nie opłacają miesięcznych i kwartalnych zaliczek na podatek. Stosowanie estońskiego CIT pozwala co do zasady na zapłatę podatku dochodowego od osób prawnych dopiero w momencie wypłaty zysków, nawet kilka lat po osiągnięciu przychodu. Warto mieć na uwadze, że wypłata zysków rozumiana jest szeroko. Jest to nie tylko formalna wypłata dywidendy, ale także wszelkie inne sytuacje identyczne w skutkach, kiedy celowo zyski wypłacane są w inny sposób. Estoński CIT to efektywne opodatkowanie dochodu wspólnika w wysokości 20% dla małych podatników i 25% dla pozostałych podatników.
Podatek dochodowy od osób prawnych w formie ryczałtu od dochodów spółek stanowi wsparcie dla firm ponoszących regularne nakłady inwestycyjne i minimalizuje formalności przy rozliczeniu podatków. Wszelkie rozliczenia i dokumentacja opierają się wyłącznie na zasadach określonych w przepisach o rachunkowości, brak rachunkowości podatkowej to w konsekwencji znaczne ograniczenie obowiązków. Przejście na estoński CIT jest dobrowolne. Aby to zrobić, należy złożyć zawiadomienie o wyborze tej formy opodatkowania do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Kiedy należy rozpoznać dochód z przekształcenia przy estońskim CIT?
Spółka z o.o. utworzona w wyniku przekształcenia, w tym przekształcenia osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą lub przekształcenia spółki, dla której pierwszy rok podatkowy po przekształceniu jest jednocześnie pierwszym rokiem opodatkowania w formie ryczałtu od dochodów spółek, ma obowiązek rozpoznania dochodu z przekształcenia.
Dochód z przekształcenia stanowi wówczas nadwyżka pomiędzy wartością poszczególnych składników majątku ustaloną zgodnie z przepisami o rachunkowości na dzień przekształcenia ponad ich wartością podatkową.
Zgodnie z art. 7aa ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnik, który wybrał opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek, jest obowiązany na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok opodatkowania tym ryczałtem sporządzić informację o przychodach, kosztach, dochodzie z przekształcenia oraz podatku należnym w związku z wyborem opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek. Na mocy art. 7aa ust. 2 pkt 3 w informacji tej wykazuje się dochód z przekształcenia w kwocie odpowiadającej sumie nadwyżek wartości poszczególnych składników majątku, ustalonych dla wyniku finansowego netto zgodnie z przepisami o rachunkowości, na dzień przekształcenia, ponad ich wartość podatkową ustaloną na ten dzień – w przypadku podatnika utworzonego w wyniku przekształcenia spółki, którego pierwszy rok podatkowy po przekształceniu jest jednocześnie pierwszym rokiem opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.
Zgodnie z art. 7aa ust. 8 powyższe regulacje stosuje się odpowiednio do podatnika utworzonego z przekształcenia w spółkę przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą albo spółki niebędącej osobą prawną.
Podsumowując, możemy stwierdzić, że jeżeli spółka z o.o. powstała w wyniku przekształcenia, w tym przekształcenia osoby fizycznej prowadzącej działalność lub przekształcenia spółki, wybierze opodatkowanie w formie ryczałtu od dochodów spółek w pierwszym roku podatkowym po przekształceniu, ma obowiązek rozpoznać dochód z przekształcenia i uiścić podatek z tego tytułu.
Przykład 1.
Spółka z o.o. powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą dokonała wyboru opodatkowania w formie ryczałtu od dochodów spółek. Estoński CIT jest stosowany w spółce utworzonej w wyniku przekształcenia, począwszy od pierwszego roku podatkowego po przekształceniu. Oznacza to, że spółka z o.o. jest zobowiązana do rozpoznania i opodatkowania dochodu z przekształcenia.
Podkreślamy, że spółka z o.o. powstała w wyniku przekształcenia ma obowiązek rozpoznać dochód z przekształcenia wyłącznie wówczas, gdy pierwszy rok podatkowy po przekształceniu jest równocześnie pierwszym rokiem stosowania estońskiego CIT. Jeżeli zatem spółka z o.o. utworzona w wyniku przekształcenia początkowo będzie korzystać z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na zasadach ogólnych, a w późniejszym czasie zmieni formę opodatkowania na ryczałt od dochodów spółek, to nie będzie miała obowiązku rozpoznania dochodu z przekształcenia, a tym samym zapłaty podatku z tytułu tego przekształcenia.
Trzeba mieć na uwadze, że wybór estońskiego CIT w trakcie roku podatkowego oznacza zakończenie dotychczasowego roku podatkowego podatnika i rozpoczęcie kolejnego roku podatkowego spółki.
„Jeżeli podatnik dokonał wyboru opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek przed upływem przyjętego roku podatkowego, zgodnie z art. 28j ust. 5, za pierwszy rok podatkowy opodatkowania ryczałtem uważa się okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca miesiąca przyjętego przez podatnika roku obrotowego”.
Przykład 2.
1 czerwca 2022 roku przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą dokonał przekształcenia w spółkę z o.o. Utworzona w wyniku przekształcenia spółka od 1 czerwca 2022 roku korzysta z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na zasadach ogólnych. Od 1 października 2022 roku spółka z o.o. zamierza zmienić formę opodatkowania na estoński CIT. Skutkiem zmiany formy opodatkowania na ryczałt od dochodów spółek jest zakończenie pierwszego roku podatkowego po przekształceniu i rozpoczęcie drugiego roku podatkowego spółki. Z uwagi na to, że estoński CIT nie jest stosowany w spółce z o.o. utworzonej w wyniku przekształcenia, począwszy od pierwszego roku podatkowego po przekształceniu, spółka z o.o. nie jest zatem zobowiązana do rozpoznania i opodatkowania dochodu z przekształcenia.
