Od kilku lat jestem zatrudniony na etat w firmie. Niedawno postanowiłem otworzyć własną działalność gospodarczą. Po przeanalizowaniu dostępnych form opodatkowania wydaje mi się, że najkorzystniejszym rozwiązaniem będzie dla mnie podatek liniowy ze względu na jego stałą, 19-procentową stawkę. Zastanawiam się jednak, czy fakt, że nadal będę pracować na etacie, nie wyklucza możliwości wyboru opodatkowania podatkiem liniowym w działalności gospodarczej? Czy mogę równocześnie pracować na umowie o pracę i rozliczać firmę liniowo? A jeśli tak, to czy są w tym zakresie jakieś dodatkowe ograniczenia lub obowiązki?
Ernest, Kłopotowo
Podatek liniowy to preferencyjna forma opodatkowania, w której podstawą opodatkowania są przychody pomniejszone o koszty ich uzyskania, a stawka podatku wynosi 19% niezależnie od wartości osiąganych dochodów. Przy czym opodatkowanie podatkiem liniowym dostępne jest dla podatników, którzy:
- prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą;
- nie świadczą usług na rzecz swojego obecnego lub byłego pracodawcy, które odpowiadają czynnościom wykonywanym dla niego w ramach stosunku pracy w tym samym roku podatkowym.
Zgodnie bowiem z art. 9a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania podatkiem liniowym, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym – w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do skorzystania z opcji jakim jest opodatkowanie podatkiem liniowym i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Czy osoba pracująca na etacie może wybrać podatek liniowy w działalności gospodarczej?
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę jednocześnie prowadziła działalność gospodarczą i opodatkowywała dochody z niej podatkiem liniowym. Przepisy nie uzależniają prawa do wyboru tej formy opodatkowania od faktu posiadania innego źródła przychodu, jakim jest umowa o pracę. Należy jednak pamiętać o ograniczeniu w zakresie stosowania jako formy opodatkowania podatku liniowego wynikającego z art. 9a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku formy opodatkowania dochodów osiąganych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej o braku możliwości wyboru podatku liniowego może decydować podjęcie współpracy z aktualnym bądź byłym pracodawcą. Nie oznacza to jednak, że jednoczesna praca na etacie i prowadzenie działalności gospodarczej wyklucza prawo przedsiębiorcy do opodatkowania podatkiem liniowym. Wszystko zależy od ewentualnej współpracy z aktualnym lub byłym pracodawcą w zakresie wykonywania obowiązków o tym samym charakterze co czynności wykonywane w ramach umowy o pracę.
Zatem, jeżeli usługi nie są świadczone na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, to przedsiębiorca, który jednocześnie pracuje na etacie, może wybrać podatek liniowy jako formę opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej. Natomiast w sytuacji, kiedy usługi będą jednak świadczone na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy i będą miały ten sam charakter co wykonywana na etacie praca, to automatycznie wyklucza to przedsiębiorcę z możliwości opodatkowania dochodów z działalności podatkiem liniowym (przepis ten odnosi się do tego samego roku podatkowego).
Przykład 1.
Pan Tomasz jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę jako programista w firmie informatycznej „TechSoft”, gdzie zajmuje się tworzeniem i utrzymywaniem oprogramowania dla klientów. W lutym 2025 roku postanowił dodatkowo założyć własną działalność gospodarczą w zakresie usług IT i wybrał formę opodatkowania podatkiem liniowym.
Przypadek I – działalność bez powiązań z pracodawcą
W ramach działalności gospodarczej pan Tomasz świadczy usługi programistyczne, ale wyłącznie dla innych podmiotów niż jego pracodawca „TechSoft”. W takim przypadku nie ma przeszkód, aby korzystał z podatku liniowego, mimo że jednocześnie jest zatrudniony w firmie „TechSoft” w ramach umowy o pracę. Dochody z działalności będą wówczas rozliczane według podatku liniowego, a wynagrodzenie z etatu według skali podatkowej.
Przypadek II – działalność i podjęcie współpracy z obecnym pracodawcą
Po kilku miesiącach pan Tomasz podpisał dodatkową umowę ze swoim pracodawcą firmą „TechSoft” na wykonanie w ramach swojej działalności usług o tym samym charakterze co te, które świadczy jako pracownik etatowy. Oznacza to, że w 2025 roku pan Tomasz nie może korzystać z podatku liniowego. Obowiązany jest do opodatkowania dochodów z działalności według skali podatkowej za cały 2025 rok, nawet jeśli wcześniej wybrał jako formę opodatkowania podatek liniowy. Podjęcie współpracy z aktualnym pracodawcą spowodowało, że utracił prawo do stosowania podatku liniowego jako formy opodatkowania dochodów osiąganych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Co więcej, w razie utraty prawa do stosowania podatku liniowego, podatnik jest zobowiązany nie tylko do skorygowania sposobu obliczania zaliczek według skali podatkowej od dochodu osiągniętego od początku roku, lecz także do zapłaty odsetek za zwłokę od zaległości, które powstały wskutek stosowania podatku liniowego, do którego przedsiębiorca utracił prawo.
Przypadek III – działalność i podjęcie współpracy z byłym pracodawcą
Po kilku miesiącach prowadzenia działalności gospodarczej pan Tomasz w czerwcu 2025 roku rozwiązał umowę o pracę z „TechSoft”. Od lipca 2025 roku podjął współpracę z tą firmą jako przedsiębiorca, wykonując usługi programistyczne odpowiadające czynnościom, które wykonywał na etacie w okresie od stycznia do czerwca 2025 roku. W takim przypadku pan Tomasz również nie może w 2025 roku korzystać z podatku liniowego. Wynika to z tego, że w tym samym roku podatkowym:
- wykonywał na etacie te same czynności (do czerwca),
- później świadczył je już jako przedsiębiorca (od lipca).
W tej sytuacji pan Tomasz jest zobowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Opodatkowanie podatkiem liniowym a usługi o odmiennym charakterze
Zwróćmy uwagę, że samo świadczenie usług na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy nie oznacza automatycznie utraty prawa do opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej podatkiem liniowym. Kluczowe znaczenie ma zakres wykonywanych usług. Przedsiębiorca może nadal stosować podatek liniowy, jeżeli usługi, które świadczy z tytułu swojej działalności gospodarczej dla obecnego (lub byłego) pracodawcy, nie pokrywają się z czynnościami, które wykonuje (lub wykonywał) jako pracownik w ramach umowy o pracę. Innymi słowy, dopuszczalne jest, aby przedsiębiorca świadczył usługi dla swojego obecnego lub byłego pracodawcy i jednocześnie rozliczał się podatkiem liniowym z działalności gospodarczej, pod warunkiem że zakres tych usług nie jest tożsamy z zakresem obowiązków wykonywanych przez niego jako pracownika na etacie.
Przykład 2.
Pan Andrzej pracuje na etacie w firmie transportowej „SpeedTrans” jako kierowca samochodu ciężarowego, zajmując się przewozem towarów na trasach krajowych i międzynarodowych. Po godzinach prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą jako serwisant komputerowy. W ramach tej działalności zajmuje się naprawą sprzętu komputerowego. Zdarza się, że na zlecenie „SpeedTrans” wykonuje dla swojego pracodawcy usługi związane z serwisem komputerów. Czy może rozliczać się z działalności podatkiem liniowym?
W tym przypadku nie ma żadnej zbieżności między czynnościami wykonywanymi przez pana Andrzeja w ramach umowy o pracę (prowadzenie pojazdów) a usługami świadczonymi w ramach działalności gospodarczej (serwis sprzętu komputerowego). Bez przeszkód może więc on stosować podatek liniowy, nawet wykonując usługi na rzecz obecnego pracodawcy, ponieważ usługi wykonywane w ramach działalności mają odmienny charakter od czynności, którewykonuje, pracując na etacie.
Praca na etacie i działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym
Prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym jednocześnie z pracą na etacie przy spełnieniu opisanych powyżej warunków jest jak najbardziej dopuszczalne. Należy jednak pamiętać, że prowadząc działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym i pracując na podstawie umowy o pracę, konieczne jest składanie dwóch oddzielnych rozliczeń rocznych. Na druku PIT-36L + załącznik PIT/B należy rozliczyć dochody z działalności gospodarczej, natomiast druk PIT-37 służyć będzie do rozliczenia dochodów z pracy na etacie. W praktyce oznacza to, że podatnik składa dwa osobne formularze PIT w terminie do 30 kwietnia następnego roku, każdy obejmujący inne źródło przychodów i inny sposób opodatkowania. Dochody z obu źródeł nie sumują się w jednym formularzu.
Opodatkowanie podatkiem liniowym w systemie wFirma
W systemie wFirma PIT-36L można wygenerować w zakładce START » PODATKI » DEKLARACJE ROCZNE » ROCZNA DEKLARACJA LINIOWEGO PODATKU DOCHODOWEGO (PIT-36L).
Szczegóły dotyczące generowania i wysyłki deklaracji rocznej z systemu wFirma znajdują się w artykule: Zeznania roczne przedsiębiorcy – jak sporządzić?
