Strata to nadwyżka kosztów nad przychodami. Wykazywana w działalności nie zawsze jest jednak oznaką problemów finansowych przedsiębiorcy. Zdarza się, że taki stan rzeczy wynika z realizowanych inwestycji i wskazuje na rozwój firmy. W 2023 roku rozliczenie straty w działalności odbywa się na zasadach które są korzystniejsze dla przedsiębiorców!
Rozliczenie straty od 2019 roku
Rozliczenie straty na starych zasadach możliwe jest w ciągu najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, po tym czasie ulega ona przedawnieniu. Dodatkowo w jednym roku przedsiębiorca miał prawo odliczyć maksymalnie 50% kwoty poniesionej straty.
Od 2020 roku stratę z działalności do 5 000 000 zł można rozliczać szybciej, oczywiście o ile pozwoli na to dochód przedsiębiorcy osiągany w kolejnych latach po jej wykazaniu. Oznacza to, że zmianie uległ przepis mówiący o tym, że w jednym roku podatkowym przedsiębiorca ma prawo do zmniejszenia podstawy opodatkowania co najwyżej o połowę straty z każdego roku.
O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, podatnik może:
1) obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
2) obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5.000.000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.
Od kiedy rozliczenie straty następuje zgodnie z nowymi przepisami?
Składając zeznanie roczne za 2018, a nawet 2019 rok podatnicy nie mogli przyspieszyć rozliczenia strat z lat ubiegłych. Dopiero w rozliczeniu rocznym składanym za 2020 rok przedsiębiorca, który wykazał stratę w roku 2019, mógł ją rozliczyć w całości, oczywiście o ile osiągnął wystarczająco wysoki dochód, pozwalający na zmniejszenie podstawy opodatkowania o pełną kwotę straty z 2019 roku. Wyjaśnijmy to na przykładach.
Przykład 1.
Pani Jolanta posiada własną działalność gospodarczą od 2017 roku. W początkowych latach (2017, 2018, 2019) z uwagi na spore inwestycje wykazywała ona straty:
- 14 000 zł w 2017 roku,
- 10 000 zł w 2018 roku,
- 12 000 zł w 2019 roku.
Dopiero w 2020 roku pani Jolanta osiągnęła zysk z działalności w kwocie 50 000 zł i może odliczyć straty z lat ubiegłych. W jakiej kwocie następuje rozliczenie straty z poszczególnych lat?
Straty z lat 2017 i 2018 rozliczane są na starych zasadach, co oznacza że pani Jolanta może zmniejszyć podstawę opodatkowania maksymalnie o ich połowę z każdego roku:
7000 zł + 5000 zł = 12 000 zł
Strata z 2019 roku rozliczana jest według nowych zasad, a zatem można odliczyć jednorazowo pełną kwotę 12 000 zł (spełniony został warunek dający możliwość odliczenia straty jednorazowo, ponieważ nie przekracza ona limitu 5 000 000 zł).
Sumaryczna kwota straty do odliczenia w 2020 roku w działalności pani Jolanty wynosi zatem:
12 000 zł + 12 000 zł = 24 000 zł
Przykład 2.
Pani Elżbieta prowadzi działalność gospodarczą od 2004 roku i co roku osiąga zysk, jednak w 2022 roku z uwagi na nieudane inwestycje po raz pierwszy wykazała stratę w kwocie 5 100 000 zł. W 2023 roku osiągnęła ona dochód w kwocie 6 000 000 zł. W jaki sposób pani Elżbieta możliwie najszybciej odliczy stratę za 2022 rok?
Z uwagi na to, że strata wykazana została w 2022 roku, to rozliczenie straty możliwe jest poprzez zastosowanie nowych zasad. Z uwagi na to, że przekracza limit 5 000 000 zł, pani Elżbieta w 2023 roku mogła odliczyć jednorazowo jedynie 5 000 000 zł. W kolejnych latach, o ile osiągnięty zostanie wystarczający dochód w działalności, będzie mogła odliczyć nadwyżkę straty z 2022 roku ponad kwotę 5 000 000 zł, czyli pozostałe nieodliczone 100 000 zł, ale z uwzględnieniem limitu, kwota obniżenia w którymkolwiek z kolejnych lat nie może bowiem przekroczyć 50% wysokości tej straty.
Trzeba pamiętać, że stratę z działalności przedsiębiorca może odliczyć w ciągu pięciu najbliższych kolejno po sobie następujących lat podatkowych.
Rozliczenie straty – ułatwienie dla podatników
Rozliczenie straty z lat ubiegłych zgodnie ze znowelizowanymi przepisami to niewątpliwie zmiany na lepsze. Co prawda nie została wydłużona liczba lat, w trakcie których przedsiębiorcy mogą rozliczyć straty z działalności wykazane w poprzednich latach, jednak nowe regulacje prawne zapewniają im większą elastyczność w tej kwestii. Osoby prowadzące działalność zyskują bowiem możliwość rozliczenia pełnej kwoty straty w ciągu jednego roku, o ile nie przekracza ona limitu 5 000 000 zł. Zachowana została także dowolność rozkładania odliczenia strat z lat ubiegłych na dowolne kwoty, pod warunkiem zachowania obowiązujących limitów.
Z racji tego, że stratę z lat ubiegłych można rozliczać w ramach tego samego źródła przychodu, nie ma znaczenia jaką formę opodatkowania stosuje podatnik. O ile nie ma możliwości poniesienia straty w przypadku opodatkowania ryczałtem (ponieważ podatek liczony jest wyłącznie od uzyskanego przychodu) to w przypadku gdy w latach wcześniejszych podatnik był opodatkowany skalą podatkową lub podatkiem liniowym i poniósł stratę może rozliczyć ją będąc na ryczałcie.
W tym celu należy ująć ją w zeznaniu rocznym PIT-28 w części D w poz. 96.
W przypadku opodatkowania na zasadach skali podatkowej stratę z lat ubiegłych należy wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36 w części F w poz. 218.
Natomiast rozliczając się w oparciu o podatek liniowy, stratę z lat ubiegłych należy wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36L w części E w poz. 39.
W związku z tym, że w przypadku podatników opodatkowanych skalą podatkową lub podatkiem liniowym od 2022 roku podstawę wyliczenia składki zdrowotnej wylicza się w oparciu o uzyskany dochód powstały wątpliwości czy podstawa składki zdrowotnej może być obniżona o wysokość straty z lat ubiegłych. Otóż takie pomniejszenie nie jest możliwe. Szczegółowe omówienie zmian w składce zdrowotnej od 2022 roku znajduje się w artykule: Polski Ład – składka zdrowotna osób prowadzących działalność
Rozliczenie straty z lat ubiegłych w systemie wFirma.pl
Aby strata z lat ubiegłych była uwzględniana podczas wyliczenia zaliczek na podatek dochodowy należy w pierwszej kolejności wprowadzić ją do systemu wFirma.pl poprzez zakładkę: USTAWIENIA » PODATKI » PODATEK DOCHODOWY » STRATY Z LAT UBIEGŁYCH » DODAJ ODLICZENIE.
W polu Rok odliczenia należy wprowadzić rok w którym strata ma zostać rozliczona. W polu Strata do odliczenia należy wprowadzić obliczoną poza systemem wartość straty jaką w danym roku można odliczyć. Natomiast w polu Źródła straty należy wskazać źródło i lata podatkowe, z których wynika wprowadzona strata. Po zapisaniu strata będzie uwzględniania automatycznie podczas generowania zaliczki na podatek dochodowy poprzez zakładkę: START » PODATKI » PODATEK DOCHODOWY » WYLICZ PODATEK.
