Obecnie coraz więcej osób ma problemy ze spłatą swoich zobowiązań. Sytuacja ta nie jest zawsze spowodowana utratą pracy, ale innymi czynnikami, np. zbyt wysokimi ratami. Ustawodawca wprowadził liczne uproszczenia dotyczące upadłości konsumenckiej. Powyższe uproszczenia dotyczące upadłości konsumenckiej spowodowały, że coraz więcej osób z niej korzysta. Oznacza to, że konsumenci mogą w łatwiejszy sposób wyjść ze swoich opresji finansowych. Osoby fizyczne decydują się także na takie rozwiązanie, ponieważ nie wymaga ono angażowania znaczących środków finansowych. Sprawdźmy na czym polega upadłość konsumencka!
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość́ konsumencka to postępowanie sądowe przewidziane dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które są niewypłacalne. Tym samym jest to postępowanie nieprzewidziane dla przedsiębiorców.
Przypomnijmy, że niewypłacalność to stan, w którym dłużnik nie jest w stanie wykonywać́ swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (patrz art. 11 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego). Przykładem takiego stanu jest brak pieniędzy na jednoczesny zakup środków codziennego użytku oraz spłatę pożyczek i kredytów.
Upadłość konsumencka ma dwie funkcje:
-
oddłużenie niewypłacalnego konsumenta – umorzenie całości lub części długów konsumenta w stosunku do jego wierzycieli, których konsument nie jest, ani nie będzie w stanie zapłacić;
-
windykację (odzyskanie) należności od niewypłacalnego konsumenta przez jego wierzycieli.
Funkcja oddłużeniowa
Dzięki upadłości konsumenckiej osoba fizyczna może zostać zwolniona z długów. Postępowanie to bowiem prowadzi do umorzenia zobowiązań, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości i nie zostały zaspokojone w postępowaniu upadłościowym lub w wyniku wykonania planu spłaty.
Ostatecznym efektem postępowania upadłościowego jest więc całkowite zwolnienie konsumenta z długów.
Co ważne, konsument, aby móc skorzystać z upadłości zarówno przed jej ogłoszeniem, jak i w toku postępowania, musi działać uczciwie i zgodnie z prawem.
Tym samym, jeśli osoba fizyczna doprowadziła do swojej niewypłacalności umyślnie, podejmuje działania na szkodę swoich wierzycieli, ukrywa majątek lub nie wykonuje innych obowiązków wynikających z ustawy, nie może skorzystać z upadłości konsumenckiej.
Funkcja windykacyjna
Osoby fizyczne, które wszczynają postępowanie upadłościowe zamiast indywidualnych postępowań sądowych i egzekucyjnych, doprowadzają do łącznego i równego zaspokojenia roszczeń wymagalnych i niewymagalnych swoich wierzycieli. Tym samym wszystko odbywa się w jednym postępowaniu.
Co istotne, musimy pamiętać, że w postępowaniu upadłościowym dochodzi do sprzedaży całego majątku konsumenta albo jego części. Uzyskane środki ze sprzedaży mają zaspokoić roszczenia wierzycieli, którzy w określonym czasie zgłosili istnienie swojej wierzytelności do sędziego-komisarza.
Powyższą likwidację (sprzedaż) majątku przeprowadza wyznaczony przez sąd syndyk. Dokonuje on spisu całego majątku konsumenta. Następnie syndyk weryfikuje zgłaszane przez wierzycieli konsumenta roszczenia. Po sprzedaży majątku konsumenta uzyskane środki przekazuje się wierzycielom.
Kto składa wniosek?
Postępowanie upadłościowe wszczynane jest wyłącznie na wniosek konsumenta. Wniosku o upadłość nie może złożyć wierzyciel.
Wniosek może złożyć tylko osoba fizyczna, która:
-
nie prowadzi działalności gospodarczej lub
-
przestała być wspólnikiem osobowej spółki handlowej, jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru upłynął rok.
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej można złożyć w każdym czasie, jeżeli spełnia się wyżej wymienione warunki.
Co nie podlega egzekucji w ramach postępowania upadłościowego?
Nie wszystko syndyk może sprzedać lub nie wszystko podlega egzekucji (chodzi tutaj głównie o uzyskiwane dochody). Ma on oczywiście na celu zaspokojenie wierzycieli, jednak musi także pamiętać, że osoba fizyczna nadal musi funkcjonować.
Syndyk musi pamiętać, iż nie wchodzi do masy upadłości:
-
mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy Kodeks cywilny;
-
wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu;
-
kwota uzyskana z tytułu realizacji zastawu rejestrowego lub hipoteki, jeżeli upadły pełnił funkcję administratora zastawu lub hipoteki, w części przypadającej zgodnie z umową powołującą administratora pozostałym wierzycielom;
-
środki pieniężne znajdujące się na rachunku będącym przedmiotem blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego w rozumieniu art. 119 zg pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa.
W przypadku ogłoszenia upadłości osoby fizycznej, na której utrzymaniu nie pozostają inne osoby, do masy upadłości nie wchodzi także część dochodu upadłego, która łącznie z dochodami wyłączonymi z masy upadłości na powyższej podstawie odpowiada kwocie stanowiącej 150% kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej. Powyższe kwoty wynoszą:
-
osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 701 zł zwanej dalej kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej;
-
osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 528 zł zwanej dalej kryterium dochodowym na osobę w rodzinie.
Co bardzo ważne, część dochodu upadłego, która nie wchodzi do masy upadłości, nie podlega egzekucji. Nie wszystko jej podlega. Tym samym osoba fizyczna nie musi się obawiać, że dochody, które jej pozostały, będą podlegać innym zajęciom. Kwoty tej nie może więc np. zająć komornik lub organ egzekucyjny. Jest ona przeznaczona dla osoby fizycznej.
Powyższe oczywiście należy uznać za słuszne, ponieważ osoba, która zgłasza wniosek o upadłość, musi mieć też środki na życie.
Należności pracownika a upadłość
W wielu przypadkach osoba fizyczna, która chce ogłosić upadłość, ma wcześniej zajmowane wynagrodzenie przez komornika. Tym samym pracodawca nie zawsze wie, kiedy może nie potrącać kwot z wynagrodzenia dla komornika.
Przykład 1.
Pracownik ma zajęte wynagrodzenie przez komornika. Pracownik zgłosił wniosek o upadłość konsumencką. Została ona ogłoszona w Monitorze Sądowym. Poinformował on o tym pracodawcę. Co istotne, do pracodawcy nie wpłynęło jeszcze żadne pismo odwołujące zajęcie przez komornika oraz od syndyka mówiące o nowym zajęciu. Czy pracodawca na podstawie samego ogłoszenia w Monitorze Gospodarczym może wstrzymać dokonywanie potrąceń komorniczych?
Ogłoszenie upadłości rozstrzyga postanowienie w tym zakresie, które jest skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania. Na tej podstawie pracodawca może więc wstrzymać się z dokonaniem potrąceń, jeśli wynagrodzenie za pracę będzie składnikiem masy upadłości. Jednak pracodawca musi o tym poinformować komornika. Pracodawca wstrzymuje więc egzekucję i informuje komornika o przeszkodzie w realizacji zajęcia komornika w terminie 7 dni. Tym samym ogłoszenie upadłości może mieć wpływ na egzekucję z wynagrodzenia.
Podsumowując, postępowanie upadłościowe na pewno jest korzystne dla wielu osób, które wyjdą ze swoich problemów finansowych. Osoby decydujące się na takie rozwiązanie nie pozostają bez środków do życia, ponieważ część ich dochodów pozostaje do ich dyspozycji.
