Niektórzy przedsiębiorcy, pokrzepieni sukcesem własnego biznesu, decydują się na założenie kolejnej działalności. Czasami zdarza się również tak, że dostają oni propozycję utworzenia spółki, bez konieczności likwidowania swojej dotychczasowej firmy. Jak w takim wypadku wygląda kwestia rozliczania z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych , gdy prowadzi się kilka działalności gospodarczych?
Jakie składki opłaca osoba prowadząca działalność?
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, w których skład wchodzą: emerytalne, rentowe i wypadkowe. Obligatoryjne jest dla niej również ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast charakter dobrowolny ma dla przedsiębiorcy ubezpieczenie chorobowe, do którego może on przystąpić wyłącznie na złożony przez siebie wniosek.
Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu przedsiębiorca podlega od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyłączeniem okresu, na który została ona zawieszona na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
Ubezpieczenia społeczne
Liczba prowadzonych przez przedsiębiorcę firm nie zwiększa jego zobowiązań z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne - jest on zobowiązany do wybrania jednej, z tytułu której będzie uiszczał opłaty na ww. ubezpieczenie. Z pozostałych działalności nie podlega on tym ubezpieczeniom ani dobrowolnie, ani obowiązkowo.
Ubezpieczenie zdrowotne
W przypadku, gdy przedsiębiorca prowadzi kilka działalności, inaczej niż przy składkach społecznych wygląda kwestia rozliczania ubezpieczenia zdrowotnego.
Art. 82 ust. 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wskazuje, co dokładnie należy rozumieć pod pojęciem "rodzaje działalności". Zalicza się do nich m.in. działalność gospodarczą prowadzoną w formie:
- spółki cywilnej,
- jednoosobowej spółki z o.o.,
- spółki jawnej,
- spółki komandytowej,
- spółki partnerskiej.
Wśród rodzajów działalności wymienia się również wykonywanie:
- działalności twórczej lub artystycznej (jako twórca lub artysta),
- wolnego zawodu (opodatkowanego ryczałtem lub na zasadach ogólnych),
- innej niż wcześniej wymienione pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.
Kilka działalności - jedna składka zdrowotna
Jeżeli przedsiębiorca prowadzi więcej niż jedną pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowy albo podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box), składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od sumy dochodów. Przepis ten zastrzega jednocześnie, że tak ustalona podstawa wymiaru składki nie może być niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego (w 2022 r. - nie niższa niż 3.010 zł).
W przypadku prowadzenia więcej niż jednej pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, żeby ustalić limit przychodów warunkujących wysokość składki, przyjmuje się sumę przychodów z tych działalności.
Przykład 1
Pani Agnieszka prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i jest wspólnikiem spółki partnerskiej. W obu działalnościach rozlicza podatek na zasadach ryczałtu. W takiej sytuacji przy ustalaniu wysokości składki za styczeń przy wyborze metody rozliczania składki na podstawie bieżących przychodów przyjmuje przychód z obu tych działalności — z jednoosobowej działalności 10 000 zł, ze spółki i 5 000 zł. Przychód nie przekroczył 60 000 zł, więc składki za styczeń wyniesie 335,94 zł.
Jeśli przedsiębiorca stosuje różne formy opodatkowania, wówczas z każdej działalności powinien ustalić odrębnie podstawę wymiaru składki zdrowotnej w sposób określony dla danej formy opodatkowania.
Przykład 2
Pani Róża jest wspólnikiem w spółce jawnej oraz w spółce cywilnej, dodatkowo prowadzi też jednoosobową spółkę z o.o. W spółce jawnej wybrała opodatkowanie według skali podatkowej, w spółce cywilnej na podstawie ryczałtu (składka wyliczana w oparciu o przychód z poprzedniego roku, który wyniósł 350 000 zł), w spółce z o.o. nie wybiera formy opodatkowania (składka jest stała przez cały rok niezależnie od przychodów/ dochodów). Składki do zapłaty wynoszą:
- ze spółki jawnej 419,92 zł za styczeń, na podstawie dochodu w kolejnych miesiącach,
- ze spółki cywilnej 1 007,81 zł przez cały rok,
- ze spółki jednoosobowej z o.o. 559,89 zł przez cały rok.
Podsumowując, osoba prowadząca kilka działalności zobowiązana jest do opłacania składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu jednej z nich. Natomiast, jeżeli chodzi o ubezpieczenie zdrowotne, konieczność zapłaty składki zależy głownie od formy opodatkowania poszczególnych działalności.